'Sống lâu nhưng không khỏe mạnh': Xu hướng mới của thế giới

3 giờ trướcBài gốc

Ngày nay, tuổi thọ trung bình tăng, nhưng người cao tuổi phải sống chung với nhiều bệnh tật. Ảnh minh họa: P.Đ.

Tuổi thọ được quyết định bởi nhiều nhân tố tổng hợp. Các yếu tố khác nhau có thể đóng các vai trò khác nhau trong đẳng thức tuổi thọ, một số tăng điểm, một số giảm điểm. Chỉ xét một nhân tố đơn lẻ thì không thể giải thích được kết quả tổng hợp.

Khi tính toán tuổi thọ trung bình của một dân tộc, phải xem xét đến các loại nguyên nhân tử vong của tất cả các thành viên.

Các nhân tố chủ yếu làm giảm tuổi thọ là: Tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, chiến tranh, tử vong bất thường, suy dinh dưỡng, các bệnh truyền nhiễm... Khi các nhân tố này giảm đi, tuổi thọ trung bình sẽ tăng lên. Việc cải thiện an sinh xã hội, nâng cao mức sống cũng như sự tiến bộ của công nghệ chẩn đoán và chữa bệnh sẽ kéo dài tuổi thọ trung bình.

Mặt khác, lối sống không lành mạnh, môi trường ngày càng xấu đi, áp lực cuộc sống… sẽ làm giảm tuổi thọ trung bình. Yếu tố di truyền có thể làm tăng hoặc cũng có thể làm giảm điểm.

Từ năm 1990 đến năm 2015, tuổi thọ trung bình của người dân đã tăng từ 69 tuổi lên 76 tuổi. Tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh giảm từ 5% xuống còn 1%. Đừng đánh giá thấp sự sụt giảm 4% này, bởi vì tuổi thọ của trẻ sơ sinh tử vong là dưới 1 tuổi, chia bình quân với người lớn sẽ làm giảm tuổi thọ trung bình rất nhiều. Tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh giảm 4% đã đóng góp hơn 30% vào việc tăng tuổi thọ trung bình.

Giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có quan hệ với sự phát triển kinh tế, cải thiện hệ thống bảo hiểm y tế và tiến bộ trong y học.

Ngoài ra, công tác phòng chống và điều trị hiệu quả các bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là các bệnh lây qua đường hô hấp cũng góp phần quan trọng vào việc tăng tuổi thọ trong giai đoạn từ năm 1990 đến năm 2015. Nhìn chung, các nhân tố liên quan đến phát triển kinh tế là yếu tố hàng đầu làm tăng tuổi thọ trung bình của người dân trong giai đoạn 1990-2015.

Mặt khác, cùng với sự phát triển của nền kinh tế nước nhà, những nhân tố làm giảm điểm cũng liên tục tích lũy khả năng tiềm tàng.

Ví dụ, tỷ lệ mắc các bệnh tim mạch và bệnh mạch máu não ở trong nước đang tăng nhanh chóng. Điều này hình thành mức tăng trưởng âm đối với việc tăng tuổi thọ trung bình. Tỷ lệ mắc bệnh ung thư cũng gia tăng đáng kể. Các bệnh này là bệnh không lây nhiễm, hoặc bệnh mạn tính, “bệnh nhà giàu”, có liên quan mật thiết đến phương thức sinh hoạt.

Đặc điểm của các bệnh mạn tính là trạng thái sống chung với bệnh tật. Do đó, mặc dù tuổi thọ tăng lên, nhưng số năm sống khỏe mạnh chưa chắc đã tăng lên, thậm chí còn giảm đi.

Sức khỏe và tuổi thọ là hai việc khác nhau. Sống thọ chưa chắc đã khỏe, mà khỏe thì chưa chắc đã sống thọ. Sống lâu nhưng không khỏe mạnh đang là xu hướng của thế giới. Trong 30 năm qua, tuổi thọ trung bình của người dân toàn cầu đã tăng lên, nhưng tăng chủ yếu là số năm sống chung với bệnh tật, số năm sống khỏe mạnh không hề tăng, thậm chí còn giảm.

Từ Gia/ Huy Hoàng Books & NXB Dân trí

Nguồn Znews : https://znews.vn/song-lau-nhung-khong-khoe-manh-xu-huong-moi-cua-the-gioi-post1591686.html