Sông Ba sạt lở nghiêm trọng, hàng trăm hộ dân bất an

3 giờ trướcBài gốc

Tình trạng sạt lở dọc sông Ba, đặc biệt là đoạn qua xã Ia Rsai đang khiến hàng trăm hộ dân sinh sống ven sông luôn trong cảnh thấp thỏm, lo âu. Việc tìm kiếm giải pháp bền vững để ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo vệ cuộc sống người dân nơi đây đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Bờ sông Ba đoạn qua buôn H’lang (xã Ia Rsai, tỉnh Gia Lai) ngày càng sạt lở nghiêm trọng, ảnh hưởng đến đời sống của nhiều hộ dân. Ảnh: M.P

Bất lực nhìn sông Ba “nuốt” đất

Anh Nay Thoan (buôn H’lang) cho biết: Cứ đến mùa lũ, dòng nước sông Ba lại lấn sâu vào phần đất của gia đình từ vài mét đến cả chục mét.

Theo anh Thoan, mảnh đất đang trồng bắp của gia đình trước đây có diện tích hơn 7 sào, nay chỉ còn chưa đầy 5 sào. Mưa lũ càng nhiều thì sạt lở càng nghiêm trọng. Hàng năm, dòng nước cuộn chảy lại “ngoạm” dần khiến đất cát, cây cối, hoa màu đều trượt xuống lòng sông.

“Sạt lở ngày càng nghiêm trọng khiến đất rẫy của gia đình mất dần. Nếu không có biện pháp bảo vệ thì chỉ vài năm nữa đất sản xuất của gia đình tôi sẽ mất hết. Bờ sông dựng đứng, toàn là đất cát, chỉ cần nước dâng lên cao thì sạt lở càng nghiêm trọng hơn”-anh Thoan than thở.

Khu rẫy của gia đình anh Nay Thoan (buôn H’lang, xã Ia Rsai) mỗi năm cứ đến mùa lũ lại bị cuốn đi đến cả chục mét đất. Ảnh: N.S

Hơn 4 năm qua, gia đình ông Phạm Công Thanh (thôn Sông Ba) buộc phải chuyển đến nơi ở mới để tránh nỗi lo mùa lũ đến. Dòng sông “đuổi” đến tận cửa, ông Thanh đành chuyển nhà sang phía bên kia quốc lộ 25 mới, đối diện nơi ở cũ. Trước đây, nhà ông nằm gần quốc lộ 25 cũ, cách bờ sông khoảng 100 m, nhưng nay chỉ còn mảnh đất bé tẹo. Hơn 2 sào đất của gia đình ông đã nằm lại dưới lòng sông Ba.

Ông Thanh cho biết: Khi Nhà nước nắn thẳng tuyến quốc lộ 25, đường mới cách con đường cũ hàng chục mét, nhưng nay sạt lở đã áp sát đường mới, đe dọa đến an toàn công trình.

“Mỗi sáng thức dậy, tôi lại thấy đất của mình mất thêm một chút. Có năm, sông Ba lấn sâu 20-30 m. Nếu không có kè bảo vệ, không chỉ đất mà cả ngôi nhà tôi đang ở, tuyến đường dân sinh này ở khu vực này cũng bị đe dọa”-ông Thanh nói.

Những hộ dân sống gần khu vực sạt lở đã được bố trí vào buôn Du sinh sống, nhưng nhiều người vẫn giữ lại ngôi nhà cũ để làm vườn, chăn nuôi. Anh Nguyễn Quang Trường (thôn Sông Ba) cho biết: “Trước đây, khu của đất gia đình tôi có 30 m ngang, dài khoảng 120 m. Nhưng vì bị sạt lở liên tục, nay chỉ còn hơn 50 m và chưa có dấu hiệu dừng lại. Mặc dù gia đình đã trồng cây, đổ đất gia cố nhưng mỗi năm dòng sông lại lấn sâu hàng chục mét đất”.

Tương tự, ông Phạm Đình Chiều (thôn Sông Ba) bất lực lặng nhìn thửa đất nông nghiệp bị dòng sông Ba “gặm nhấm” mà không có cách gì ngăn lại. Ông Chiều cho biết: Hơn 15 năm qua, gia đình ông đã mất hơn 3.000 m² đất sản xuất. Hiện phần đất còn lại chưa đến 1 sào.

“Trước đây, tôi trồng cây giữ đất nhưng không giữ nổi. Chính quyền đã vận động di dời, nhưng nhà tôi ở hiện nay còn cách bờ sông khoảng 30 m nên tạm ở lại. Những lúc mưa to gió lớn, nước lũ dâng cao thì phải qua nhà người quen trú tạm”-ông Chiều chia sẻ.

Sau mỗi đợt mưa, tình hình sạt lở bờ sông Ba càng nghiêm trọng hơn, làm thu hẹp đáng kể diện tích đất sản xuất của hàng trăm hộ dân ven sông. Ảnh: M.P

Sớm xây kè ngăn sạt lở

Sau mỗi đợt mưa, tình hình sạt lở bờ sông Ba càng nghiêm trọng hơn, làm thu hẹp đáng kể diện tích đất sản xuất ven sông, gây thiệt hại lớn về tài sản, đồng thời đe dọa đến an toàn tính mạng người dân. Nhiều hộ dân tại thôn Sông Ba, buôn H’Lang lâu nay sống trong tâm trạng lo lắng, bất an. Dòng sông Ba hung dữ, cùng những trận lũ lớn đã cuốn trôi nhà cửa, đất đai khiến cuộc sống người dân ở đây càng khốn khó.

