Sinh kế bền vững từ nghề nuôi biển

3 giờ trướcBài gốc

Trong bối cảnh nguồn lợi thủy sản ngày càng suy giảm, biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp và chi phí khai thác biển không ngừng gia tăng, bài toán sinh kế của ngư dân ven biển đang đặt ra nhiều thách thức. Thực tiễn tại các địa phương ở TP Đà Nẵng cho thấy, chuyển đổi từ đánh bắt hải sản sang nuôi biển là hướng đi đúng đắn, không chỉ giúp ngư dân thoát nghèo mà còn từng bước vươn lên làm giàu bền vững, góp phần tái tạo nguồn lợi và bảo vệ môi trường biển.

Từ thoát nghèo đến làm giàu bền vững

Nhiều năm trước, đánh bắt hải sản là sinh kế chính của hàng ngàn hộ ngư dân ven biển Đà Nẵng. Tuy nhiên, trữ lượng hải sản suy kiệt, ngư trường ngày càng xa bờ, trong khi chi phí nhiên liệu, nhân công tăng cao khiến hiệu quả kinh tế giảm sút rõ rệt. Không ít chuyến biển lỗ vốn, tàu thuyền phải nằm bờ, đời sống ngư dân gặp nhiều khó khăn.

Nghề nuôi biển của ngư dân khu vực Cửa Đại (phường Hội An Đông, TP Đà Nẵng) đem lại hiệu quả (Ảnh: N.Q.V)

Trước thực trạng đó, việc chuyển hướng từ khai thác sang nuôi biển được xem là con đường tất yếu. Nuôi biển không phụ thuộc vào may rủi của thời tiết, chủ động được sản lượng, chất lượng và đầu ra, đồng thời giảm áp lực lên nguồn lợi tự nhiên. Quan trọng hơn, nếu được tổ chức bài bản, nuôi biển có thể mang lại thu nhập cao và ổn định, phù hợp với điều kiện của ngư dân ven bờ.

Tại vùng biển Cửa Đại (phường Hội An Đông, TP Đà Nẵng), ông Nguyễn Ngọc Mỹ là một trong những ngư dân tiên phong chuyển đổi nghề. Từng gắn bó nhiều năm với những chuyến biển dài ngày, ông Mỹ nhận thấy nguồn lợi ngày càng cạn kiệt, sản lượng đánh bắt không đủ bù chi phí. Không chấp nhận mãi bấp bênh, ông quyết định chuyển sang nuôi cá lồng bè trên biển.

Năm 2024, ông Mỹ đầu tư 20 lồng bè nuôi cá dìa và cá nâu – những đối tượng dễ nuôi, phù hợp điều kiện môi trường Cửa Đại và được thị trường ưa chuộng. Nhờ áp dụng đúng kỹ thuật, chọn con giống chất lượng, ông thu hoạch hơn 4 tấn cá, doanh thu vượt 400 triệu đồng, lãi gần 150 triệu đồng. Ông Mỹ cho biết nuôi biển cho thu nhập ổn định hơn nhiều so với đánh bắt. Vì vậy, ông có kế hoạch mở rộng quy mô sản xuất, tăng hiệu quả đầu tư.

Cũng tại Cửa Đại, ông Nguyễn Văn Sơn (khối phố Phước Trạch, phường Hội An Đông) đã chuyển từ nghề khai thác sang nuôi biển với 18 lồng bè, nuôi đa dạng các loài cá như điêu hồng, cá chẽm, chim vây vàng, cá nâu, cá dìa. Đáng chú ý, cá nâu – đối tượng nuôi mới – đem lại giá trị kinh tế cao. Chỉ riêng hơn 500 kg cá nâu, ông Sơn đã thu về gần 200 triệu đồng.

