Siêu đô thị - động lực phát triển của khu vực

7 giờ trướcBài gốc

Hội tụ sức mạnh 3 cực phát triển bậc nhất cả nước

Trước khi hợp nhất, TPHCM đóng vai trò là trung tâm tài chính, khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo của cả nước; Bình Dương là đầu tàu công nghiệp năng động; Bà Rịa-Vũng Tàu là trung tâm hậu cần cảng biển và du lịch biển.

Khi 3 địa phương cùng phát triển trong một chỉnh thể hành chính - kinh tế mới, một cấu trúc siêu đô thị vùng đã hình thành, với năng lực sản xuất - dịch vụ - logistics liên thông, gắn kết chặt chẽ.

Tuyến metro số 1 song hành xa lộ Hà Nội (TPHCM) dự kiến được kết nối với Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu. Ảnh: HOÀNG HÙNG

Việc hợp nhất 3 cực phát triển năng động nhất phía Nam thành TPHCM mới tạo nên chỉnh thể kinh tế - đô thị có diện tích hơn 6.770km2, dân số trên 14 triệu người, đóng góp khoảng 24% GRDP và gần 40% ngân sách quốc gia.

Khi sức mạnh tài chính - dịch vụ của TPHCM hiện nay gặp dòng vốn FDI dồi dào từ tỉnh Bình Dương và kết nối cảng biển nước sâu Cái Mép - Thị Vải của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, chuỗi giá trị sản xuất - logistics - thương mại liên hoàn lập tức được hình thành, mở ra biên độ phát triển mới cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cho cả nước trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu đang diễn ra mạnh mẽ.

Theo ông Nguyễn Anh Minh, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Bình Dương, việc hợp nhất 3 địa phương sẽ hình thành một siêu đô thị thông minh, tối ưu hóa thế mạnh của từng địa phương để tạo ra một vùng liên kết chặt chẽ, bổ sung lẫn nhau về công nghiệp, dịch vụ, logistics, cảng biển, năng lượng và du lịch biển. TPHCM mới sẽ thúc đẩy nhanh tiến độ đầu tư hệ thống hạ tầng, nhà ở, thành phố thông minh xứng tầm quy mô siêu đô thị.

PGS-TS Nguyễn Ngọc Vinh, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Tư vấn phát triển vùng (Đại học Kinh tế TPHCM), đánh giá, việc hình thành TPHCM mới đã đánh dấu một bước chuyển mang tính chiến lược trong quá trình tái cơ cấu không gian phát triển toàn khu vực.

Trên cơ sở đó, một trung tâm siêu đô thị - công nghiệp - dịch vụ ven biển đã được hình thành, tạo ra động lực tăng trưởng mới. Theo các chuyên gia, TPHCM mới phát triển trung tâm tài chính quốc tế tầm khu vực tại Thủ Thiêm thu hút dòng vốn toàn cầu, góp phần định vị Việt Nam trên bản đồ tài chính quốc tế; phát triển chuỗi đô thị thông minh kết nối TPHCM - Dĩ An - Thuận An - Thủ Dầu Một - Bến Cát - Phú Mỹ - Bà Rịa - Vũng Tàu. Cùng với đó, phát triển hành lang đổi mới sáng tạo trải dài từ Khu đô thị sáng tạo phía Đông TPHCM (Thủ Đức) đến các cực công nghiệp - dịch vụ - cảng biển như Dĩ An, Bến Cát, Phú Mỹ, Bà Rịa, Vũng Tàu.

Đồng thời, phát triển cụm cảng - logistics thông minh tại Cái Mép - Thị Vải - Cần Giờ theo mô hình siêu cảng số và hệ thống logistics tích hợp - vận hành bằng dữ liệu lớn; phát triển trung tâm du lịch sinh thái - nghỉ dưỡng cao cấp tại Vũng Tàu - Cần Giờ, định vị là điểm đến quốc tế xanh, thông minh, kết hợp bảo tồn với phát triển…

Tổng Bí thư TÔ LÂM:

Tầm nhìn trở thành siêu đô thị quốc tế

Tầm nhìn mới cho TPHCM mới là trở thành siêu đô thị quốc tế của Đông Nam Á - một đô thị thông minh, xanh, sáng tạo, tiêu biểu không chỉ về sức mạnh kinh tế mà cả sự phong phú về văn hóa, nghệ thuật, thể thao, giải trí và phong cách sống hiện đại, năng động.

TPHCM mới sẽ là một trung tâm tài chính, thương mại, logistics, công nghiệp công nghệ cao và du lịch biển quy mô khu vực; với định hướng phát triển trên nền tảng công nghệ số, kinh tế xanh, bền vững về môi trường, xã hội hài hòa, gắn kết, rộng mở, văn minh, kết tinh các giá trị tiên tiến của châu Á và thế giới; phấn đấu là nơi hấp dẫn, hội tụ nhân tài, “giới sáng tạo”, doanh nhân trong nước và quốc tế, là nơi thuận lợi khởi nghiệp, sáng tạo, ươm mầm những xu hướng mới và mô hình tiên tiến.

TPHCM mới không chỉ là đầu tàu kinh tế quốc gia mà phải là đô thị hiện đại có ảnh hưởng trong mạng lưới các thành phố toàn cầu.

