'Siêu gián' - điệp viên đa năng

4 giờ trướcBài gốc

Khắc phục điểm yếu của (UAV)

Những gì từng có vẻ như khoa học viễn tưởng - bao gồm cả siêu gián robot - giờ đây đã trở thành một phần quan trọng của ngành công nghiệp quốc phòng đang phát triển mạnh mẽ.

Quốc gia châu Âu đang chuẩn bị tích hợp một loại công cụ giám sát sinh học hoàn toàn mới vào kiến trúc quốc phòng và tình báo của mình: siêu gián người máy (cyborg) được điều khiển bằng AI. Được phát triển bởi công ty khởi nghiệp SWARM Biotactics của Đức, những con côn trùng robot sinh học này được thiết kế để xâm nhập vào các môi trường mà các công cụ thu thập thông tin tình báo truyền thống không thể thực hiện được - chẳng hạn như các tòa nhà bị sập, boongke bị địch chiếm đóng và các khu vực bị phủ sóng định vị toàn cầu GPS.

Dự án này đánh dấu một bước tiến lớn trong lĩnh vực tình báo, giám sát và trinh sát (ISR) được hỗ trợ bởi AI, khi Berlin đang chạy đua hiện đại hóa hệ sinh thái quốc phòng trong bối cảnh rủi ro địa chính trị gia tăng, đặc biệt là sau chiến tranh Nga-Ukraine.

“Siêu gián” điệp viên được phát triển bởi SWARM Biotactics của Đức. Ảnh: interestingengineering.

Gián điệp viên là gì?

Trọng tâm của sự đổi mới này là một con gián robot được tăng cường các thiết bị vi điện tử - bao gồm cảm biến, mô-đun dẫn đường và thiết bị liên lạc được mã hóa - được gắn trong một "ba lô" nhỏ gọn, có thể đeo được. Những gián điệp côn trùng máy này có thể được điều khiển từ xa, thu thập dữ liệu thời gian thực và truyền dữ liệu một cách an toàn, thường xuyên qua các không gian chật hẹp và trong môi trường cực kỳ nguy hiểm hoặc lộn xộn.

Không giống như máy bay không người lái thông thường, côn trùng robot tích hợp sinh học mang lại khả năng ngụy trang vượt trội, khả năng di chuyển vượt trội trong các mảnh vỡ hoặc địa hình, và không phụ thuộc vào tín hiệu GPS. SWARM Biotactics tuyên bố thiết kế của họ là "đầu tiên thuộc loại này" - được hỗ trợ bởi AI, có thể triển khai hàng loạt và được chế tạo cho các nhiệm vụ ISR liên tục, nơi máy bay không người lái cơ học có nguy cơ bị phát hiện, gây nhiễu hoặc phá hủy.

AI + Sinh học: Một bước ngoặt chiến thuật

Điểm khác biệt trong cách tiếp cận của SWARM là sự kết hợp giữa AI với khả năng tự chủ sinh học. Mỗi con gián được tích hợp các thuật toán cho phép chúng thích nghi với môi trường, tránh chướng ngại vật và duy trì liên lạc ngay cả trong những khu vực không có tín hiệu. Đây không phải là những con côn trùng trinh sát ngẫu nhiên - chúng là một phần của một đàn được điều khiển bởi AI, có khả năng thực hiện các nhiệm vụ theo đội hình đồng bộ.

Những đàn gián như vậy có thể: Lập bản đồ đường hầm ngầm, xác định vị trí người sống sót trong các vùng thảm họa, xâm nhập vào các cứ điểm của địch mà không bị phát hiện, truyền đạt thông tin tình báo chiến trường theo thời gian thực. Hoạt động như những người quan sát tiên phong trong các kịch bản chiến tranh hỗn hợp. Điều này đánh dấu sự phát triển của tự động hóa tình báo sang lĩnh vực robot sinh học, một lĩnh vực mà nhiều cường quốc - Trung Quốc, Mỹ, Israel - được cho là đang khám phá, nhưng ít nước triển khai ở quy mô lớn.

