Tăng chế tài bảo vệ thầy cô
Thông tư số 19/2025/TT-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) quy định về khen thưởng và kỷ luật học sinh có hiệu lực từ ngày 31/10, trong đó bỏ hình thức kỷ luật đuổi học học sinh.
Bộ GDĐT cũng đang lấy ý kiến về dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 04/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định về xử lạt hành chính trong lĩnh vực giáo dục.
Một giờ học của cô và trò Trường THCS Ba Đình (Hà Nội).
Trong đó, dự thảo Nghị định bổ sung quy định mới đối với các hành vi xúc phạm, xâm phạm danh dự, nhân phẩm, thân thể của nhà giáo, cán bộ quản lý, người học và nhân viên trong các cơ sở giáo dục. Đây là điểm mới thể hiện tinh thần quyết liệt trong xử lý các hành vi vi phạm về giáo dục nói riêng cũng như trong tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về giáo dục nói chung, hướng tới xây dựng môi trường học đường an toàn, lành mạnh.
Trong dự thảo, Bộ GDĐT đề xuất trường hợp người học có hành vi xâm phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm, thân thể của nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục, nhân viên trong cơ sở giáo dục, người học khác chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự nhưng có ảnh hưởng tiêu cực tới việc an toàn và hoạt động giáo dục của cơ sở giáo dục thì bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.
Đồng thời, buộc xin lỗi công khai người bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm; xâm phạm thân thể đối với hành vi vi phạm, trừ trường hợp người bị xúc phạm danh dự, nhân phẩm; xâm phạm thân thể có yêu cầu không xin lỗi công khai.
Đồng thời, bị áp dụng một trong các biện pháp: Buộc cách ly tạm thời khỏi môi trường học tập; chuyển đến cơ sở giáo dục chuyên biệt; trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập; cơ sở dịch vụ tư vấn học đường, công tác xã hội hoặc cơ sở y tế chuyên khoa để tư vấn, hỗ trợ tâm lý - hành vi, theo đề nghị của nhà trường và quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
Cần chữa gốc thay vì chỉ phạt ngọn
TS Nguyễn Tùng Lâm - Phó Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý giáo dục Việt Nam cho rằng, đề xuất trên là hoàn toàn đúng đắn, có cơ sở khoa học và thực tiễn.
“Tôi đánh giá quy định này có ý nghĩa giáo dục rất lớn. Khi học sinh nhận thức rõ ràng hành vi sai phạm của mình sẽ bị xử lý theo pháp luật, các em sẽ hình thành ý thức tôn trọng pháp luật, hành xử có trách nhiệm hơn. Chúng ta không thể vì sợ học sinh đau, sợ bị phản ứng mà né tránh xử lý vi phạm, như thế là một sai lầm lớn trong giáo dục”, TS Nguyễn Tùng Lâm nêu quan điểm.
Ông Nguyễn Đình Sơn - chuyên gia tâm lý tuổi vị thành niên, Hội Tâm lý giáo dục Hà Nội cho rằng: “Giáo dục nhân cách cần chữa gốc thay vì chỉ phạt ngọn. Việc phạt tiền hay buộc xin lỗi công khai chỉ là giải pháp trước mắt, nếu không song hành với giáo dục nhân cách và năng lực tự nhận thức của người học”.
Theo ông Sơn, hành vi xâm phạm danh dự, nhân phẩm người khác phản ánh lỗ hổng trong việc hình thành các giá trị cốt lõi như trung thực, trách nhiệm và tự kiểm soát bản thân. Vì thế, bổ sung cơ chế “suy ngẫm bắt buộc”. Chẳng hạn như chương trình đồng hành cá nhân, viết thư xin lỗi có hướng dẫn, hay lớp học về lòng trắc ẩn và trách nhiệm xã hội. Khi học sinh được dẫn dắt để hiểu nỗi đau mình gây ra, đó mới là giáo dục thực chất, chứ không chỉ là xử lý vi phạm.
Cũng theo ông Sơn, thay vì chỉ áp dụng biện pháp cách ly hay chuyển cơ sở, quy định nên mở thêm hướng “phục hồi cảm xúc và quan hệ”.
“Nhiều học sinh có hành vi lệch chuẩn vì tổn thương tâm lý kéo dài hoặc thiếu cảm giác an toàn trong môi trường học đường. Khi đó, việc xử phạt hành chính cần được kết hợp với tư vấn, trị liệu và tái kết nối cảm xúc. Một chương trình hỗ trợ bài bản sẽ giúp các em học cách quản trị cơn giận, diễn đạt nhu cầu đúng cách, và dần hình thành trách nhiệm với người khác. Chỉ khi được chữa lành và thấu hiểu, hình phạt mới trở thành bài học nhân văn, nuôi dưỡng nhân cách lâu dài”, ông Sơn nêu quan điểm.
Nguyễn Hoài