"Trữ lượng hải sản suy kiệt khiến đánh bắt thất thu. Trong khi đó, nuôi biển cho giá trị kinh tế cao hơn nhiều. Nếu có quy hoạch ổn định, ngư dân sẽ mạnh dạn đầu tư quy mô lớn" - ông Sơn nói.

Ở quy mô lớn hơn, hộ ông Trương Minh Nghĩa đang nuôi trên 50 lồng bè tại biển Cửa Đại. Mới đây, ông thu hoạch 25 lồng cá bớp, cá chim vây vàng và cá dìa, tổng sản lượng hơn 17 tấn. Với mức giá từ 120.000 – 150.000 đồng/kg, doanh thu vượt 2 tỉ đồng, lợi nhuận gần 500 triệu đồng.

Hộ ông Trương Minh Nghĩa nuôi cá dìa, cá bớp và cá chim vây vàng ở ven biển Cửa Đại cho thu nhập cao

Theo ông Nghĩa, thành công đến từ việc đầu tư con giống được kiểm dịch, môi trường nước sạch và thức ăn đảm bảo chất lượng. Nhờ đó, cá sinh trưởng nhanh, ít dịch bệnh, mang lại nguồn thu ổn định.

Tiên phong mở lối đi hiệu quả, bền vững

Tại xã Tam Hải, vùng biển Cửa Lở đang trở thành điểm sáng về nuôi biển bền vững. Được Nhà nước hỗ trợ 70% chi phí mua giống và thức ăn, năm 2023, ông Phan Văn Chính đầu tư 3 lồng bè nuôi cá chim vây vàng. Cá hao hụt ít, lớn nhanh, đầu ra thuận lợi. Sang năm 2024, ông tiếp tục nâng lên 5 lồng bè và đạt hiệu quả kinh tế cao.

"Cá chim vây vàng giàu dinh dưỡng, được thị trường ưa chuộng nên bán được giá. Tôi sẽ tiếp tục mở rộng trong thời gian tới" - ông Chính cho biết.

Nhiều ngư dân TP Đà Nẵng chuyển hướng đầu tư hiện đại, ứng dụng công nghệ cao với lồng nuôi HDPE vững chãi

Không chỉ dừng lại ở nuôi cá, Tam Hải còn ghi dấu ấn với mô hình nuôi hàu treo dây quy mô lớn do ông Nguyễn Đức Linh tiên phong thực hiện. Từ năm 2023, ông Linh đầu tư các bè nuôi hàu đại dương tại vùng biển Cửa Lở. Mỗi bè rộng 2.000 m², bố trí 15.000 dây hàu, mỗi dây 20 con.

Sau thời gian nuôi, ông Linh thu hoạch tổng cộng 75 tấn hàu thương phẩm. Với giá bán khoảng 30.000 đồng/kg, doanh thu hơn 2 tỉ đồng, lợi nhuận gần 1 tỉ đồng. Đây được xem là mô hình nuôi biển mang lại giá trị gia tăng cao, ít tốn chi phí thức ăn vì hàu sống chủ yếu nhờ nguồn tảo, phù du tự nhiên.

Để đảm bảo thành công, ông Linh mời chuyên gia từ Quảng Ninh vào khảo sát nguồn nước, lựa chọn con giống chất lượng, thường xuyên vệ sinh bè nuôi, theo dõi độ mặn và linh hoạt di dời bè khi điều kiện môi trường thay đổi. Bè nuôi được thiết kế bằng tre, nổi trên thùng xốp, thuận tiện di dời, giảm thiểu rủi ro thiên tai.

Ông Nguyễn Đức Linh mở hướng đi mới bền vững, hiệu quả với nghề nuôi hàu treo dây ở khu vực biển Cửa Lở (Ảnh: N.Q.V)

Không dừng lại ở sản xuất đơn lẻ, ông Nguyễn Đức Linh đã thành lập Hợp tác xã Thủy sản Việt Linh, thuê mặt nước biển đầu tư nuôi hàu quy mô lớn, ứng dụng kỹ thuật mới và tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị. Hợp tác xã cung cấp giống, chuyển giao quy trình kỹ thuật cho người dân, thu mua hàu thương phẩm để chế biến, hướng đến xuất khẩu.

