Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Mười kiểm tra công tác giải phóng mặt bằng trên đường vành đai Đà Lạt. Ảnh: Chính Thành
Hơn 520 công trình tiến độ chậm
Tính đến hết tháng 8/2025, Lâm Đồng thực hiện giải ngân vốn đầu tư công được 6.369 tỷ đồng, đạt 33,7% kế hoạch. Kết quả này quá thấp so với mặt bằng chung cả nước (39,9%). Toàn tỉnh hiện có 525 dự án có tỷ lệ giải ngân dưới 30% kế hoạch vốn được giao năm 2025. Trong đó, 67 dự án có số vốn được bố trí từ 30 tỷ đồng trở lên bao gồm: Nguồn ngân sách địa phương với 35 dự án, tổng vốn 4.559 tỷ đồng; nguồn ngân sách Trung ương có 30 dự án, tổng vốn 3.940 tỷ đồng và nguồn vốn ODA có 2 dự án, với tổng vốn 272 tỷ đồng.
Theo Sở Tài chính, công tác phối hợp giữa chủ đầu tư và các đơn vị, địa phương trong giải quyết khó khăn, vướng mắc chưa kịp thời. Hiện nay, vẫn còn tình trạng đùn đẩy công việc lên UBND tỉnh, trong khi thẩm quyền giải quyết, hướng dẫn thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư, các sở, ngành...
Giám đốc Ban Quản lý dự án (QLDA) số 3 - Hà Sỹ Sơn cho hay: “Nhiều công trình có vốn sẵn nhưng không có mặt bằng để thi công. Do đó chúng tôi đề xuất UBND tỉnh cho phép Ban QLDA giữ lại chức năng giải phóng mặt bằng, trong đó, tập trung vào kiểm kê và lập phương án bồi thường. Chỉ khi chủ động, linh hoạt được như vậy mới mong đẩy nhanh tiến độ các dự án.
Dự án Quảng trường Trung tâm Gia Nghĩa đang được nhà thầu đẩy nhanh thi công
Nhà thầu thiếu năng lực
Một trong những yếu tố dẫn đến giải ngân vốn đầu tư tại Lâm Đồng đạt thấp xuất phát từ năng lực của đơn vị thi công. Nhiều chủ đầu tư, nhà thầu đang đổ thừa cho giải phóng mặt bằng; trong khi nhiều dự án có mặt bằng rất đẹp nhưng thiếu vắng đơn vị thi công.
Dự án Đường ĐT 721, xã Đạ Huoai là một ví dụ. Dự án này có 67 hộ nằm trong diện giải tỏa, địa phương đã vận động được 59 hộ bàn giao mặt bằng, còn lại 8 hộ tiếp tục tuyên truyền. Chủ tịch UBND xã Đạ Huoai Vũ Hoàng Long cho hay: “Trong số diện tích đã thu hồi của 59 hộ phục vụ dự án, đơn vị thi công mới triển khai trên diện tích 20 hộ, số còn lại vẫn chưa thực hiện”.
Liên quan đến sự chậm trễ dự án này, Giám đốc Ban QLDA đầu tư xây dựng số 1 Nguyễn Thanh Chương khẳng định: Nguyên nhân dẫn tới chậm trễ xuất phát từ năng lực nhà thầu. Dự án do Công ty Đầu tư Đường bộ Khánh Hòa thi công nhưng hiện nay nhà thầu gặp khó khăn về tài chính. “Ban QLDA số 1 đã làm việc, nhắc nhở và tiến hành xử phạt nhà thầu lần 2. Ban cũng đã cắt giảm khối lượng của nhà thầu này để bổ sung nhà thầu phụ. Trường hợp, nhà thầu không chấp hành quy định, chủ đầu tư sẽ chấm dứt hợp đồng”, ông Chương cho biết.