Sự phát triển của “gián điệp viên” phải được nhìn nhận trong sự chuyển dịch chiến lược rộng lớn hơn của Đức. Sau cuộc tấn công toàn diện của Nga vào Ukraine, Berlin đã bắt tay vào một cuộc cải tổ quốc phòng chưa từng có, cam kết đáp ứng và vượt các mục tiêu của khối quân sự NATO bằng cách tăng cường nghiên cứu và phát triển quân sự. SWARM Biotactics, được hỗ trợ 10 triệu euro (11 triệu USD) vốn hạt giống, đang có vị thế vững chắc trong hệ sinh thái đổi mới này. Công ty này cùng với các công ty khác đang nghiên cứu về số đông máy bay không người lái, nền tảng vũ khí tự động và các công cụ chiến tranh mạng được tăng cường AI, là một phần trong quá trình phục hưng công nghệ quốc phòng của Berlin.

Những con gián robot sinh học được trang bị mô-đun SWARM di chuyển trong đống đổ nát. Ảnh: SWARM Biotactics.

Từ gián điệp đến tìm kiếm cứu nạn

Những tác động của việc triển khai côn trùng cyborg vượt ra ngoài phạm vi gián điệp truyền thống. Những nền tảng này đại diện cho một học thuyết mới về micro-ISR - một sự chuyển đổi từ các nền tảng máy bay không người lái đơn lẻ sang các hoạt động bầy đàn vi mô liên tục. Kích thước nhỏ gọn và tính tự động của chúng khiến thiết bị phù hợp cho: Giám sát bí mật trong các tình huống xâm nhập ngoại giao hoặc tội phạm. Do thám hạt nhân, sinh học, hóa học (NBC). Hỗ trợ tác chiến đô thị, trinh sát các khu vực hẹp hoặc nguy hiểm trước khi quân đội tiến vào. Các nhiệm vụ ứng phó khẩn cấp, chẳng hạn như hậu quả của động đất hoặc các tòa nhà bị sập.

Hơn nữa, vì các nền tảng này dựa trên sinh học, chúng có thể bỏ qua các hệ thống chống máy bay không người lái hiện có, gây ra những thách thức về đạo đức và pháp lý trong cả việc triển khai thời chiến và thời bình.

Quân sự hóa hệ thống AI tích hợp sinh học

Đức không phải là quốc gia duy nhất làm việc này. Quân đội toàn cầu đang ngày càng kết hợp các hệ thống sinh học với hệ thống chỉ huy và kiểm soát được tăng cường bằng AI. Ví như: Các chương trình giám sát dựa trên côn trùng của DARPA.

Trung Quốc được báo cáo thử nghiệm máy bay không người lái bọ cánh cứng. Các sáng kiến nano-UAV với các tính năng mô phỏng sinh học của Israel. Những công nghệ này phản ánh một sự thay đổi mô hình lớn hơn trong học thuyết ISR: Từ công nghệ cứng sang công nghệ lai mềm, từ hệ thống hữu hình đến tác nhân vô hình. Từ hệ thống dựa vào GPS đến trinh sát thích ứng sinh học… Những xu hướng như vậy đẩy nhanh việc vũ khí hóa từ nghiên cứu thiên nhiên, đặt ra những câu hỏi quan trọng về kiểm soát, tính hợp pháp và những hậu quả không mong muốn.

Ngành quốc phòng Đức đang chuyển hướng sang AI và UAV. Ảnh: dronexl.co.

Những câu hỏi

Sự tiến hóa của các hệ thống robot sinh học như đàn gián điệp viên của Đức đòi hỏi sự chú ý khẩn cấp từ cộng đồng tình báo và chính sách. Các quan điểm quan trọng bao gồm: Liệu công nghệ này có thể lan truyền sang các đối tượng thù địch không? Người máy được coi là vũ khí, tác nhân hay công cụ? Liệu các hệ thống như vậy có thể được sử dụng để đàn áp chính trị hoặc giám sát hàng loạt không? Các hoạt động dựa trên bầy đàn an toàn và dễ kiểm soát đến mức nào?

Liệu các đối thủ như Nga hay Trung Quốc có cố gắng đánh cắp hoặc sao chép khả năng này không? Sự xuất hiện của côn trùng cyborg được hỗ trợ bởi AI mở ra một kỷ nguyên tình báo mới, nơi các sinh vật sống trở thành công cụ thu thập dữ liệu. Quyết định của Đức ủng hộ chiến lược ISR mang tính tương lai này là biểu tượng của một sự tái cân bằng quyền lực rộng lớn hơn, không chỉ được thúc đẩy bởi quy mô ngân sách hay kho dự trữ quân sự mà còn bởi khả năng tiếp cận tự động, khả năng xâm nhập ở quy mô nhỏ và nhận thức tình huống linh hoạt.

