Thủ tướng Lawrence Wong cho rằng, trong bối cảnh trật tự toàn cầu mà Singapore từng dựa vào đang dần tan rã, ông kêu gọi quốc gia phải duy trì sự “xuất sắc” về tính đoàn kết, quyết tâm và hiệu quả. Đồng thời, đảo quốc sư tử cũng phải “di chuyển nhanh hơn, thích ứng nhanh hơn và đổi mới thông minh hơn”. Thông điệp này không chỉ lật mở hướng đi chiến lược mới mà còn nhấn mạnh nỗ lực kết hợp công nghệ thời đại mới như trí tuệ nhân tạo và robot hóa vào nền kinh tế, cùng với cam kết hỗ trợ người dân, doanh nghiệp không bị bỏ lại phía sau. Với “Tinh thần Singapore” là đoàn kết, chia sẻ và quyết tâm chung, Thủ tướng Wong khẳng định: Chính phủ sẽ cùng bước đi với người dân như đã làm trong suốt sáu thập kỷ qua.
Thách thức từ một thế giới đang thay đổi căn bản
Ông Wong cảnh báo rằng, “trật tự toàn cầu từng tạo điều kiện cho Singapore thịnh vượng suốt nhiều thập kỷ đang tan rã trước mắt chúng ta”. Mẫu hình toàn cầu hóa ổn định đã bị thay thế bởi một hệ thống đầy cạnh tranh, phân mảnh và biến động, nơi các nước lớn sẵn sàng dùng mọi công cụ từ kinh tế, công nghệ, đến địa chính trị để nghiêng cán cân theo hướng có lợi cho mình, khiến các quốc gia nhỏ như Singapore ngày càng khó giữ vị thế.
Nền kinh tế toàn cầu được dự báo “sẽ còn khó khăn trong thời gian dài,” khiến doanh nghiệp e dè trong việc mở rộng hoặc đầu tư mới. Thực tế, Singapore, một nền kinh tế cực kỳ mở, không thể không chịu tác động từ làn sóng bảo hộ đang gia tăng toàn cầu, đặc biệt giữa chiến tranh thương mại Mỹ - Trung.
Nguồn: ITN
Trước đó, trong bài trình bày ngân sách đầu tiên trên cương vị Thủ tướng, ông Wong đưa ra loạt biện pháp ứng phó với bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn. Các biện pháp này bao gồm hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp, giảm chi phí sinh hoạt, đồng thời thúc đẩy đầu tư. Đặc biệt, ông nhấn mạnh vào công nghệ và đổi mới, như kế hoạch rót 1 tỷ SGD vào trung tâm nghiên cứu - phát triển bán dẫn. Chính phủ cũng đề xuất lập quỹ đầu tư và áp dụng ưu đãi thuế cho các doanh nghiệp niêm yết tại Singapore, nhằm thúc đẩy tăng trưởng năng suất lâu dài.
Cả trong Thông điệp và ngân sách, rõ ràng Singapore không chỉ phản ứng với khủng hoảng ngắn hạn, mà còn chủ động chuẩn bị cho một tương lai khó đoán – một “ngã rẽ lịch sử” mà tại đó chiến lược quốc gia cần được tái định hình để thích nghi với thời đại đầy biến động.
Chính phủ cùng bước đi với mọi người dân
Thủ tướng Singapore nhấn mạnh yếu tố then chốt của chiến lược mới: cạnh tranh, năng lực và tương lai vững chắc, được xây dựng dựa trên đổi mới công nghệ và kỹ năng, đó là trí tuệ nhân tạo, robot hóa và ứng dụng toàn diện trong nền kinh tế.
Chính phủ Singapore đã mở rộng khung chiến lược phát triển kinh tế bằng cách chỉ đạo thành lập 5 ủy ban trọng yếu trực thuộc Nhóm Công tác nâng cao năng lực chống chịu kinh tế (SERT), do Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Thương mại và công nghiệp Gan Kim Yong đứng đầu. SERT được thành lập từ tháng 4/2025 nhằm đối phó với nguy cơ suy thoái bắt nguồn từ căng thẳng thương mại và các biến động toàn cầu. Đến tháng 8/2025, việc chuyển sang khuôn khổ Đánh giá chiến lược kinh tế (ESR) đánh dấu định hướng dài hạn, với mỗi ủy ban được đồng chủ trì bởi hai lãnh đạo chính trị cấp cao và có sự tham gia của đại diện từ Chính phủ, cộng đồng doanh nghiệp, công đoàn và các tổ chức xã hội. Năm lĩnh vực trọng tâm bao gồm: nâng cao năng lực cạnh tranh toàn cầu; phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo; xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp và mở rộng quy mô; đào tạo và phát triển nguồn nhân lực; cùng quản lý hoạt động tái cấu trúc kinh tế. Các ủy ban trên sẽ đưa ra báo cáo cập nhật vào đầu năm 2026 và công bố báo cáo tổng thể vào giữa năm, tạo nền móng để Singapore duy trì vị thế trung tâm thương mại - tài chính quốc tế, đồng thời củng cố khả năng ứng phó trước các cú sốc toàn cầu.
