Siết quản lý thuế hoạt động kinh doanh vàng, 'lộ' những dòng tiền lớn bất thường

2 giờ trướcBài gốc

Thông tin trên được ông Nguyễn Tiến Minh, Phó trưởng Thuế TP Hà Nội cho biết tại diễn đàn “Thị trường vàng Việt Nam: Thuận lợi và thách thức trong giai đoạn mới”, do Báo Kinh tế & Đô thị tổ chức, chiều 24/11.

Dễ phát sinh rủi ro về thuế

Theo ông Nguyễn Tiến Minh, trên địa bàn Hà Nội hiện có 844 doanh nghiệp (DN) kinh doanh vàng, kim hoàn, đá quý và 51 hộ, cá nhân kinh doanh vàng với doanh thu ngân sách tăng trưởng hơn 50% so với năm trước (từ hơn 800 tỷ đồng năm 2024 lên tới 1.251 tỷ đồng từ đầu năm 2025 đến nay). Đây là dấu hiệu tích cực nhưng cũng đặt ra yêu cầu cao về kiểm soát thuế và minh bạch hóa giao dịch trong một lĩnh vực nhạy cảm, dễ phát sinh rủi ro.

Ông Nguyễn Tiến Minh - Phó trưởng Thuế TP Hà Nội

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Tài chính và Cục Thuế, trong giai đoạn 2024–2025, ngành Thuế Hà Nội đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ DN. Một bước tiến đáng chú ý là việc hướng dẫn và đưa vào vận hành hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, giúp DN xuất hóa đơn nhanh chóng, thuận tiện hơn so với hóa đơn điện tử có mã thông thường, đồng thời kết nối dữ liệu tức thời với cơ quan thuế.

Song song đó, Thuế Hà Nội tăng cường kiểm tra, phối hợp chặt chẽ với quản lý thị trường, công an, hải quan, thanh tra Chính phủ và các cơ quan pháp luật nhằm đối chiếu chéo dữ liệu hóa đơn, phát hiện và xử lý kịp thời vi phạm.

Một yêu cầu quan trọng được nhấn mạnh là DN phải ghi căn cước công dân hoặc mã số thuế của người mua vàng trên hóa đơn đầu ra; còn đối với vàng mua từ người dân, DN phải lập bảng kê đầy đủ thông tin cá nhân người bán. Đây là biện pháp then chốt để minh bạch hóa giao dịch, đặc biệt với các giao dịch có giá trị lớn.

Dù vậy, theo ông Minh, qua kiểm tra thực tế cho thấy vẫn còn nhiều sai sót, như: xác định giá tính thuế chưa đúng, kê khai chi phí liên quan đến vàng nguyên liệu chưa đầy đủ, quy trình hạch toán chưa thống nhất. Các sai phạm này đã được yêu cầu điều chỉnh kịp thời nhằm tránh thất thu ngân sách.

Bên cạnh đó, qua phối hợp với cơ quan thanh tra, giám sát ngân hàng cho thấy nhiều tài khoản cá nhân xuất hiện dòng tiền lớn, bất thường, không phù hợp với hoạt động kinh doanh khai báo.

Qua làm việc, đã có trường hợp có dấu hiệu kinh doanh vàng trái phép và được chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra. “Dấu hiệu buôn lậu vàng là có, nhưng cơ quan thuế không có chức năng điều tra đến cùng. Đây là điểm nghẽn lớn trong quản lý” – ông Minh cho biết.

Kết nối dữ liệu để nhận diện nhanh giao dịch bất thường

Từ thực tiễn quản lý, đại diện Thuế Hà Nội đề xuất ba nhóm giải pháp trọng tâm.

Thứ nhất, hoàn thiện khung pháp lý đồng bộ giữa ba trục chính: quản lý vàng – quản lý thuế – quản lý thanh toán.

Thị trường vàng hiện chịu sự giám sát của nhiều cơ quan như ngân hàng, thuế, quản lý thị trường, công an, hải quan… nhưng dữ liệu chưa được kết nối thông suốt, gây khó khăn trong phát hiện rủi ro. Việc chia sẻ dữ liệu theo thời gian thực sẽ giúp nhận diện giao dịch bất thường nhanh và chính xác hơn.

Thứ hai, xây dựng cơ chế kiểm soát rủi ro liên cơ quan dựa trên dữ liệu hóa đơn điện tử và dữ liệu thanh toán. Theo đó, bắt buộc giao dịch vàng phải thanh toán qua ngân hàng, gắn với mã định danh đầy đủ của người mua – bán. Hệ thống mua vàng từ người dân cần được tích hợp với dữ liệu hóa đơn đầu vào để truy xuất nguồn gốc, giảm nguy cơ gian lận.

Thứ ba, đẩy mạnh truyền thông để người dân hiểu rõ quyền và nghĩa vụ về hóa đơn, chứng từ khi giao dịch vàng.

Lãnh đạo Thuế Hà Nội cũng đề xuất tích hợp dữ liệu giao dịch mua vàng của người dân với hệ thống hóa đơn đầu vào, tạo nền tảng phân tích đồng bộ, hỗ trợ hiệu quả công tác phòng chống buôn lậu.

Ông cũng cho rằng, sự phối hợp liên ngành, hoàn thiện pháp lý và ứng dụng dữ liệu lớn được xác định là chìa khóa kiểm soát hiệu quả lĩnh vực kinh doanh vàng trong bối cảnh thị trường biến động mạnh.

Xử lý nhiều vụ vi phạm về kinh doanh vàng

Theo ông Kiều Đình Cảnh - Phó Chi cục Chi cục Quản lý thị trường (Sở Công Thương Hà Nội), qua công tác kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật trong kinh doanh vàng trên địa bàn thành phố, cơ quan này đã phát hiện, xử lý nhiều vi phạm.

Trong đó, năm 2024 đã phát hiện và xử lý 107 vụ, phạt vi phạm hành chính số tiền 1 tỷ 362 triệu đồng; xử lý tịch thu, buộc tiêu hủy hàng hóa vi phạm 163 triệu đồng.

Năm 2025, đã kiểm tra, xử lý 01 vụ việc đối với hành vi kinh doanh mua vàng miếng nhưng không có giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng; xử phạt vi phạm hành chính 819 triệu đồng; tịch thu sung ngân sách nhà nước 01 lượng vàng miếng giá trị 81 triệu đồng.

Tuy nhiên, theo ông Kiều Đình Cảnh, vẫn còn những khó khăn phát sinh trong quá trình kiểm tra cũng như tính chất hậu kiểm do phải thông báo trước, sự hạn chế trong nhận thức pháp luật của một bộ phận chủ cơ sở, tình trạng trốn tránh kiểm tra hoặc né tránh trong việc thực hiện nghĩa vụ xử phạt...

Bên cạnh đó, bối cảnh thị trường vàng nhiều biến động, một số tổ chức cá nhân lợi dụng tâm lý tích trữ của người dân để trà trộn vàng giả, vàng kém chất lượng, hàng hóa giả mạo nhãn hiệu… đặt ra yêu cầu siết chặt hoạt động kiểm tra thực chất hơn, không chỉ kiểm tra hồ sơ giấy tờ.

Theo đó, công tác quản lý thị trường vàng cần tiếp tục được hoàn thiện cả về pháp lý, nghiệp vụ và cơ chế phối hợp liên ngành giữa các lực lượng chức năng để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi vi phạm và hạn chế chồng chéo trong kiểm tra.

Nhật Linh

Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/siet-quan-ly-thue-hoat-dong-kinh-doanh-vang-lo-nhung-dong-tien-lon-bat-thuong-post630705.antd