Khi các quốc gia chạy đua để chinh phục các vùng xám tranh chấp - chiến tranh đô thị, hệ thống đường hầm, địa hình mạng thực - thì các tài sản tình báo sống có thể chứng minh là yếu tố thay đổi cuộc chơi tối thượng.

Thay đổi táo bạo

Được thúc đẩy bởi cuộc chiến của Nga ở Ukraine và căng thẳng toàn cầu gia tăng, một công ty khởi nghiệp quốc phòng của Đức đang dẫn đầu một sự thay đổi táo bạo trong cách nhìn nhận về an ninh quốc gia - và vị thế của nước này trong tương lai của châu Âu.

Gundbert Scherf là đồng sáng lập Helsing của Đức, công ty đã phát triển thành công ty khởi nghiệp quốc phòng giá trị nhất châu Âu.

Scherf đã phải nỗ lực rất nhiều để thu hút đầu tư sau khi thành lập công ty của mình - chuyên sản xuất máy bay không người lái tấn công quân sự và trí tuệ nhân tạo chiến trường - bốn năm trước. Giờ đây, đó là điều ít quan tâm nhất của ông. Công ty có trụ sở tại Munich này đã tăng giá trị hơn gấp đôi, lên 12 tỷ USD trong một đợt gọi vốn vào tháng 6/2025. Scherf cho biết: “Năm nay, lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ, châu Âu đang chi tiêu nhiều hơn cho việc mua sắm công nghệ quốc phòng so với Mỹ”.

UAV chiến đấu sẽ được Đức đầu tư bài bản. Ảnh: DPA.

Cựu đối tác tại McKinsey & Company cho biết châu Âu có thể đang trên bờ vực của một cuộc chuyển đổi trong đổi mới quốc phòng tương tự như Dự án Manhattan - nỗ lực khoa học đã chứng kiến Hoa Kỳ phát triển vũ khí hạt nhân nhanh chóng trong Thế chiến thứ hai. “Châu Âu hiện đang dần chấp nhận quốc phòng”. Truyền thông đã phỏng vấn hàng chục giám đốc điều hành, nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách để xem xét cách Đức - nền kinh tế lớn nhất châu Âu - đặt mục tiêu đóng vai trò trung tâm trong việc tái vũ trang lục địa. Chính phủ của Thủ tướng Friedrich Merz coi AI và công nghệ khởi nghiệp là chìa khóa cho các kế hoạch quốc phòng của mình và đang cắt giảm bộ máy hành chính để kết nối trực tiếp các công ty khởi nghiệp với các cấp cao trong quân đội, theo các nguồn tin cho hay.

Được định hình bởi tổn thất từ chủ nghĩa quân phiệt Đức Quốc xã và tinh thần hòa bình mạnh mẽ sau chiến tranh, Đức từ lâu đã duy trì một ngành quốc phòng tương đối nhỏ và thận trọng, được bảo vệ bởi các đảm bảo an ninh của Hoa Kỳ. Không còn nữa, sự hỗ trợ quân sự của Hoa Kỳ hiện đang trở nên bất định hơn, Đức - một trong những nước ủng hộ lớn nhất cho Ukraine - có kế hoạch tăng gần gấp ba ngân sách quốc phòng thường xuyên lên khoảng 162 tỷ euro (175 tỷ USD) mỗi năm vào năm 2029. Phần lớn số tiền này sẽ được dùng để tái tạo bản chất của chiến tranh, các nguồn tin cho biết. Helsing là một phần của làn sóng các công ty khởi nghiệp quốc phòng Đức đang phát triển công nghệ tiên tiến, từ robot AI giống xe tăng và tàu ngầm mini không người lái đến gián điệp viên sẵn sàng chiến đấu. "Chúng tôi muốn giúp châu Âu lấy lại xương sống", Scherf nói.

Một số công ty nhỏ hơn này hiện đang tư vấn cho chính phủ cùng với các công ty đã thành danh - được gọi là các công ty hàng đầu như Rheinmetall (RHMG.DE) và Hensoldt (HAGG.DE) - những công ty ít có động lực để tập trung vào đổi mới, do tồn đọng quá lâu các hệ thống thông thường, một nguồn tin cho biết.

Long Nguyễn

Nguồn ANTG : https://antg.cand.com.vn/ho-so-interpol/sieu-gian-diep-vien-da-nang-i777998/