Trao đổi với báo chí vào ngày 1/10, ông Lê Văn Du - Trưởng phòng Quản lý Hạ tầng cấp thoát nước (Sở Xây dựng Hà Nội) đã thay mặt đơn vị nhận trách nhiệm và bày tỏ sự chia sẻ với những bất tiện mà người dân gặp phải.
“Sở Xây dựng xin lỗi người dân và mong bà con thông cảm, chia sẻ với những khó khăn khách quan này”, ông Du thay mặt đơn vị gửi lời xin lỗi tới người dân. Đồng thời, ông cũng cho biết lượng mưa ngày 30/9 quá lớn, liên tục và kéo dài, vượt công suất thiết kế của hệ thống thoát nước đô thị cũng như ảnh hưởng nặng nề đến đời sống và sinh hoạt của người dân.
Lý giải nguyên nhân khiến nhiều tuyến phố Hà Nội ngập sâu, đại diện Sở cho biết yếu tố chính là lượng mưa quá lớn, vượt xa khả năng chịu tải của hệ thống thoát nước đô thị vốn được thiết kế cho trận mưa có cường độ 310mm/2 ngày.
Riêng ngày 30/9, nhiều khu vực ghi nhận lượng mưa kỷ lục, trong đó lượng mưa tại Ô Chợ Dừa lên tới 527,2mm (vượt 170% công suất thiết kế) và Hai Bà Trưng là 407,7mm (vượt 131,5%). Khi hệ thống thoát nước bị quá tải, nước mưa không kịp tiêu thoát, tràn ra đường và dồn xuống các khu vực trũng, dẫn đến ngập úng nghiêm trọng.
Tình trạng ngập do mưa lớn vào chiều ngày 30/9 ở xã An Khánh - Ảnh: Đức Bách.
Khu vực đường Lê Quang Đạo (đối diện Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình) trong tình trạng ngập úng vào chiều ngày 1/10 - Ảnh: Đức Bách.
Ngoài yếu tố thời tiết cực đoan, Sở Xây dựng cũng thừa nhận những hạn chế từ hạ tầng. Hệ thống thoát nước của thành phố vẫn đang trong quá trình đầu tư, chưa hoàn thiện và thiếu đồng bộ; nhiều công trình đầu mối, hồ điều hòa theo quy hoạch chậm tiến độ. Đặc biệt, tại các khu đô thị mới, tình trạng còn phức tạp hơn khi hạ tầng thoát nước chưa được khớp nối với hệ thống chung. Một số khu vực có nền thấp hơn xung quanh, khiến nước từ nơi khác nhanh chóng dồn về khi mưa lớn, gây ngập cục bộ. Tình hình càng khó khăn do nhiều nguồn xả và trạm bơm đầu mối chưa được xây dựng đồng bộ.
Trước trận mưa lịch sử, Sở Xây dựng cho biết đã chủ động triển khai ứng phó từ sớm. Từ ngày 27/9, Sở chỉ đạo các đơn vị thoát nước hạ mực nước tại hệ thống và các hồ nội thành để tăng dung tích trữ. Hơn 2.479 nhân lực cùng trên 500 máy móc, thiết bị đã được huy động trực chiến. Đồng thời, Sở phối hợp với Sở Nông nghiệp và Sở Tài nguyên Môi trường hạ mực nước trên sông, mương, hồ thủy lợi để hỗ trợ thoát nước.
Để khắc phục nhanh hậu quả, các đơn vị đang ứng trực 24/24, tập kết nhân lực và phương tiện tại các điểm ngập. Các công trình thoát nước hiện có được vận hành hết công suất, ưu tiên tiêu thoát cho lưu vực sông Tô Lịch về trạm bơm Yên Sở thông qua hệ thống điều tiết hồ Yên Sở.
Về lâu dài, Sở Xây dựng đã kiến nghị UBND TP. Hà Nội triển khai nhiều giải pháp, trong đó có việc xây dựng các bể chứa nước ngầm tại đất công, công viên, vườn hoa kết hợp trạm bơm chuyển bậc để tăng khả năng tiêu thoát. Đáng chú ý, khi lập Quy hoạch cao độ nền và thoát nước Thủ đô đến năm 2045, tầm nhìn 2065, Sở sẽ tính toán lại kịch bản ứng phó biến đổi khí hậu, đặc biệt với những trận mưa vượt quá ngưỡng 310mm/2 ngày, nhằm nâng cao năng lực chống chịu của Hà Nội trong tương lai.
Đức Bách