Cuối tháng 9, tại kỳ họp thứ 4, HĐND TP.HCM khóa X đã thông qua nghị quyết về thành lập Sở Quy hoạch - Kiến trúc (QH-KT) trên cơ sở chuyển một số chức năng, nhiệm vụ từ Sở Xây dựng.
Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM là cơ quan chuyên môn thuộc UBND TP.HCM, chính thức hoạt động từ ngày 1-10-2025.
Sau khi được tái lập, Sở QH-KT TP.HCM sẽ mang trọng trách định hướng lâu dài cho sự phát triển đô thị thành phố, nhất là trong thời điểm sau sáp nhập thêm 2 địa phương Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu. TP.HCM mới với diện tích lên đến gần 7.000 km², gấp hơn 3 lần hiện tại với dân số lên đến 14 triệu người.
Trong bối cảnh đó, vai trò và trách nhiệm của Sở QH-KT TP.HCM càng trở nên quan trọng. Nhằm làm rõ những định hướng chiến lược, nhiệm vụ trọng tâm và các nhóm công việc mà sở sẽ triển khai trong thời gian tới, pv PLO đã có cuộc trao đổi với ông Võ Hoàng Ngân, Giám đốc Sở QH-KT TP.HCM.
Ông Võ Hoàng Ngân, Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM. Ành: LA
Cơ hội lớn để TP.HCM tái cấu trúc toàn diện hệ thống quy hoạch – kiến trúc
+ Việc tái lập Sở QH-KT TP.HCM diễn ra trong thời điểm TP đang đối mặt với nhiều thách thức. Với vai trò là người đảm đương, đứng đầu đơn vị, xin ông cho biết sở sẽ bắt đầu từ đâu để vẽ tiếp bức tranh quy hoạch cho một thành phố lên đến gần 7.000 km², dân số lên đến 14 triệu người?
Công tác chuẩn bị cho việc lập quy hoạch chung TP.HCM mới đã được khởi động từ trước thời điểm tái lập sở. Đến nay, công việc này đang được tiếp tục triển khai một cách toàn diện, theo đúng định hướng quy hoạch quốc gia, tuân thủ pháp luật hiện hành về đô thị – nông thôn và phù hợp với mô hình chính quyền đô thị hai cấp.
Tuy nhiên, việc hợp nhất ba địa phương không chỉ là phép cộng hành chính, mà là sự cộng hưởng về không gian, nguồn lực và tầm nhìn phát triển. Đây là cơ hội lớn để TP.HCM tái cấu trúc toàn diện hệ thống quy hoạch – kiến trúc, sắp xếp lại các chức năng kinh tế, công nghiệp, dịch vụ, văn hóa và sinh thái, hình thành những không gian chiến lược mới tạo động lực phát triển kinh tế – xã hội cho toàn vùng Đông Nam Bộ.
Theo định hướng quy hoạch, TP.HCM hướng đến trở thành một siêu đô thị mang tầm quốc tế, phấn đấu nằm trong Top 100 thành phố đáng sống nhất thế giới, phát triển theo mô hình xanh – thông minh – sáng tạo, tiêu biểu, không chỉ về quy mô kinh tế mà còn ở văn hóa, nghệ thuật, thể thao, giải trí và phong cách sống năng động, hiện đại.
Bên cạnh đó, TP sẽ khẳng định vị thế là trung tâm tài chính, thương mại, logistics, công nghiệp công nghệ cao và du lịch biển quy mô khu vực, đồng thời là điểm đến hấp dẫn của giới sáng tạo và doanh nhân toàn cầu, nơi khuyến khích khởi nghiệp, nuôi dưỡng ý tưởng và lan tỏa mô hình phát triển tiên tiến.
Trên nền tảng đó, quy hoạch chung mới của TP sẽ tiếp tục bám sát xu hướng công nghệ số, kinh tế xanh và phát triển bền vững, bảo đảm hài hòa giữa phát triển kinh tế, ổn định xã hội và bảo vệ môi trường, hướng tới một đô thị văn minh, gắn kết, cởi mở và mang bản sắc của châu Á đương đại.
+ Sau khi tái lập, sở không chỉ là cơ quan kỹ thuật mà còn mang trọng trách kiến tạo tầm nhìn đô thị dài hạn cho TP.HCM. Ông định hình sứ mệnh, mục tiêu, nhiệm vụ của sở như thế nào trong giai đoạn tới?
Về sứ mệnh, sở tập trung tham mưu cho UBND TP trong công tác lập và trình thẩm định quy hoạch chung TP.HCM mới, bám sát định hướng chiến lược phát triển tổng thể từ Trung ương đến địa phương; đồng thời tăng cường hành lang pháp lý và nâng cao chất lượng các đồ án quy hoạch, bảo đảm phù hợp với thực tiễn phát triển và yêu cầu hội nhập quốc tế.
