Sóng IPO 1 tỷ USD từ TCBS, VPBankS và VPS: Ngành chứng khoán trước chu kỳ tái định giá

5 giờ trướcBài gốc

Sóng IPO và xu hướng M&A ngân hàng thâu tóm

Chứng khoán VNDirect nhận định phần lớn các thương vụ IPO trong nửa cuối năm 2025 và nửa đầu năm 2026 tập trung ở nhóm ngành chứng khoán. Đây là lĩnh vực đang được hưởng lợi trực tiếp từ nền kinh tế tăng trưởng, mặt bằng lãi suất thấp và thông tin nâng hạng thị trường. Ba đợt chào bán quy mô lớn của TCBS, VPBankS và VPS dự kiến giúp thị trường huy động khoảng 1 tỷ USD.

Thị trường ghi nhận các yếu tố hỗ trợ khi Việt Nam đã được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi, số lượng tài khoản chứng khoán vượt 11 triệu, cho thấy nhu cầu đầu tư và giao dịch ngày càng tăng. Việc huy động vốn quy mô lớn sẽ giúp các công ty chứng khoán (CTCK) đầu ngành tăng cường năng lực tài chính, mở rộng hoạt động cho vay ký quỹ, đầu tư công nghệ và nâng cao khả năng vận hành.

Các thương vụ IPO quy mô lớn cũng tạo ra áp lực cạnh tranh lớn hơn trong nội bộ ngành, thúc đẩy quá trình tái cấu trúc. Hiện, thị trường chứng khoán Việt Nam được dẫn dắt bởi hai nhóm chính: nhóm công ty nằm trong hệ sinh thái ngân hàng và nhóm công ty chứng khoán độc lập.

VNDirect nhận định, xu hướng ngân hàng mở rộng sang mảng chứng khoán ngày càng rõ, hướng tới mô hình "tập đoàn tài chính" bao gồm ngân hàng, chứng khoán và bảo hiểm. Các thương vụ như SeaBank mua lại CTCK ASEAN, Sacombank đầu tư 1.500 tỷ đồng để sở hữu trên 50% một công ty chứng khoán, hay MSB dự kiến mua lại Stanley Brothers cho thấy quá trình hình thành nhóm CTCK thuộc hệ sinh thái ngân hàng đang diễn ra mạnh mẽ.

Trong giai đoạn 2025–2030, nhiều công ty như LPBS, ACBS, HDBS có thể tiếp tục lên kế hoạch IPO để đáp ứng nhu cầu vốn, giảm phụ thuộc ngân hàng mẹ và đón đầu cơ hội nâng hạng từ MSCI. Sự hỗ trợ về vốn, chi phí tài chính và nguồn khách hàng lớn từ ngân hàng mẹ giúp nhóm này có lợi thế rõ rệt, đặc biệt trong mảng môi giới.

Tuy nhiên, các công ty chứng khoán độc lập vẫn sở hữu những thế mạnh riêng, như kinh nghiệm qua nhiều chu kỳ thị trường, chiến lược linh hoạt và năng lực nghiệp vụ chuyên sâu trong mảng ngân hàng đầu tư (IB) và quản lý tài sản (Asset Management). Đây là những mảng có nhiều dư địa phát triển khi hoạt động IPO sôi động và tầng lớp trung lưu mở rộng.

Tái định giá toàn ngành sau các thương vụ lớn

VNDirect đánh giá các đợt IPO lớn của TCBS, VPBankS và VPS sẽ là yếu tố thúc đẩy tái định giá toàn ngành chứng khoán. Dù mức định giá P/B chào bán ban đầu của các doanh nghiệp này cao hơn trung bình ngành là 2,2x, thị trường vẫn ghi nhận sức cầu mạnh từ nhà đầu tư tổ chức.

Đơn cử, IPO của TCBS với mức P/B 3,3x vẫn đạt tỷ lệ đăng ký mua gấp 2,5 lần khối lượng chào bán. VPBankS cũng nhận được lượng đăng ký hơn 6.000 tỷ đồng, tương đương 50% giá trị chào bán, đến từ các quỹ lớn như Dragon Capital và VIX.

Theo VNDirect, mức định giá cao này được đánh giá là phù hợp khi thị trường chứng khoán Việt Nam đang tăng trưởng tốt. Sau khi được nâng hạng bởi FTSE Russell và kỳ vọng MSCI sẽ theo sau vào giai đoạn 2027–2028, thanh khoản và số lượng nhà đầu tư được dự báo tăng mạnh, tạo nền tảng tăng trưởng lợi nhuận ổn định cho các CTCK.

Lịch sử cho thấy trong giai đoạn thuận lợi như năm 2021, khi mặt bằng lãi suất thấp, ROE trung bình ngành chứng khoán đạt cao kỷ lục, kéo P/B toàn ngành lên 3,2x. Hiện nay, với môi trường vĩ mô tích cực tương tự, VNDirect kỳ vọng ROE của nhóm đầu ngành có thể duy trì ở mức 15–20% trong vài năm tới.

VNDirect cho rằng khi TCBS, VPBankS và VPS chính thức niêm yết với mức định giá P/B cao, thị trường có thể hình thành "mặt bằng giá mới", đẩy P/B trung bình ngành từ 2,2x lên khoảng 2,5x. Tuy nhiên, quá trình tái định giá sẽ xuất hiện phân hóa.

Cụ thể, những công ty niêm yết có vốn chủ sở hữu lớn, tốc độ tăng trưởng vốn cao (liên quan đến khả năng mở rộng cho vay margin, đầu tư trái phiếu), sở hữu thị phần khách hàng tốt và chiến lược ứng dụng công nghệ số hiệu quả sẽ có lợi thế. Các doanh nghiệp có mức định giá P/B thấp hơn các công ty sắp niêm yết (dưới 3.0x) và ROE ổn định (như SSI, VND, HCM, VCI) có thể sẽ được thị trường định giá lại.

Trong khi đó, những công ty vốn mỏng, ROE thấp, chưa đáp ứng được về thị phần sẽ bị bỏ lại phía sau. Quá trình hấp thụ định giá lại này sẽ diễn ra nhanh chóng, đặc biệt khi dòng tiền mới, nhất là vốn ngoại sau nâng hạng, tìm kiếm các tài sản có thị phần tốt, chiến lược bài bản và định giá còn hấp dẫn.

Khánh Hà

Nguồn Doanh nhân & Pháp luật : https://doanhnhan.vn/song-ipo-1-ty-usd-tu-tcbs-vpbanks-va-vps-nganh-chung-khoan-truoc-chu-ky-tai-dinh-gia-88062.html