Nghi thức làm lễ tại đền Trần Vũ trước khi diễn ra hoạt động trình diễn kéo co. Ảnh: Linh Phạm.
Sự kiện nằm trong khuôn khổ Festival Thăng Long – Hà Nội và kỷ niệm 10 năm Nghi lễ và trò chơi Kéo co được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại (2015–2025).
Phát biểu tại buổi lễ, Bí thư Đảng ủy phường Long Biên Nguyễn Mạnh Hà cho biết, chương trình “Giao lưu trình diễn Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại được UNESCO ghi danh - Nghi lễ, trò chơi Kéo co” là sự kiện văn hóa đặc sắc, hội tụ truyền thống dân gian, tinh thần cộng đồng và tình hữu nghị, hợp tác quốc tế.
Ban tổ chức tặng hoa cho các địa phương tham gia trình diễn nghi lễ và trò chơi kéo co. Ảnh: Linh Phạm.
Ông Hà cũng nhấn mạnh, di sản văn hóa, đặc biệt là di sản văn hóa phi vật thể, luôn là nguồn tài nguyên vô giá, góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của mỗi địa phương, mỗi quốc gia và mỗi dân tộc. Di sản không chỉ thể hiện truyền thống, bản sắc văn hóa mà còn là nền tảng cho sự phát triển bền vững hôm nay và mai sau. Đây cũng là định hướng lớn được thành phố Hà Nội xác lập tại Nghị quyết số 09-NQ/TU về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó nhấn mạnh việc khai thác giá trị di sản để tạo động lực cho phát triển sáng tạo, du lịch văn hóa và tăng cường vị thế của Thủ đô trong khu vực cũng như trên thế giới.
Thời gian qua, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể của Hà Nội đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, khẳng định sự quan tâm sâu sắc của các cấp, các ngành; đồng thời cho thấy vai trò thiết thực của di sản trong phát triển công nghiệp văn hóa, tạo nền tảng cho sự phát triển ổn định và bền vững của Thủ đô.
Trình diễn kéo co ngồi (phường Long Biên, Hà Nội). Các đội chơi cởi trần, ngồi trên đất kéo co bằng dây song luồn qua một cây cột gỗ được chôn chặt xuống đất. Ảnh: Linh Phạm.
Sau hiệu lệnh phất cờ, các đội kéo co ra sức thi đua, tạo nên không khí sôi nổi, hấp dẫn nhiều người dân và du khách. Ảnh: Hoàng Lân
Năm 2015, “Nghi lễ và Trò chơi Kéo co” được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Cùng với niềm tự hào của cả nước, đây cũng là niềm vinh dự đặc biệt của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân phường Long Biên - nơi gìn giữ hình thức kéo co ngồi tiêu biểu tại đền Trấn Vũ.
“Với sự quan tâm của Thành phố và quận Long Biên trước đây, chính quyền và nhân dân phường Long Biên đã triển khai nhiều giải pháp hiệu quả để bảo tồn và phát huy giá trị di sản như: Phục dựng nghi thức kéo co trong lễ hội truyền thống; đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá di sản qua các hoạt động văn hóa, truyền thông; phối hợp nghiên cứu, lập hồ sơ khoa học; chú trọng giáo dục thế hệ trẻ; và đặc biệt là bảo vệ không gian văn hóa, cảnh quan di tích gắn với di sản như quần thể đền Trấn Vũ - chùa Cự Linh - đình Ngọc Trì”, ông Nguyễn Mạnh Hà chia sẻ.
Trong chương trình còn có nhiều hình thức kéo co khác đến từ các địa phương. Ảnh: Linh Phạm.
Đối với nhân dân Long Biên, kéo co không chỉ là trò chơi dân gian mà là nghi lễ tín ngưỡng thiêng liêng gắn với Đức Thánh Huyền Thiên Trấn Vũ và Đức Thánh Linh Lang Đại vương – những vị thần tượng trưng cho sức mạnh, lòng nhân ái và sự che chở của thiên nhiên. Mỗi mùa lễ hội, tiếng hô “kéo co” không chỉ là âm thanh của niềm vui mà còn là tiếng vọng của ước vọng trị thủy, chống lũ, cầu cho quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Chương trình “Giao lưu, trình diễn Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại - Nghi lễ, trò chơi Kéo co” vừa là hoạt động trình diễn di sản, vừa là diễn đàn văn hóa mở để chia sẻ giữa các vùng miền trong nước và thúc đẩy kết nối văn hóa quốc tế. Đây là dịp để người dân và du khách cảm nhận sự phong phú, đa dạng của văn hóa Việt Nam, đồng thời học hỏi những kinh nghiệm quý báu trong công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể từ bạn bè quốc tế.
Kéo song (Phú Thọ) diễn ra gay cấn. Ảnh: Hoàng Lân
Các đội vui chơi hết mình. Ảnh: Linh Phạm.
Tại sự kiện, công chúng được hòa mình vào không khí lễ hội với phần trình diễn các loại hình kéo co của các địa phương như: Kéo co ngồi (phường Long Biên, Hà Nội); kéo mỏ Ngải Khê (xã Chuyên Mỹ, Hà Nội); kéo co Hòa Loan (xã Vĩnh Thành, tỉnh Phú Thọ); kéo cõi Phú Hào (phường Vị Khê, tỉnh Ninh Bình); kéo dây hố thôn Trà Đoài (xã Kiến Xương, tỉnh Hưng Yên); kéo song ở Hương Canh, xã Bình Nguyên, tỉnh Phú Thọ...
Đặc biệt, sự tham gia của đại diện và thành viên các cộng đồng kéo co đến từ ba quốc gia Hàn Quốc, Campuchia và Philippines đã mang đến không khí giao lưu quốc tế gắn kết, thể hiện tinh thần hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm trong bảo tồn di sản.
Hoàng Lân