Theo ông Võ Ngọc Châu-Chủ tịch UBND xã Ia Rsai, từ năm 2009 đến nay, tình trạng sạt lở diễn biến ngày càng phức tạp, uy hiếp trực tiếp đến tính mạng, tài sản và đất sản xuất của người dân.

Ông Châu thông tin: “Toàn xã có hơn 22,7 km bờ sông, suối bị sạt lở nghiêm trọng, trong đó có 13 điểm sạt lở đặc biệt nguy hiểm. Hàng chục hecta đất sản xuất, đất ở của người dân đã bị xóa sổ, gây thiệt hại nặng nề và ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống của hơn 800 hộ dân. Đáng chú ý, đoạn bờ sông dài hơn 1,8 km được xác định là vùng sạt lở đặc biệt nguy hiểm, đe dọa đến cơ sở hạ tầng và nhà cửa người dân”.

Theo Chủ tịch UBND xã Ia Rsai, nguyên nhân chính của tình trạng sạt lở được xác định là do biến đổi khí hậu, mưa lũ bất thường, dòng chảy sông Ba thay đổi, cộng với tình trạng khai thác rừng đầu nguồn trái phép.

Từ năm 2009 đến nay, khoảng 100 ha đất canh tác của người dân dọc bờ sông đã bị sạt lở, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hàng trăm hộ dân. Chính quyền xã thường xuyên theo dõi, chủ động phương án di dời để đảm bảo an toàn cho người dân.

Hiện tình trạng sạt lở ảnh hưởng trực tiếp đến 3 thôn buôn dọc bờ sông (buôn H’Lang, thôn Mới, thôn Sông Ba) với tổng số 819 hộ/3.496 nhân khẩu. Diện tích đất ở bị đe dọa khoảng 16 ha, đất sản xuất nông nghiệp 81 ha, trong đó có khu vực trung tâm hành chính xã Ia Rsai, Trường Tiểu học Chư Rcăm và Trường THCS Nguyễn Trãi.

Trước thực trạng sạt lở ngày càng nghiêm trọng, người dân xã Ia Rsai vẫn từng ngày sống trong nỗi lo đất bị cuốn trôi, nhà cửa bị dòng sông xâm thực. Ảnh: M.P

Trước tình trạng bờ sông Ba bị sạt lở nghiêm trọng, huyện Krông Pa (cũ) đã có tờ trình gửi UBND tỉnh Gia Lai đề xuất dự án xây dựng kè chống sạt lở bờ sông Ba tại khu vực xã Chư Rcăm (nay là xã Ia Rsai) với chiều dài khoảng 2 km, tổng mức đầu tư dự kiến 200 tỷ đồng, thời gian thực hiện trong 2 năm 2024-2025. Cùng với đó, UBND tỉnh Gia Lai (cũ) đã có tờ trình gửi Văn phòng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan đề nghị sớm hỗ trợ kinh phí thực hiện dự án cấp bách chống sạt lở sông Ba.

Tuy nhiên, đến nay, dự án này vẫn chưa được triển khai, địa phương cùng sở, ngành của tỉnh tiếp tục kiến nghị Trung ương sớm hỗ trợ kinh phí thực hiện.

“Trong khi chờ dự án, chính quyền địa phương tạm thời triển khai một số biện pháp như di dời các hộ dân đến nơi an toàn. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tình thế, chưa thể giải quyết căn cơ. Rất mong Trung ương sớm triển khai dự án để bảo vệ đất sản xuất, tính mạng và tài sản của người dân, đồng thời góp phần vào việc thích ứng với biến đổi khí hậu, cải thiện điều kiện sống cho cộng đồng dân cư”-ông Châu nhấn mạnh.

Từ năm 2009 đến nay, tình trạng sạt lở bờ sông Ba diễn biến ngày càng phức tạp, uy hiếp trực tiếp đến tính mạng, tài sản và đất sản xuất của hàng trăm hộ dân. Ảnh: N.S

Trước thực trạng sạt lở ngày càng nghiêm trọng, người dân xã Ia Rsai vẫn từng ngày sống trong nỗi lo đất bị cuốn trôi, nhà cửa bị dòng sông “nuốt” mất. Hơn ai hết, họ mong mỏi sớm có một tuyến kè vững chắc để bảo vệ cuộc sống và sinh kế, thay vì chỉ những giải pháp tạm thời.

Ông Võ Ngọc Châu-Chủ tịch UBND xã Ia Rsai: “Năm 2021, huyện Krông Pa (cũ) đã triển khai dự án sắp xếp, ổn định dân cư buôn H’Lang, giúp hơn 100 hộ dân Jrai có nhà ở sát bờ sông Ba thường xuyên bị ngập lụt, sạt lở nghiêm trọng di dời về nơi ở mới tại buôn Du (cách đó khoảng 1 km). Khu tái định cư nằm gần quốc lộ 25 có tổng diện tích gần 4,5 ha, được đầu tư hoàn chỉnh, hệ thống giao thông, thoát nước, điện chiếu sáng, nước sinh hoạt; bình quân mỗi hộ được cấp hơn 400 m2 đất ở và đất vườn. Tuy vậy, vẫn còn nhiều hộ dân khác nằm trong vùng sạt lở nghiêm trọng cần tiếp tục được di dời, bố trí nơi ở an toàn”.

Tình trạng sạt lở dọc sông Ba, đặc biệt đoạn qua xã Ia Rsai (tỉnh Gia Lai) đang khiến hàng trăm hộ dân sinh sống ven sông luôn trong cảnh thấp thỏm, lo âu. Clip: M.P

NGỌC SANG

Nguồn Gia Lai : https://baogialai.com.vn/song-ba-sat-lo-nghiem-trong-hang-tram-ho-dan-bat-an-post571986.html