Kể từ khi xung đột nổ ra vào tháng 2/2022, các lực lượng Nga đã phải đối mặt với sự tiêu hao liên tục, cộng thêm các lệnh trừng phạt quốc tế đã làm giảm đáng kể sức mạnh quân sự của nước này. Thiệt hại đối với các đơn vị thiết giáp của Nga đặc biệt nghiêm trọng, với ước tính mất khoảng 10.000 xe tăng và xe bọc thép kể từ khi xung đột nổ ra. Ảnh Defence News India
Tuy nhiên, một trong những xe tăng tiên tiến nhất của Nga, T-14 Armata lại hạn chế được sử dụng, làm dấy lên câu hỏi về khả năng sẵn sàng hoạt động của nó hoặc Moskva không muốn mạo hiểm tài sản quý giá của mình trong một chiến trường bất ổn như vậy. Ảnh Wikipedia
T-14 Armata là dòng xe tăng chiến đấu chủ lực mới nhất của Nga, là mẫu xe tăng chiến đấu chủ lực thế hệ tiếp theo, T-14 tự hào với nhiều cải tiến đáng hiện đại được Moskva ca ngợi là mang tính cách mạng, mặc dù hiệu quả thực sự vẫn còn là chủ đề gây tranh cãi. Ảnh The National Interest
Xe tăng T-14 được chế tạo trên nền tảng xe chiến đấu đa năng Armata, một nền tảng được thiết kế để hỗ trợ lực lượng mặt đất của Nga. Về cơ bản, T-14 có tháp pháo hoàn toàn tự động và không người lái, một sự thay đổi đáng kể so với thiết kế truyền thống. Ảnh Reddit
T-14 Armata sử dụng pháo nòng trơn 125mm 2A82-1M có khả năng bắn nhiều loại đạn, bao gồm đạn xuyên giáp ổn định vây (APFSDS), đạn chống tăng nổ mạnh (HEAT) và tên lửa chống tăng có điều khiển (ATGM). Ảnh Militarypedia
Ngoài ra, hệ thống kiểm soát hỏa lực của T-14 được tích hợp các cảm biến tiên tiến, bao gồm kính ngắm hình ảnh nhiệt, máy đo khoảng cách bằng laser và một máy tính đạn đạo, có mục đích chung là cung cấp khả năng xác định mục tiêu và tấn công vượt trội.
Xe tăng được trang bị động cơ diesel A-85-3A công suất 1.500 mã lực, được cho là có thể đạt tốc độ tối đa lên tới 75 km/giờ và phạm vi hoạt động lên tới 500 km. Hộp số của xe là loại tự động, giúp sang số mượt mà hơn và có khả năng giảm mệt mỏi cho người lái trong quá trình vận hành kéo dài.
Lớp giáp của T-14 kết hợp giữa thép, gốm và vật liệu composite, mặc dù thông số kỹ thuật chính xác vẫn được giữ bí mật. Cấu hình giáp này cung cấp khả năng bảo vệ tốt hơn trước các mối đe dọa từ động học và hóa học, tuy nhiên điều này vẫn chưa được xác minh do T-14 mới chỉ được triển khai chiến đấu hạn chế cho đến nay.
T-14 Armata được ca ngợi là bước đột phá trong thiết kế xe tăng, nhưng kỳ lạ thay cho đến nay chiếc xe tăng này vẫn nằm ngoài cuộc xung đột đang diễn ra giữa Nga và Ukraine. Bất chấp những tuyên bố từ phía Nga, sự hiện diện hạn chế của T-14 trên chiến trường đã làm dấy lên nhiều suy đoán về lý do đằng sau quyết định này.
Sự vắng mặt của T-14 đã đặt ra một số câu hỏi về hiệu quả thực sự và khả năng sẵn sàng hoạt động của nó. Nguyên nhân chính có thể bắt nguồn từ các vấn đề sản xuất như chi phí quá cao, thiếu sót về mặt kỹ thuật, hoặc thậm chí là nghi ngờ về hiệu suất chiến đấu thực sự của xe tăng?
Ý kiến khác cho rằng, quyết định không sử dụng T-14 rộng rãi đang phản ánh cách tiếp cận thận trọng hơn của các nhà hoạch định quân sự Nga. Đặc biệt là trong một cuộc xung đột có cường độ sử dụng pháo binh và tên lửa chống tăng nhiều như ở Ukraine, đây là một môi trường thách thức cho bất kỳ xe bọc thép nào.
Việc hạn chế triển khai T-14 Armata có thể xuất phát từ nhiều yếu tố. Cho đến khi những thách thức này được giải quyết hoàn toàn, T-14 vẫn chỉ là một vật trưng bày hơn là một công cụ thay đổi cuộc chơi trong lực lượng thiết giáp của Nga.
Lê Quang