Không gian "Khát vọng hòa bình" đưa người xem trở lại miền ký ức rực lửa cách đây 53 năm trước Hà Nội, Hải Phòng và nhiều địa phương ở miền Bắc trải qua 12 ngày đêm không ngủ đối phó với chiến dịch không kích hủy diệt của đế quốc Mỹ (từ 18/12 đến hết ngày 29/12/1972).
Trong 12 ngày đêm, đế quốc Mỹ đã sử dụng 663 lần chiếc B-52 và 3.920 lần chiếc máy bay chiến thuật, ném hơn 100 nghìn tấn bom, đạn. Riêng Hà Nội, địch sử dụng 441 lần chiếc B-52 cùng nhiều máy bay chiến thuật ném hàng ngàn tấn bom xuống các khu phố, sân bay, nhà ga, bệnh viện, trường học...
Bom Mỹ đã hủy diệt nhiều phố xá, làng mạc; phá sập 5.480 ngôi nhà, trong đó có gần 100 nhà máy, xí nghiệp, trường học, bệnh viện, nhà ga; giết chết 2.368 dân thường, làm bị thương 1.355 người khác, hủy diệt phố Khâm Thiên - khu vực có mật độ dân số đông nhất Hà Nội.
Hoạt cảnh tái hiện nỗ lực của y bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai khắc phục hậu quả tàn khốc sau trận ném bom rải thảm. Tại khu vực bệnh viện, Mỹ đã ném hơn 100 quả bom đủ các cỡ, phá hủy phần lớn Trung tâm y tế lớn nhất của Thủ đô. Trong chốc lát, bệnh viện thành bãi bom, gạch vụn đổ nát hoang tàn của chiến tranh hủy diệt.
Điểm nhấn trong không gian trưng bày là bộ quần áo và dụng cụ y tế được cố GS. BS Đỗ Doãn Đại, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai sử dụng để tham gia cấp cứu hàng trăm nạn nhân là bệnh nhân và y bác sĩ của bệnh viện bị bom vùi trong những đống đổ nát.
Ý nghĩa hơn với sự hiện diện của những nhân chứng lịch sử trong buổi khai mạc - AHLL vũ trang nhân dân, đại tá Đinh Thế Văn, nguyên Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 77, Trung đoàn 257, Sư đoàn 361 phòng không tham gia lãnh đạo bắn rơi 25 máy bay, trong đó có 4 máy bay B52; ông Trần Thành Công, nguyên trắc thủ Tiểu đoàn 94, Trung đoàn 261; ông Nguyễn Văn Trung, nguyên Tự vệ Nhà máy cơ khí Mai Động; đại diện gia đình Giáo sư, bác sĩ Đỗ Doãn Đại...
Ông Lê Thanh Trung, nguyên trắc thủ Tiểu đoàn 79, Trung đoàn Tên lửa 257, Sư đoàn 361 nhân chứng tham gia trận "Điện Biên Phủ trên không" năm 1972 chia sẻ: Có những ký ức rất đau thương, nhưng cũng rất hào hùng "mỗi lần nhớ lại 12 ngày đêm ấy, tôi càng trân trọng hơn giá trị của hòa bình hôm nay".
Những ngày cuối tháng 12 lịch sử, không gian "Khát vọng Hòa bình" đón hàng trăm khách tham quan trong đó có nhiều học sinh, sinh viên các trường tại Hà Nội. Lê Văn Nam, sinh viên năm thứ 3 ĐH Kinh tế Kỹ thuật cho biết: "Khu trưng bày đã kể chuyện rất sinh động. cho em cái nhìn khác về chiến tranh, không chỉ có bom đạn tàn khốc mà còn có sự thức tỉnh lương tri".
Đây cũng là điểm dừng chân thu hút nhiều du khách nước ngoài tham quan di tích lịch sử nhà tù Hỏa Lò dịp này.
Không gian "Khát vọng hòa bình" sẽ được trưng bày đến hết ngày 25/12/2025 tại Di tích lịch sử Hỏa Lò (phường Cửa Nam - Hà Nội).
Dương Thy