Sốc lời khai 'nhiệm vụ game giao', chuyên gia giải mã nguy cơ bạo lực từ nghiện game

4 giờ trướcBài gốc

Vụ án đặc biệt nghiêm trọng xảy ra vào sáng 3/10 tại Đại lý thu mua nông sản Thiên Hạnh, xã Đăk Nhau, tỉnh Đồng Nai khiến 3 người tử vong. Nạn nhân là ông Đ. D.Th. (47 tuổi, chủ nhà), bà C.H.H. (48 tuổi, vợ ông Th.) và cháu Đ. T.T. (11 tuổi, cháu ngoại ông Th.) đều tử vong do bị đạn bắn vào vùng đầu. Qua 56 giờ truy xét khẩn trương, Công an tỉnh Đồng Nai phối hợp với Bộ Công an đã bắt giữ nghi phạm Lê Sỹ Tùng (33 tuổi).

Tại cơ quan điều tra, Tùng khai nhận đã dùng súng tự chế bắn chết ba người rồi phá két sắt, cướp đi số tài sản hơn 50 triệu đồng. Điều khiến dư luận bàng hoàng là lời khai ban đầu của Tùng về động cơ gây án là "thực hiện nhiệm vụ mà trong game giao cho người chơi". Tùng được xác định có tiền sử nghiện game nặng và đã tính toán kỹ lưỡng khi gây án, như dùng túi vải hứng vỏ đạn để phi tang.

Sự việc đau lòng này một lần nữa đặt ra vấn đề nhức nhối về tác hại khôn lường của nghiện game đối với sức khỏe tâm thần và hành vi của người chơi.

ThS. Nguyễn Viết Hiền - giảng viên Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, đồng thời là thành viên Ban chấp hành Hội Tâm lý trị liệu Việt Nam đã có những phân tích chuyên sâu về vấn đề này.

Khi tâm lý bị "kịch bản hóa" bởi game bạo lực

Nghiện game là tình trạng một người dành quá nhiều thời gian và sự chú ý cho việc chơi game, đến mức không thể kiểm soát được hành vi của mình, dù biết rõ hậu quả tiêu cực. Người nghiện game thường bỏ bê học tập, công việc, các mối quan hệ và sức khỏe chỉ để tiếp tục chơi.

Theo chuyên gia tâm lý, để phòng ngừa những hệ lụy đáng tiếc, việc sớm phát hiện con cái, người thân có nguy cơ nghiện game là vô cùng cấp thiết.

Chuyên gia tâm lý Nguyễn Viết Hiền nhận định, ngôn ngữ và hình ảnh trong game như "nhiệm vụ", "sát thủ", "chiến đấu", "điểm thưởng" kích hoạt hệ thống tưởng tượng và phần thưởng (dopamine) trong não bộ khiến người chơi cảm thấy hứng thú, phấn khích và muốn "chinh phục". Khi chơi game liên tục, não ngày càng thích nghi với kiểu kích thích này, dẫn đến suy yếu khả năng nhận biết hậu quả trong đời sống thực tế.

"Một số người nghiện game nặng có thể đồng nhất bản thân với nhân vật trong game, coi hành vi bạo lực là 'hợp lý' hoặc 'được phép' để đạt mục tiêu. Điều này làm gia tăng nguy cơ chuyển hóa hành vi ảo thành hành vi thật", bà Hiền phân tích. "Với những người bị cuốn sâu vào thế giới ảo, ranh giới giữa thế giới thực và thế giới ảo có thể bị xóa nhòa khiến họ có những hành vi nguy hại trong lúc không tỉnh táo gây ra những hệ lụy nghiêm trọng".

ThS. Nguyễn Viết Hiền cũng lưu ý rằng hậu quả của việc nghiện game dẫn đến những hành động tiêu cực như trong vụ án Đồng Nai không phải xảy ra với đa số người nghiện game. Trong tâm lý học lâm sàng, đây có thể được xem là dấu hiệu mất khả năng phân biệt thực tại – một tiêu chí quan trọng để xác định mức độ rối loạn tâm thần.

Những dấu hiệu nhận biết nguy cơ nghiện game cần cảnh báo

Trong bối cảnh xã hội số hiện nay, việc sử dụng thiết bị công nghệ là điều khó tránh khỏi. ThS. Nguyễn Viết Hiền cho rằng, để phòng ngừa những hệ lụy đáng tiếc, việc sớm phát hiện con cái, người thân có nguy cơ nghiện game là vô cùng cấp thiết.

Dưới góc độ tâm lý học lâm sàng, có những biểu hiện mà gia đình và cộng đồng cần đặc biệt quan tâm.

Thứ nhất, dấu hiệu dễ nhận thấy là sự ám ảnh hoặc bận tâm với trò chơi: Người chơi luôn nghĩ về trò chơi, lên kế hoạch cho lần chơi tiếp theo hoặc nhớ lại trải nghiệm chơi trước đó.

Thứ hai, khi không chơi, họ xuất hiện triệu chứng cai, biểu hiện qua sự buồn bã, lo lắng, dễ cáu gắt, bồn chồn hoặc cảm thấy trống rỗng.

Tiếp theo, họ cần dành nhiều thời gian hơn để đạt được cảm giác hài lòng hoặc kích thích tương tự, đó là dấu hiệu của sự dung nạp (hay còn gọi là mức độ chịu đựng).

Một biểu hiện rõ ràng khác là nỗ lực không thành công trong việc kiểm soát, khi người chơi đã cố gắng giảm hoặc ngừng chơi nhưng đều thất bại. Hệ quả kéo theo là mất hứng thú với các hoạt động khác: Cá nhân giảm hoặc mất quan tâm đến các hoạt động giải trí, xã hội, học tập trước đây.

Nghiêm trọng hơn, người nghiện game sẽ tiếp tục sử dụng quá mức dù biết hậu quả tiêu cực, nghĩa là biết rõ rằng việc chơi quá mức gây ra hoặc làm trầm trọng thêm vấn đề (ngủ ít, học sa sút, mâu thuẫn gia đình...) nhưng vẫn không dừng lại. Để che giấu, họ có hành vi lừa dối người khác về mức độ chơi game của mình.

Cuối cùng, việc chơi game trở thành một công cụ để trốn tránh hoặc giảm cảm xúc tiêu cực, như trốn tránh cảm giác tội lỗi, lo âu, bất lực hoặc trầm cảm. Đỉnh điểm là khi hành vi chơi game quá mức gây nguy hại hoặc mất mát các mối quan hệ và cơ hội, ảnh hưởng nghiêm trọng đến học tập, công việc, hoặc các mối quan hệ xã hội.

"Việc trị liệu tâm lý cho người nghiện game là một quá trình lâu dài và khó khăn, đòi hỏi sự kết hợp giữa trị liệu tâm lý và đôi khi cần dùng thuốc, đặc biệt với những trường hợp có dấu hiệu rối loạn tâm thần rõ rệt", bà Hiền cho biết.

Đỗ Vi

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/soc-loi-khai-nhiem-vu-game-giao-chuyen-gia-giai-ma-nguy-co-bao-luc-tu-nghien-game-169251009110431649.htm