Nhiều dự án vẫn chưa bảo đảm tiến độ yêu cầu đề ra. Ảnh: Nguyễn Nghĩa
Dự án Nâng cấp, sửa chữa quốc lộ 28B cũng trong tình cảnh tương tự. Theo Sở Xây dựng Lâm Đồng, tiến độ tổng thể dự án đến nay chưa đạt yêu cầu đề ra. Trong đó, có nhiều đoạn địa phương đã bàn giao mặt bằng nhưng đơn vị thi công không thực hiện. Chẳng hạn như tại 6 vị trí cầu cạn, nhà thầu vẫn chưa bố trí đầy đủ lực lượng để bảo đảm tiến độ; nhiều đoạn chưa triển khai rãnh dọc, gây chậm trễ trong hoàn thiện mặt đường.
Khi được chất vấn, về phía nhà thầu lý giải họ đang tổ chức thi công theo hình thức cuốn chiếu. Tuy nhiên, trên thực tế, dọc tuyến đường đang thi công, nền đường, cầu cạn, cống thoát nước… vẫn dang dở; máy móc, nhân công tại hiện trường quá ít.
Giải ngân vốn đầu tư phải sòng phẳng giữa chủ đầu tư, nhà thầu, lãnh đạo các cấp. Trong công việc này, không có chỗ cho sự nể nang, né tránh. Ngược lại, cần sự quyết tâm, quyết liệt hơn nữa như Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo “ai không làm được hãy đứng qua một bên hoặc thay người là nhanh nhất”.
Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Mười
Trách nhiệm các bên liên quan
Giải ngân vốn đầu tư đạt thấp, ảnh hưởng đến thực hiện nhiều chỉ tiêu kinh tế quan trọng tại Lâm Đồng. Hiện nay, nguồn vốn còn lại của năm 2025 mà địa phương phải giải ngân rất lớn. Nếu không thực sự quyết tâm, quyết liệt sẽ rất khó hoàn thành chỉ tiêu.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lâm Đồng Võ Ngọc Hiệp khẳng định, hầu hết các dự án chậm tiến độ thuộc lĩnh vực giao thông, thủy lợi. Nguyên nhân một phần do giải phóng mặt bằng. Thứ nữa là do năng lực, trách nhiệm chủ đầu tư, nhà thầu còn yếu kém. Các đơn vị cần xác định rõ nguyên nhân, nâng cao trách nhiệm để đốc thúc trong thời gian tới.
Về giải pháp thúc đẩy đầu tư công, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Mười khẳng định, về cơ chế vận hành, thủ tục giấy tờ… đôi lúc, đôi nơi còn đổ thừa cho nhau trên mọi phương diện. Các bên cần phải nhìn nhận rõ để “truy” trách nhiệm liên quan một cách công bằng. Các Ban QLDA xác định rõ nguyên nhân chậm trễ các công trình, tránh trường hợp đổ thừa hoàn toàn cho công tác giải phóng mặt bằng. Chủ đầu tư cần đốc thúc, kiên quyết với các nhà thầu. Đơn vị nào làm không được, chủ đầu tư thẳng thắn phê bình công khai, minh bạch.
Riêng giải phóng mặt bằng, công tác vận động, tuyên truyền người dân phải được đặt lên trên hết. Chủ đầu tư phối hợp với các địa phương vận động, tuyên truyền, xin bà con hết sức ủng hộ, đồng hành với chính quyền. “Chủ tịch, các Phó Chủ tịch UBND tỉnh sẵn sàng đồng hành với cấp xã, sở, ngành trong công tác tuyên truyền, vận động. Chỗ nào khó khăn nhất, chúng tôi sẽ trực tiếp xuống tận nhà để vận động bà con”, Chủ tịch UBND tỉnh Hồ Văn Mười khẳng định.
Tổng vốn đầu tư công của Lâm Đồng năm 2025 là 18.900 tỷ đồng. Đến hết tháng 8/2025, tỉnh giải ngân 6.369 tỷ đồng. Bình quân, trong 4 tháng cuối năm, Lâm Đồng phải nỗ lực giải ngân 3.600 tỷ đồng/tháng mới có thể hoàn thành chỉ tiêu.
Nguyễn Lương .