Sinh viên mới ra trường tại TP. HCM 'đau đầu' vì va chạm công sở và bài toán 'học mãi không ngừng'

5 giờ trướcBài gốc

'Sốc' thực tế khi nỗi lo thiếu kinh nghiệm và áp lực chi phí ở thành phố lớn

Sau những năm tháng trên ghế nhà trường, nơi lý thuyết được ưu tiên, sinh viên mới ra trường tại TP. HCM thường nhanh chóng "va chạm" với thực tế khốc liệt của công sở. Nỗi lo lớn nhất xoay quanh hai chữ "kinh nghiệm". Nhiều tin tuyển dụng yêu cầu ứng viên có từ 1 - 2 năm kinh nghiệm, điều này trở thành rào cản lớn với các cử nhân vừa tốt nghiệp. Mặc dù đã nỗ lực đi làm thêm, thực tập, nhưng sự khác biệt giữa kiến thức hàn lâm và kỹ năng giải quyết vấn đề thực tế, kỹ năng mềm trong môi trường chuyên nghiệp vẫn là một khoảng cách đáng kể.

Thanh An (23 tuổi), cựu sinh viên trường ĐH KHXH&NV (ĐHQG TP. HCM) chia sẻ: "Mình cầm tấm bằng Khá trên tay, nhưng đi phỏng vấn đâu đâu người ta cũng hỏi ‘Đã từng làm dự án thực tế nào chưa?'. Những kiến thức trên giảng đường không đủ giúp mình tự tin. Điều đáng sợ hơn là ‘sốc văn hóa’ công sở. Từ môi trường học tập thoải mái sang môi trường làm việc kỷ luật, đề cao hiệu suất, mình cảm thấy áp lực. Phải làm quen với văn hóa doanh nghiệp, cách ứng xử khéo léo với đồng nghiệp, cấp trên là điều mình không ngờ đến".

Bên cạnh áp lực chuyên môn, gánh nặng chi phí sinh hoạt tại TP. HCM cũng là một nỗi lo thường trực. Với mức lương khởi điểm thường chưa cao, tiền thuê trọ, chi phí ăn uống, đi lại khiến nhiều bạn trẻ phải chấp nhận những công việc chưa thực sự đúng chuyên ngành hoặc làm thêm để trụ lại thành phố. Thanh Duy (22 tuổi, tốt nghiệp ngành Công nghệ thông tin) cho biết: "Lương tháng đầu của mình chỉ đủ trang trải tiền trọ và ăn uống cơ bản. Áp lực phải kiếm thêm thu nhập để tích lũy khiến mình luôn phải tìm kiếm các khóa học bổ sung ngoài giờ để nhanh chóng nâng cao tay nghề và hy vọng có mức lương tốt hơn".

Bằng cấp có còn là 'tấm hộ chiếu' ưu tiên trên thị trường việc làm dành cho sinh viên mới ra trường?

Câu hỏi muôn thuở "Bằng cấp hay năng lực quan trọng hơn?" lại càng 'nóng' hơn trong bối cảnh thị trường lao động cạnh tranh gay gắt. Không thể phủ nhận, ở nhiều tập đoàn lớn hoặc các ngành nghề đặc thù, bằng cấp vẫn là yêu cầu tối thiểu và là "chiếc vé" giúp ứng viên vượt qua vòng lọc hồ sơ ban đầu. Tuy nhiên, khi đã vào đến vòng phỏng vấn và đặc biệt là trong quá trình làm việc thực tế, năng lực thực chiến mới là yếu tố quyết định sự tồn tại và thăng tiến.

Ông Lê Anh Tú - Giám đốc Công ty Tuyển dụng TalentHub tại TP. HCM, chia sẻ thông qua nền tảng VietnamWorks HR Insider: "Chúng tôi luôn xem bằng cấp là điểm cộng ban đầu, nhưng điều chúng tôi thực sự cần là khả năng tạo ra giá trị. Trong thời đại số hóa, sự thay đổi công nghệ diễn ra quá nhanh, kiến thức học được trong 4 năm đại học có thể nhanh chóng lỗi thời. Do đó, kỹ năng tự học, khả năng thích nghi và các chứng chỉ chuyên môn bổ sung lại có giá trị hơn tấm bằng đại học thông thường".

Thực tế, có một bộ phận không nhỏ sinh viên mới ra trường lựa chọn học lên bậc Thạc sĩ như một giải pháp tạm thời, một "lối thoát" để trụ lại thành phố hoặc tránh né áp lực tìm việc. Điều này giải thích một phần cho xu hướng tăng người học thạc sĩ trong nước những năm gần đây.

