Sông băng tan nhanh chưa từng có, chuyên gia cảnh báo sốc

5 giờ trướcBài gốc

Trong nghiên cứu công bố trên tạp chí Nature Climate Change, các nhà khoa học cảnh báo Trái Đất đang tiến dần tới một “điểm bùng phát” đáng báo động của cuộc khủng hoảng khí hậu khi chỉ trong vài thập kỷ tới, hàng nghìn sông băng biến mất mỗi năm. Đến cuối thế kỷ chỉ còn lại một phần rất nhỏ sông băng nếu như các quốc gia trên thế giới không có những giải pháp chống biến đổi khí hậu hiệu quả. Ảnh: Alaska.org.

Cụ thể, nhóm nghiên cứu ước tính thế giới có thể mất khoảng 2.000 - 4.000 sông băng mỗi năm vào giữa thế kỷ này nếu như nhiệt độ tiếp tục tăng không kiểm soát. Ảnh: Livescience.

Chuyên gia nghiên cứu sông băng Lander Van Tricht, trưởng nhóm nghiên cứu trên giải thích rằng, chỉ vài độ C cũng đủ tạo nên sự khác biệt giữa việc bảo tồn gần 50% số sông băng trên Trái đất vào năm 2100, hay chỉ có thể giữ lại chưa tới 10%. “Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy sự cấp bách phải có các chính sách khí hậu tham vọng hơn”, chuyên gia Lander chia sẻ. Ảnh: Sean Gallup/Getty Images.

Thông qua phân tích dữ liệu vệ tinh của 211.490 sông băng trên thế giới, các nhà khoa học đưa ra khái niệm “đỉnh điểm tuyệt chủng sông băng” - thời điểm số lượng sông băng biến mất đạt mức cao nhất. Hiện nay, Trái đất đang mất khoảng 1.000 sông băng mỗi năm nhưng tốc độ này được dự báo sẽ tăng nhanh. Ảnh: Lander Van Tricht.

Ngay cả trong kịch bản lạc quan nhất khi mức tăng nhiệt độ được giữ ở 1,5 độ C so với thời kỳ tiền Cách mạng công nghiệp theo như mục tiêu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, số sông băng biến mất mỗi năm vẫn sẽ đạt đỉnh 2.000 vào năm 2041 và đến năm 2100 thì chỉ còn lại khoảng 96.000 sông băng, tức chưa tới 50% so với số sông băng hiện nay. Ảnh: Joe Raedle/Getty Images.

Tuy nhiên, Liên hợp quốc đã đưa ra cảnh báo Trái đất nhiều khả năng sẽ chứng kiến mức tăng nhiệt độ vượt ngưỡng 1,5 độ C chỉ trong vài năm tới. Với kịch bản các chính sách hiện hành dẫn tới mức tăng 2,7 độ C, sẽ có khoảng 3.000 sông băng biến mất mỗi năm trong giai đoạn 2040 - 2060. Ảnh: PIXABAY.

Theo kịch bản trên, đến cuối thế kỷ, thế giới chỉ còn 20% số sông băng (tức là 43.852 sông băng). Trong kịch bản xấu nhất, Trái đất nóng lên 4 độ C thì số sông băng biến mất hàng năm có thể lên tới 4.000. Đến năm 2100, Trái đất chỉ còn 9% sông băng so với hiện nay (tức 18.288 sông băng). Ảnh: scientificinquirer.com.

Mặc dù các sông băng nhỏ tan chảy có thể ít ảnh hưởng đến mực nước biển dâng nhưng các nhà khoa học cảnh báo sự biến mất của chúng vẫn có thể gây tổn hại đáng kể đến từ du lịch hoặc văn hóa địa phương. Ảnh:Canva | Indian Defence Review.

"Đỉnh điểm tuyệt chủng” của các sông băng trên thế có sự khác nhau giữa các khu vực. Ở những nơi có sông băng nhỏ như dãy Alps châu Âu hay vùng Andes cận nhiệt đới, 50% số sông băng có thể biến mất chỉ trong vòng 20 năm. Tại Greenland hay rìa Nam Cực, nơi các sông băng lớn hơn, quá trình này sẽ diễn ra muộn hơn. Ảnh: newsecuritybeat.org.

Trước đó, vào đầu tháng 2/2025, các nhà khoa học cho biết kể từ đầu thế kỷ 21, tức chỉ mới khoảng 25 năm, thế giới đã mất hơn 6.500 tỉ tấn băng, tương đương 5% tổng khối lượng. Trong vòng hơn một thập kỷ qua, lượng băng mất đi cao hơn một phần ba so với giai đoạn 2000 - 2011. Từ năm 2000 - 2023, các sông băng ngoài hai tảng băng chính là Greenland và Nam Cực đã mất trung bình 270 tỷ tấn băng mỗi năm. Ảnh: news.emory.edu.

Tại một số khu vực, tốc độ băng tan thậm chí còn nghiêm trọng hơn, bao gồm khu vực Trung Âu đã mất tới 39% khối lượng băng chỉ trong hơn 20 năm. Những hệ quả của hiện tượng tan băng ở các sông băng trên thế giới có thể làm thay đổi cảnh quan hay hệ sinh thái địa phương, mực nước biển tăng, thậm chí có thể làm tăng đáng kể tần suất lũ lụt ven biển... Ảnh: Getty.