(Phát biểu trong buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy, Tỉnh ủy: TPHCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu)

TS TRƯƠNG HOÀNG TRƯỜNG Trưởng Bộ môn Cơ sở hạ tầng đô thị, Trường Đại học KHXH-NV, Đại học Quốc gia TPHCM:

Bảo tồn, phát triển văn hóa

Việc hình thành một siêu đô thị mới cần chú trọng người dân ở mỗi địa phương, đây là nguồn lực chính trong việc bảo tồn và phát triển văn hóa của địa phương vì họ có sự am hiểu, kinh nghiệm sống và những mối quan hệ gắn bó bền chặt với địa phương.

Vì vậy, để giữ gìn tính cộng đồng cho địa phương thì không thể không khuyến khích sự tham gia của chính cộng đồng ấy vào việc quản lý và phát triển văn hóa địa phương.

ThS NGUYỄN TUẤN ANH, Chuyên gia chính sách công:

“Thời cơ vàng” hình thành siêu đô thị

Đây là “thời cơ vàng” để hình thành một vùng đô thị đa cực, đa trung tâm, phát triển cân bằng cả công nghiệp, dịch vụ, du lịch và sáng tạo. TPHCM mới không thể là bản sao mở rộng của thành phố cũ.

Đó phải là một thành phố thông minh, xanh, sáng tạo, thịnh vượng và có khả năng cạnh tranh toàn cầu. Một thành phố nơi người dân được sống hạnh phúc, được trao cơ hội phát triển và được bảo vệ bởi một chính quyền minh bạch, hiệu quả.

Đột phá hạ tầng, giải nút thắt liên vùng

Mặc dù sở hữu nhiều tiềm năng phát triển kinh tế biển sau hợp nhất, PGS-TS Nguyễn Ngọc Vinh nhìn nhận, TPHCM mới vẫn đối mặt với một số thách thức lớn, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa chính quyền, doanh nghiệp và các bên liên quan. Hạ tầng giao thông và logistics chưa hoàn thiện, thiếu quy hoạch không gian biển tích hợp và hạn chế về cơ chế tài chính đặc thù.

Một trong những điểm nghẽn lớn trong phát triển vùng kinh tế trọng điểm phía Nam là hạ tầng kết nối yếu, thiếu đồng bộ giữa các tỉnh. Sau khi sắp xếp, hợp nhất, TPHCM mới có thể quy hoạch và đầu tư hạ tầng một cách thống nhất, xuyên suốt.

Ông Trần Quang Lâm, quyền Giám đốc Sở Xây dựng TPHCM, chia sẻ, giai đoạn 2026-2030, thành phố dự kiến bố trí khoảng 766.000 tỷ đồng vốn đầu tư công cho lĩnh vực giao thông, chiếm tỷ lệ lớn nhất từ trước đến nay. Đây sẽ là cú hích mạnh giúp hoàn thiện các tuyến Vành đai 3, Vành đai 4, đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, mở rộng quốc lộ 13, đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, tạo trục kết nối xuyên vùng hiệu quả.

Các tuyến đường huyết mạch nội vùng cũng sẽ được mở rộng hoặc nâng cấp, giúp rút ngắn thời gian vận chuyển, giảm chi phí logistics, tăng khả năng khai thác hiệu quả các khu công nghiệp, khu chế xuất và vùng nguyên liệu nông nghiệp.

Một góc TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Ảnh: Hoàng Hùng

Việc phân vai chức năng giữa các vùng đã và sẽ tạo điều kiện để phát triển chuỗi giá trị sản xuất đa dạng. Bình Dương tiếp tục là trung tâm công nghiệp với các khu công nghiệp xanh, áp dụng công nghệ cao; TP Thủ Đức hình thành trung tâm tài chính - khởi nghiệp - đổi mới sáng tạo; Cần Giờ, Vũng Tàu phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng biển đảo quy mô quốc tế; Long Thành và Củ Chi phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với xuất khẩu.

PGS-TS Nguyễn Ngọc Vinh nhận định, TPHCM mới cần được tổ chức theo mô hình đa trung tâm, trong đó các vùng mới sẽ đảm nhiệm vai trò trung tâm vệ tinh đặc thù như logistics, năng lượng sạch, kinh tế biển.

Một siêu đô thị không thể vận hành hiệu quả nếu thể chế quản trị vẫn chia cắt, chồng chéo. TS Huỳnh Thanh Điền đánh giá, việc chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh - xã/phường) là bước đột phá về tư duy quản trị. Việc xóa bỏ cấp huyện giúp rút ngắn chuỗi hành chính, giảm độ trễ trong thực thi chính sách và hạn chế tình trạng chồng chéo, phân tán nguồn lực.

Do đó, để vượt qua các thách thức sau sáp nhập, cần triển khai đồng bộ các giải pháp mang tính hệ thống. Trước hết, phải xây dựng quy hoạch phát triển tích hợp và tổng thể, đặt lợi ích vùng và tầm nhìn liên kết lên hàng đầu thay cho tư duy phân tán theo địa giới cũ. Các quy hoạch về hạ tầng, đô thị, dịch vụ công, giáo dục, y tế cần được điều phối tập trung ở cấp tỉnh, nhưng vẫn bảo đảm cơ chế tham vấn từ cơ sở.

TPHCM mới đang đứng trước thời khắc định hình lại vai trò của một siêu đô thị mang tầm cỡ quốc gia và thế giới. Ngày 1-7 tới đây, TPHCM mới - một siêu đô thị bắt đầu hình thành. TPHCM mới hoàn toàn có thể vươn lên ngang tầm các vùng đô thị phát triển hàng đầu châu Á, đóng vai trò trung tâm kết nối quốc tế.

NHÓM PHÓNG VIÊN

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/sieu-do-thi-dong-luc-phat-trien-cua-khu-vuc-post801104.html