Công trình được kỳ vọng không chỉ mở rộng diện tích sống, mà còn giúp ứng phó với nguy cơ nước biển dâng do biến đổi khí hậu tại Singapore. Việc hoàn thiện dự án này được kỳ vọng sẽ mở ra cơ hội cho nhiều quốc đảo khác đang phải đối diện với thách thức mất đất. Tuy nhiên, bên cạnh những kỳ vọng, dự án cũng đặt ra không ít câu hỏi về tính khả thi lâu dài, chi phí duy tu và tác động môi trường.
Hình ảnh vệ tinh về khu vực lấn biển ở thành phố Rotterdam của Hà Lan. Ảnh: NASA.
Sự khác biệt của dự án đang triển khai tại Singapore
Hà Lan là quốc gia tiên phong trong việc sử dụng công nghệ polder – tạo đất nằm dưới mực nước biển bằng hệ thống đê bao và kiểm soát nước. Tuy nhiên, dự án Polder tại Pulau Tekong của Singapore mang những đặc điểm riêng biệt, phản ánh cách quốc đảo này điều chỉnh công nghệ ngoại nhập để phù hợp với điều kiện địa phương và mục tiêu chiến lược.
Điểm khác biệt đầu tiên là về mục đích sử dụng đất. Trong khi Hà Lan chủ yếu dùng đất polder cho mục đích nông nghiệp và dân sự, Singapore triển khai dự án này trước mắt để phục vụ quốc phòng. Việc chuyển các hoạt động huấn luyện quân sự ra Pulau Tekong giúp giải phóng quỹ đất trên đảo chính cho phát triển dân sinh, từ đó tối ưu hóa không gian sống trong bối cảnh diện tích quốc gia hạn chế.
Thứ hai, Singapore thực hiện dự án trong điều kiện khí hậu nhiệt đới, lượng mưa lớn và địa chất khác biệt so với châu Âu. Việc áp dụng công nghệ polder tại vùng Đông Nam Á đòi hỏi phải điều chỉnh kỹ thuật, vật liệu và quy trình vận hành để đảm bảo hiệu quả và an toàn.
Cuối cùng, dự án tại Pulau Tekong không chỉ là một công trình kỹ thuật mà còn là bước thử nghiệm chiến lược. Singapore xem đây là tiền đề để triển khai các dự án lấn biển quy mô lớn hơn trong tương lai như Long Island, với mục tiêu tích hợp phát triển đô thị, bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu. Chính sự kết hợp giữa công nghệ quốc tế và tầm nhìn nội địa đã tạo nên sự khác biệt của dự án này.
Thách thức lớn nhất
Việc lần đầu tiên áp dụng công nghệ polder tại Singapore đã đặt ra hàng loạt thách thức, cả về kỹ thuật, môi trường lẫn nguồn nguyên liệu. Trong điều kiện khí hậu nhiệt đới, lượng mưa lớn và nguy cơ nước biển dâng cao, việc kiểm soát mực nước trong khu vực polder là bài toán phức tạp. Đất polder nằm thấp hơn mực nước biển khoảng 1,2 mét, nên Singapore phải xây dựng hệ thống đê bao kiên cố, kết hợp với mạng lưới kênh thoát nước, hồ chứa và máy bơm để đảm bảo không bị ngập lụt.
Một thách thức lớn khác là nguồn vật liệu. Trong bối cảnh các nước láng giềng như Indonesia, Malaysia và Campuchia hạn chế xuất khẩu cát, Singapore buộc phải tìm giải pháp thay thế. Họ đã sử dụng đất sét và đá từ các công trình xây dựng ngầm trong nước để thay thế một phần cát, giúp giảm chi phí và giảm phụ thuộc vào nguồn tài nguyên bên ngoài. Đây là bước đi sáng tạo, thể hiện tư duy bền vững trong xây dựng hạ tầng.
Ngoài ra, do chưa từng triển khai công nghệ này trước đó, Singapore đã hợp tác chặt chẽ với các chuyên gia Hà Lan – quốc gia có hàng thế kỷ kinh nghiệm về công trình và công nghệ polder – để thiết kế và điều chỉnh kỹ thuật phù hợp với điều kiện địa phương. Việc chuyển giao công nghệ không đơn thuần là sao chép, mà là quá trình học hỏi, thử nghiệm và cải tiến.
Thông qua dự án này, Singapore không chỉ vượt qua các thách thức kỹ thuật mà còn xây dựng được năng lực nội tại để triển khai các công trình lấn biển phức tạp hơn trong tương lai. Pulau Tekong vì thế không chỉ là một công trình quốc phòng, mà còn là nền tảng cho chiến lược phát triển lãnh thổ dài hạn.
Ý nghĩa lâu dài của dự án
Dự án Polder tại Pulau Tekong mang ý nghĩa chiến lược sâu rộng, không chỉ giúp Singapore mở rộng lãnh thổ mà còn tạo tiền đề cho các quốc đảo khác học hỏi trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng. Với diện tích đất hạn chế và phần lớn lãnh thổ nằm thấp so với mực nước biển, Singapore buộc phải tìm cách chủ động kiểm soát thiên nhiên thay vì bị động đối phó. Dự án này là minh chứng cho tư duy đó.
Về lâu dài, việc chuyển các hoạt động quân sự ra Pulau Tekong sẽ giúp phần diện tích chính của quốc đảo có thêm quỹ đất cho phát triển dân sinh, hạ tầng đô thị và không gian xanh. Đây là cách tiếp cận không gian theo chiều ngang, bổ sung cho chiến lược phát triển ngầm và xây dựng cao tầng vốn đã quen thuộc tại Singapore. Đồng thời, dự án cũng giúp quốc đảo này tích lũy kinh nghiệm vận hành hệ thống kiểm soát nước, phục vụ cho các công trình lấn biển quy mô lớn hơn như Long Island.
Đối với các quốc đảo khác như Maldives, Tuvalu hay Kiribati – nơi đang đối mặt với nguy cơ bị nhấn chìm do nước biển dâng – mô hình Pulau Tekong cho thấy việc mở rộng lãnh thổ và bảo vệ môi trường có thể thực hiện song song, nếu có chiến lược dài hạn, công nghệ phù hợp và sự đầu tư bài bản. Dù chi phí ban đầu lớn, giá trị mà dự án mang lại về an ninh lãnh thổ, khả năng chống chịu khí hậu và phát triển bền vững là không thể đo đếm bằng con số ngắn hạn.
Có thể nói Pulau Tekong không chỉ là một công trình kỹ thuật, mà còn là biểu tượng cho khả năng thích nghi, sáng tạo và tầm nhìn dài hạn của Singapore – một quốc đảo nhỏ nhưng đầy bản lĩnh trong thế kỷ 21.
Ngọc Diệp/VOV-Bangkok