"Trước mắt bán hàu cho các đơn vị chế biến xuất khẩu, lâu dài sẽ đầu tư nhà máy chế biến để nâng cao giá trị" - ông Linh nói. Hàu đại dương do ông nuôi có kích thước lớn, thịt dai, ngọt, được thị trường đánh giá cao.

Mô hình liên kết này được kỳ vọng sẽ tạo việc làm, tăng thu nhập cho nhiều hộ dân, đồng thời hình thành vùng nuôi tập trung, sản xuất hàng hóa quy mô lớn – điều kiện then chốt để nuôi biển phát triển bền vững.

Chuyển đổi từ đánh bắt sang nuôi biển không đơn thuần là thay đổi phương thức sản xuất, mà là bước chuyển quan trọng trong tư duy làm kinh tế của ngư dân. Từ chỗ "đánh bắt phụ thuộc vào may rủi", nhiều ngư dân nay đã chủ động tính toán chi phí, thị trường, mùa vụ, liên kết tiêu thụ sản phẩm.

Đáng mừng là lớp ngư dân trẻ tại các xã ven biển đang dần tiếp cận nhanh hơn với kỹ thuật mới, công nghệ nuôi hiện đại, sẵn sàng tham gia các tổ hợp tác, hợp tác xã để sản xuất theo chuỗi. Đây chính là nền tảng để hình thành lực lượng sản xuất chuyên nghiệp, góp phần hiện đại hóa kinh tế biển của thành phố.

Các mô hình hiệu quả ở Cửa Đại, Tam Hải không chỉ là câu chuyện làm giàu của từng hộ dân, mà còn mang ý nghĩa gợi mở cho hướng phát triển bền vững của cả vùng ven biển. Khi nuôi biển được tổ chức bài bản, có quy hoạch, có liên kết và có thị trường ổn định, ngư dân sẽ yên tâm bám biển theo cách mới – ít rủi ro hơn, hiệu quả hơn và thân thiện với môi trường hơn.

Những mô hình nuôi biển hiệu quả tại Cửa Đại, Cửa Lở cho thấy, khi tư duy được đổi mới, kỹ thuật được áp dụng bài bản và có sự đồng hành của Nhà nước, ngư dân hoàn toàn có thể thoát nghèo và vươn lên làm giàu chính đáng. Nuôi biển không chỉ mang lại thu nhập cao, ổn định mà còn góp phần bảo vệ nguồn lợi, giữ gìn môi trường sinh thái biển.

Cơ hội lớn tạo đột phá trong nghề nuôi biển

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Nam Hưng, Đà Nẵng có đường bờ biển dài, nhiều đảo và vùng nước kín gió như Cù Lao Chàm, Tam Hải – lợi thế lớn để phát triển nuôi biển. Độ mặn nước biển cao, ổn định quanh năm là môi trường lý tưởng cho nhiều loài hải sản giá trị như cá bớp, cá chẽm, cá mú, cá chim vây vàng, các loài nhuyễn thể và hàu Thái Bình Dương.

Với những lợi thế đó, Đà Nẵng đang đứng trước cơ hội tạo đột phá trong ngành nuôi biển. Định hướng phát triển nuôi biển công nghệ cao, thích ứng biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, trong đó ưu tiên lồng nuôi HDPE kiên cố, ứng dụng công nghệ quan trắc môi trường và quản lý tự động. Cùng với đó là nhanh chóng hoàn thiện quy hoạch, chính sách hỗ trợ để ngư dân yên tâm đầu tư lâu dài.

Trần Thường

Nguồn NLĐ : https://nld.com.vn/sinh-ke-ben-vung-tu-nghe-nuoi-bien-196251217101938252.htm