Một công dân cho biết, gia đình có mảnh đất, gồm đất ở và đất trồng cây lâu năm. Mảnh đất này do bố mẹ đứng tên trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ).
Người bố mất cách đây 13 năm, sau đó 1 năm, người mẹ đăng ký biến động đất đai và sổ đỏ chỉ thể hiện tên của người mẹ.
Gia đình công dân có 4 chị em ruột, ông bà nội, ngoại đã mất hết.
Công dân thắc mắc, việc mẹ tặng cho con một phần đất có cần sự đồng ý bằng văn bản của các chị em khác trong gia đình không?
Trên sổ đỏ được cấp đổi năm 2012 có vẽ tay khoanh vùng bằng nét đứt, phân định khu vực đất ở và đất trồng cây lâu năm. Tổng diện tích là 1.019,8m2, trong đó đất ở là 400m2. Người mẹ tặng cho con 415m2, trong đó có 150m2 đất ở.
Công dân đặt câu hỏi, việc khoanh vùng đất ở sổ đỏ có thể bỏ đi không?
Phần đất mà người mẹ muốn tặng cho không nằm trong khu vực đã khoanh vùng là đất ở trên sổ đỏ. Do đó, Văn phòng Đăng ký đất đai trả lời, để thực hiện việc tặng cho, cần phải đăng ký biến động để tăng diện tích đất ở trong phần đất đó. Phần đất ở 400m2 đã khoanh vùng trước đó không thể tách thửa hoặc tặng cho.
Công dân cho biết, khi nghiên cứu Luật Đất đai năm 2003, 2013 và các văn bản hướng dẫn về việc cấp và thể hiện thông tin trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong giai đoạn này, công dân nhận thấy không có quy định về việc định vị cụ thể vị trí đất ở (thổ cư)...
Tại khoản 1 Điều 195 Luật Đất đai năm 2013 quy định các thủ tục hành chính về đất đai cũng không có thủ tục hành chính về xác định lại vị trí đất ở trên sổ đỏ đã cấp. Vì vậy, pháp luật không quy định phải xác định vị trí, ranh giới, diện tích đất ở hoặc đất nông nghiệp trên thửa đất có vườn, ao gắn liền với nhà ở khi thực hiện các quyền của người sử dụng đất.
Với trường hợp này, Văn phòng Đăng ký đất đai trả lời như vậy có đúng không?
Ảnh minh họa: Hồng Khanh
Trả lời vấn đề trên, Cục Quản lý đất đai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, do bố và mẹ cùng đứng tên trên sổ đỏ nên trường hợp bố mất, để thực hiện tặng cho một phần thửa đất cho con thì người sử dụng đất phải thực hiện phân chia thừa kế đất đai, nhà ở theo quy định của pháp luật.
Trong đó lưu ý: Người sử dụng đất được thực hiện quyền thừa kế bằng quyền sử dụng đất khi có đủ các điều kiện quy định tại khoản 1 Điều 45 Luật Đất đai 2024.
Các quy định về thừa kế di sản (trong đó có đất đai, nhà ở) được điều chỉnh theo Bộ luật Dân sự 2015.
Cũng theo Cục Quản lý đất đai, pháp luật đất đai năm 2003, 2013, 2024 và các văn bản hướng dẫn về cấp và thể hiện thông tin trên sổ đỏ không có quy định bắt buộc thể hiện vị trí đất ở trong thửa đất có đất ở và loại đất khác.
Tuy nhiên, trường hợp ranh giới vị trí đất ở của thửa đất có đất ở và loại đất khác đã được thể hiện trên sổ đỏ, nhưng người sử dụng đất không thống nhất ranh giới đó thì cần phải kiểm tra lại hồ sơ, thủ tục đăng ký đất đai đã thực hiện trước đó để xử lý theo quy định.
Cơ quan này đề nghị công dân liên hệ với cơ quan có thẩm quyền tại địa phương để giải quyết theo quy định.
Điều 45 Luật Đất đai 2024, quy định về điều kiện thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất; thế chấp, góp vốn bằng quyền sử dụng đất; nhận chuyển nhượng, nhận tặng cho quyền sử dụng đất.
Trong đó, khoản 1 Điều này nêu rõ các điều kiện để người sử dụng đất được thực hiện các quyền trên.
Cụ thể, phải có sổ đỏ, trừ trường hợp thừa kế quyền sử dụng đất, chuyển đổi đất nông nghiệp khi dồn điền, đổi thửa, tặng cho quyền sử dụng đất cho Nhà nước, cộng đồng dân cư và trường hợp quy định tại khoản 7 Điều 124 và điểm a khoản 4 Điều 127 của Luật này.
Đất không có tranh chấp hoặc tranh chấp đã được giải quyết bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền, bản án, quyết định của Tòa án, quyết định hoặc phán quyết của Trọng tài đã có hiệu lực pháp luật.
Cùng với đó, quyền sử dụng đất không bị kê biên, áp dụng biện pháp khác để bảo đảm thi hành án theo quy định của pháp luật thi hành án dân sự.
Ngoài ra, phải trong thời hạn sử dụng đất và quyền sử dụng đất không bị áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định của pháp luật.
Hồng Khanh