Giới trẻ khắp châu Á đang chật vật tìm kiếm việc làm tốt, nhiều người mắc kẹt trong những công việc năng suất thấp mà Ngân hàng Thế giới cảnh báo có thể gây căng thẳng cho sự ổn định xã hội. Ngân hàng Thế giới cũng nhấn mạnh khoảng cách dai dẳng giữa lao động trẻ và lao động có kinh nghiệm hơn ở một số nền kinh tế châu Á, lưu ý rằng, cứ bảy người trẻ ở Trung Quốc và Indonesia thì có một người thất nghiệp. Ngân hàng Thế giới cảnh báo rằng, tỷ lệ người trẻ dễ rơi vào cảnh nghèo đói hiện nay cao hơn cả tầng lớp trung lưu ở hầu hết các quốc gia: "Tỷ lệ việc làm nhìn chung cao, nhưng giới trẻ vẫn chật vật tìm việc làm", Ngân hàng Thế giới viết trong bản cập nhật kinh tế khu vực mới đây, đồng thời cho biết thêm rằng, hầu hết người dân châu Á "tìm việc đều tìm được việc". Tuy nhiên, "nhiều cá nhân trong khu vực đang làm những công việc năng suất thấp hoặc không chính thức".

Tỷ lệ tham gia lực lượng lao động vẫn còn thấp ở các quốc gia Thái Bình Dương và ở phụ nữ, với khoảng cách khoảng 15 điểm phần trăm so với nam giới ở Indonesia, Malaysia và Philippines. Báo cáo cũng nhận thấy, phần lớn tăng trưởng việc làm trong khu vực đã chuyển từ sản xuất sang dịch vụ lương thấp, làm xói mòn những thành quả từng giúp hàng triệu người thoát nghèo. Xem xét kỹ hơn các số liệu ở châu Á cho tỷ lệ thất nghiệp của những người trong độ tuổi 15 - 24 là hơn 10% ở những nơi như Mông Cổ, Indonesia và Trung Quốc, trong khi tỷ lệ này ở những người lao động trong độ tuổi lao động chính từ 25 - 54 là 5% hoặc thấp hơn, theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới. Theo Ngân hàng Thế giới, các doanh nghiệp hoạt động dưới 5 năm đóng vai trò rất lớn trong việc tạo việc làm. Ví dụ, tại Malaysia và Việt Nam, khu vực này chiếm 57% tổng số việc làm nhưng đóng góp 79% vào việc tạo việc làm, tuy nhiên, vai trò của họ đã bị suy giảm do ngày càng ít doanh nghiệp mới tham gia thị trường. Báo cáo cũng cho biết, thương mại đã thúc đẩy việc làm ở các quốc gia như Campuchia và Việt Nam, mặc dù mức tăng trưởng vẫn chưa đồng đều và dễ bị tổn thương trước các cú sốc toàn cầu: "Các quốc gia chưa nhận thức đầy đủ lợi ích của việc chuyển dịch lao động từ các ngành nghề và doanh nghiệp kém năng suất sang các ngành nghề và doanh nghiệp năng suất cao hơn".

Nguyễn Thu Hoài (24 tuổi, cựu sinh viên ngành Quản trị Kinh doanh) chia sẻ: "Sau hơn một năm thất nghiệp, áp lực gia đình và sự bế tắc trong tìm kiếm công việc khiến mình quyết định học cao học. Mình tự trấn an bản thân rằng, trong 2 năm học tới sẽ có thời gian để trau dồi kinh nghiệm. Trên hết, đây cũng là một cách giúp mình chống chế trước những câu hỏi về công việc của bạn bè".

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng, học Thạc sĩ không phải là lối thoát an toàn, nếu không có mục tiêu rõ ràng. Nếu chỉ học để có bằng mà thiếu kinh nghiệm thực tế, bạn có thể rơi vào tình trạng "thạc sĩ thất nghiệp" hoặc làm trái ngành, lãng phí thời gian và tiền bạc. Việc kết hợp đi làm 1 - 2 năm để tích lũy kinh nghiệm, sau đó học thạc sĩ vừa làm vừa học, hoặc du học khi đã tích lũy đủ kỹ năng, mới là hướng đi thực tế, giúp người trẻ vừa có bằng cấp, vừa có kỹ năng, sẽ đáp ứng tốt hơn yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động.

Nguồn SVVN : https://svvn.tienphong.vn/sinh-vien-moi-ra-truong-tai-tp-hcm-dau-dau-vi-va-cham-cong-so-va-bai-toan-hoc-mai-khong-ngung-post1787480.tpo