Về nhiệm vụ và mục tiêu trọng tâm, sở xác định sẽ chủ động tham mưu công tác lựa chọn đơn vị tư vấn lập quy hoạch chung thành phố mới, bảo đảm chất lượng và tính khoa học của đồ án.
Định hình rõ định hướng chiến lược, phương pháp và ý tưởng quy hoạch mới, phối hợp chặt chẽ với đơn vị tư vấn để chuyển tải các giá trị phát triển bền vững, đổi mới sáng tạo và bản sắc đô thị vào sản phẩm quy hoạch.
TP.HCM sẽ tái cấu trúc toàn diện hệ thống quy hoạch – kiến trúc.
Hoàn thiện công tác tham mưu UBND TP ban hành kế hoạch triển khai các quy hoạch chung còn hiệu lực, tạo cơ sở pháp lý thống nhất cho việc lập các quy hoạch cấp dưới, bảo đảm tính đồng bộ trong toàn hệ thống.
Thực hiện tốt công tác thẩm định các đồ án quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết thuộc thẩm quyền phê duyệt của UBND TP, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo tính đồng bộ trong công tác quy hoạch và phát triển đô thị.
Hình hài TP.HCM trong tương lai
+Với hàng loạt vấn đề như hạ tầng giao thông kết nối TP.HCM với Bình Dương, Bà Rịa Vũng Tàu cũ, vấn đề quản lý đất đai, nhà ở, xây dựng…..Ông có thể phác thảo một vài nét đột phá chiến lược mà Sở QH-KT TP.HCM sẽ ưu tiên để tạo dấu ấn rõ ràng trong thời gian tới?.
Trong bối cảnh TP.HCM bước vào giai đoạn phát triển mới với quy mô không gian và dân số lớn nhất cả nước, Sở QH-KT xác định trọng tâm trong 1-2 năm tới là tạo ra những đột phá rõ nét trong tư duy, công cụ và phương thức triển khai quy hoạch, qua đó chuyển hóa các định hướng chiến lược thành hành động cụ thể, có thể đo lường được.
Thứ nhất, đột phá về thể chế và công cụ quy hoạch. Sở sẽ vận dụng tối đa các cơ chế, chính sách đặc thù được Quốc hội cho phép tại Nghị quyết 98 (thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM) và Nghị quyết 188 (thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại TP.HCM và Hà Nội).
Đồng thời đẩy nhanh tiến độ lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch chung TP.HCM mới, đề xuất các mô hình quy hoạch linh hoạt, phù hợp với yêu cầu quản lý đô thị tích hợp, đa ngành, gắn với đặc thù của siêu đô thị hợp nhất.
Thứ hai, đột phá về hạ tầng và cấu trúc không gian đô thị. Sở tập trung điều chỉnh quy hoạch phát triển không gian gắn với các hành lang giao thông chiến lược, trong đó ưu tiên hệ thống Metro, đường sắt đô thị và các trục kết nối vùng như Quốc lộ 13, Vành đai 3, Vành đai 4; tập trung thúc đẩy các mô hình phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng (TOD), tăng mật độ sử dụng đất hiệu quả và giảm áp lực hạ tầng cho khu vực trung tâm.
TP.HCM sẽ có 3 đột phá về chiến lược để quy hoạch TP.HCM. Ảnh: Nguyễn Tiến
Thứ ba, đột phá trong ứng dụng công nghệ và quản trị quy hoạch hiện đại.
Sở sẽ triển khai nền tảng dữ liệu không gian đô thị số (GeoData Platform), tích hợp công nghệ AI – GIS – BIM vào công tác lập, giám sát và quản lý quy hoạch, bảo đảm tính công khai, minh bạch, giúp người dân và nhà đầu tư có thể tiếp cận, tra cứu và phản hồi nhanh chóng.
Tầm nhìn của chúng tôi là tạo ra một nền tảng quy hoạch thông minh, linh hoạt và có khả năng dự báo, làm cơ sở để TP.HCM không chỉ giữ vai trò đầu tàu kinh tế của Việt Nam, mà còn trở thành trung tâm quy hoạch và phát triển đô thị kiểu mẫu trong khu vực Đông Nam Á.
TP.HCM hợp nhất đang tồn tại 3 quy hoạch chung có hiệu lực và đang được triển khai. Trong đó, 2 đồ án quy hoạch chung ở Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu cũ được phê duyệt trước, còn Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040, tầm nhìn đến 2060 (quyết định 1125 của Thủ tướng) đã được công bố cuối tháng 6-2025.
TP.HCM cũng đã tiến hành rà soát, hoàn thiện nội dung quy hoạch hạ tầng kỹ thuật trong hồ sơ đồ án điều chỉnh quy hoạch chung TP.HCM đến năm 2040 tầm nhìn đến năm 2060.
NHƯ NGỌC