ĐBQH Mai Văn Hải, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa.
Tham gia thảo luận về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026, ĐBQH Mai Văn Hải, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa cho rằng: Năm 2025, bên cạnh thuận lợi, đất nước ta cũng gặp không ít khó khăn, thách thức do tác động của tình hình thế giới, khu vực, tình hình trong nước, nhất là tình hình bão lũ trong thời gian vừa qua. Những khó khăn đó tác động rất lớn đến đời sống của người dân và doanh nghiệp, ảnh hưởng đến sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Nhưng dưới sự lãnh đạo và quyết tâm chính trị rất lớn của Trung ương, Bộ Chính trị, sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng, sự vào cuộc của MTTQ, các đoàn thể, các cấp, các ngành, sự nỗ lực vượt qua khó khăn của người dân và doanh nghiệp. Tình hình kinh tế - xã hội, quốc phòng an ninh trong 9 tháng và ước cả năm 2025 có nhiều điểm sáng nổi bật, các chỉ tiêu đều đạt và vượt kế hoạch đề ra.
Trong đó, công tác xây dựng và thực thi pháp luật đang được thực hiện đổi mới cả về tư duy và cách làm. Chính phủ đã xác định đây là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu, kịp thời thể chế các chủ trương, nghị quyết của Đảng, nhất là việc nhanh chóng trình Quốc hội thể chế hóa các cơ chế, chính sách để triển khai thực hiện các nghị quyết chiến lược của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đây là những chủ trương rất quan trọng để đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển nhanh và bền vững. Với một khối lượng các dự án luật trình Quốc hội lớn nhất từ trước tới nay, nhất là việc trình Quốc hội để sửa đổi, bổ sung Hiến pháp 2013 tại một kỳ họp, thông qua nhiều dự án luật để thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; tư duy xây dựng pháp luật được đổi mới, xây dựng, hoàn thiện pháp luật trong năm đã từng bước tháo gỡ điểm nghẽn, tạo môi trường cho phát triển kinh tế- xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh.
Nhưng bên cạnh đó vẫn còn một số tồn tại như: Có dự án luật phải sửa đổi, bổ sung sau một thời gian ngắn khi ban hành, thậm chí phải sửa nhiều lần; việc ban hành một số văn bản để cụ thể hóa việc thi hành Luật; để tháo gỡ điểm nghẽn các quy định của pháp luật cũng còn chậm; việc hợp nhất một số văn bản còn chậm gây khó khăn cho việc áp dụng thi hành luật.
Từ những vấn đề nêu trên, đại biểu Mai Văn Hải đề nghị tiếp tục triển khai tổ chức thực hiện Nghị quyết số 66 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới. Kế hoạch xây dựng pháp luật phải thật chủ động ngay từ đầu nhiệm kỳ, từ đầu năm; tiếp tục đổi mới tư duy, xây dựng pháp luật theo hướng vừa đảm bảo yêu cầu quản lý nhà nước, vừa khuyến khích sáng tạo, kiến tạo phát triển, chỉ trình Quốc hội quy định trong Luật những vấn đề mang tính nguyên tắc, thuộc thẩm quyền của Quốc hội.
Các quy định của pháp luật phải mang tính ổn định, khi được sửa đổi; sửa đổi, bổ sung thì cần được hợp nhất kịp thời theo đúng quy định của pháp luật để thuận lợi cho việc áp dụng thực hiện. Đồng thời, cần phải đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong công tác xây dựng và thực thi pháp luật, nhất là việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong việc kiểm tra, rà soát phát hiện chồng chéo trong các luật, văn bản quy phạm pháp luật.
Về sắp xếp tổ chức bộ máy và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp: Có thể khẳng định đây là cuộc cách mạng toàn diện và sâu sắc nhất trong sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Diễn ra trong thời gian ngắn, nhưng Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức thực hiện rất sát sao, quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo để sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy của Chính phủ và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Kết quả sắp xếp tinh gọn bộ máy của Chính phủ, các bộ, ngành; các sở, ngành, sáp nhập tỉnh, sáp nhập các xã, phường, không tổ chức cấp huyện và thực hiện tinh giản biên chế, đạt được kết quả tốt nhất từ trước tới nay, được đông đảo cán bộ, đảng viên, cử tri và Nhân dân quan tâm, đồng tình ủng hộ, đánh giá cao.
Sau gần 4 tháng đi vào hoạt động, có thể thấy mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động cơ bản thông suốt, tập trung để giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp, tập trung cho nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội đảm bảo quốc phòng, an ninh ở địa phương cơ sở.
Bên cạnh những kết quả đạt được là chủ yếu, sau khi đi vào vận hành bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp cũng còn bộc lộ một số khó khăn, tồn tại, hạn chế cần khắc phục như: Một số nơi dù đã thực hiện điều chuyển cán bộ, công chức từ nơi thừa đến nơi thiếu, nhưng cục bộ vẫn còn tình trạng vừa thừa, vừa thiếu cán bộ, nhất là ở một số xã miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa; thiếu cán bộ có năng lực chuyên môn sâu về đất đai, xây dựng, kế toán, công nghệ thông tin; năng lực một bộ phận cán bộ chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ; cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin, chuyển đổi số còn gặp khó khăn; một số cử tri phản ánh cổng dịch vụ công Quốc gia nhiều khi quá tải, làm chậm trễ việc giải quyết thủ tục hành chính của người dân; việc bố trí sử dụng công sở ở một số nơi chưa thật hợp lý, chưa sử dụng hết công năng của các công sở xã cũ, còn gây lãng phí; có xã bộ máy bố trí làm việc ở 2-3-4 nơi ở trụ sở xã cũ, chưa thuận tiện cho việc giải quyết thủ tục hành chính của người dân; cán bộ công chức phải giải quyết khối lượng công việc nhiều, áp lực lớn nhưng chế độ, chính sách thì chưa được cải thiện.
Từ những vấn đề nêu trên đại biểu Mai Văn Hải đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo, đánh giá lại việc thực hiện phân cấp, phân quyền cho xã, phường, đặc khu trong thời gian vừa qua, để có sự điều chỉnh phù hợp với mô hình cấp xã hiện nay.
Chỉ đạo sớm thực hiện việc xác định vị trí việc làm, xây dựng chính sách tiền lương tương xứng với vị trí việc làm của cán bộ công chức, trước mắt đề nghị cũng sớm có chính sách đãi ngộ tiền lương đối với đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã hiện nay để họ an tâm công tác.
Chỉ đạo việc ban hành quy chế đánh giá cán bộ công chức theo kết quả công việc; có cơ chế để sàng lọc cán bộ, sẵn sàng thay thế đối với cán bộ không đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ.
Để thực hiện tốt việc giải quyết thủ tục hành chính của người dân và doanh nghiệp thì cần phải tiếp tục quan tâm đầu tư cho hạ tầng chuyển đổi số, chú trọng việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức công nghệ thông tin, chuyển đổi số cho cán bộ, công chức, tổ chức thực hiện tốt cuộc vận động “Bình dân học vụ số” thiết thực với người dân.
Quốc Hương