Song song với đó, đầu tư vào công nghệ cao như bán dẫn không chỉ nâng cao khả năng sản xuất trong nước mà còn là nền tảng để Singapore duy trì vị trí chiến lược trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Hỗ trợ đầu tư nội địa thông qua ưu đãi thuế và khuyến khích doanh nghiệp niêm yết được kỳ vọng sẽ tạo thêm dòng vốn tăng trưởng và củng cố thị trường tài chính.
Nhận thức rằng sự chuyển đổi không đồng đều sẽ tạo ra bất an xã hội, ông Wong cam kết rằng “không ai phải đi một mình trong hành trình này”. Sáng kiến “Forward Singapore” (Tiến lên Singapore) ra mắt cũng với thông điệp cải cách chiến lược kinh tế nhân dịp quốc khánh nói trên là nỗ lực làm mới các cam kết giữa nhà nước và người dân, kêu gọi tinh thần “Team Singapore” (Đội ngũ Singapore), nơi Chính phủ, cộng đồng, doanh nghiệp và công đoàn cùng đồng hành.
Một trong những trọng tâm của Forward Singapore là Chương trình hỗ trợ người tìm việc SkillsFuture, ra mắt tháng 4/2025 dưới sự điều phối của Cơ quan phát triển lực lượng lao động Singapore (WSG). Chương trình này hỗ trợ tài chính tối đa 6.000 SGD trong 6 tháng cho người lao động mất việc không chủ ý, ưu tiên nhóm thu nhập trung bình trở xuống và sinh sống trong nhà có giá trị tài sản chịu thuế không quá 31.000 SGD. Khoản hỗ trợ được chia thành nhiều đợt, với mức cao hơn ở giai đoạn đầu (khoảng 1.500 SGD trong tháng đầu) và giảm dần, nhằm tạo động lực tìm việc tích cực. Người tham gia cần thực hiện các hoạt động tìm việc như nộp hồ sơ, tham gia hội chợ việc làm, hoặc gặp chuyên gia tư vấn nghề nghiệp theo yêu cầu. Chính phủ nhấn mạnh rằng đây là tấm đệm tạm thời để người lao động ổn định tài chính trong khi tìm kiếm việc làm phù hợp, song song với các chương trình đào tạo, nâng cao kỹ năng và hỗ trợ khác từ SkillsFuture và WSG. Dự kiến khoảng 60.000 người sẽ đủ điều kiện hưởng lợi mỗi năm, chiếm hơn 60% nhóm lao động mất việc không chủ ý.
Không chỉ tập trung vào cải cách kinh tế và hỗ trợ việc làm, Singapore còn định hướng chiến lược phát triển dựa trên tính bền vững và khả năng thích ứng dài hạn. Chính phủ đã công bố kế hoạch đầu tư mạnh vào hạ tầng xanh, năng lượng tái tạo và các giải pháp giảm phát thải carbon, nhằm đáp ứng mục tiêu trung hòa carbon vào giữa thế kỷ. Điều này không chỉ giúp giảm rủi ro môi trường mà còn mở ra các cơ hội kinh tế mới trong lĩnh vực công nghệ xanh và dịch vụ môi trường. Song song đó, Singapore tiếp tục thúc đẩy hợp tác quốc tế, đặc biệt với các đối tác chiến lược ở châu Á, châu Âu và Mỹ, để bảo đảm khả năng tiếp cận thị trường và công nghệ tiên tiến. Các hiệp định thương mại tự do mới, cùng với cơ chế bảo vệ đầu tư, đang được xúc tiến nhằm bảo vệ lợi ích quốc gia trong bối cảnh môi trường địa chính trị phức tạp.
Ở cấp độ xã hội, Chính phủ nhấn mạnh việc duy trì mạng lưới an sinh linh hoạt, bảo đảm mọi người dân, từ lao động phổ thông đến các chuyên gia công nghệ cao, đều có cơ hội thích ứng với thay đổi. Với cách tiếp cận toàn diện này, Singapore kỳ vọng không chỉ trụ vững trước những cơn sóng gió toàn cầu, mà còn biến thách thức thành động lực để bứt phá, duy trì vị thế tiên phong trong kỷ nguyên bất định.
Tinh thần đoàn kết, gắn liền với khái niệm “Tinh thần Singapore”, một lần nữa được lãnh đạo Singapore khẳng định là nền tảng xây dựng sức mạnh quốc gia: “Đoàn kết khiến chúng ta không thể bị chia rẽ; khi đồng lòng, không gì là không thể”.
Linh Anh