9 tuổi bắt đầu đặt chân lên chiếu chèo, 13 tuổi trúng tuyển vào Nhà hát Chèo Việt Nam, trưởng thành và làm lãnh đạo cao nhất của đơn vị này đến lúc nghỉ hưu, NSND Thanh Ngoan ghi dấu ấn ở cả lĩnh vực diễn xuất lẫn giảng dạy thế hệ nghệ sĩ kế cận.
Sinh ra và lớn lên trong cái nôi chèo Thái Bình, gia đình lại có nhiều người làm công tác nghệ thuật, từ bé Thanh Ngoan đã biết hát chèo. Bài đầu tiên chị được bà dạy là Mẹ ngồi khâu áo cho con khi nghe trên đài phát thanh. Từ ấy, chèo đã gắn bó với NSND Thanh Ngoan cho đến tận bây giờ.
NSND Thanh Ngoan nhận mình là người thầy khó tính.
Trong hành trình phát triển sự nghiệp, NSND Thanh Ngoan may mắn khi được học những nghệ sĩ là cây đa, cây đề trong làng chèo: “Vừa bước vào môi trường học chuyên nghiệp lại được các nghệ sĩ gạo cội hướng dẫn, các thầy cô trở thành tấm gương cho tôi. Mỗi nghệ sĩ gạo cội ấy định hình ở một thể loại vai và tôi đã có cơ hội được học hết những điều đó. Có thể kể đến như NSND Tống Năm Ngũ, NSND Minh Lý, NSƯT Lệ Hiền, NSƯT Xuân Mai, NSND Bùi Trọng Đang, NSND Mạnh Tuấn, NSND Trần Bảng, NSƯT Thanh Tuyết…”.
Chính vì thế, khi thôi chức Giám đốc Nhà hát Chèo Việt Nam, nghỉ hưu theo chế độ Nhà nước, NSND Thanh Ngoan dồn toàn tâm toàn sức để dạy thế hệ học trò.
Nghệ sĩ Thanh Ngoan tâm sự, công nghệ phát triển, các bạn trẻ có công cụ hiện đại để tiếp cận với nội dung học, vì thế có chút xao nhãng, không dồn toàn tâm toàn ý như thời của chị. Người dạy học cũng theo đó mà có những phương pháp giảng dạy khác nhau với từng đối tượng, nhất là trong môi trường có đặc thù riêng như nghệ thuật.
Vì thế, NSND Thanh Ngoan có tiếng nghiêm khắc và kỹ tính trong giảng dạy. Chị nói: “Tôi luôn nói với học trò, học tôi là mất tiền, có khi mất nhiều tiền, vì vậy phải học cho nghiêm túc. Lúc đầu học trò nghe cũng rén nhưng khi được tôi giảng dạy, thấy phương pháp dễ hiểu, cô trò gần gũi như mẹ con”.
NSND Thanh Ngoan cho biết cuộc sống hiện tại "rất sung sướng". Ảnh: T.Lê
Cuộc sống hiện tại rất sung sướng, nhưng...
NSND Thanh Ngoan bước chân vào sân khấu chèo chuyên nghiệp từ năm 13 tuổi. Đến nay, chị đã có gần 50 năm theo nghề và cảm thấy hạnh phúc vì được sống trọn đời với nghệ thuật chèo. Có được điều đó, chị luôn cảm thấy biết ơn và trân trọng gia đình, nhất là chồng - người luôn hiểu và thương, luôn sát cánh bên vợ mọi lúc mọi nơi.
“Đến với nhau khi tôi đã có Đức - con trai riêng, là trai tân nhưng anh ấy đối xử rất tốt với con. Việc đưa đón con, họp phụ huynh… anh đảm nhiệm thay tôi”, nghệ sĩ tâm sự.
NSND Thanh Ngoan cho biết chị không có sở thích riêng nào ngoài làm việc. Đi giảng cho học sinh cũng là thú vui vì được nói chuyện, truyền kinh nghiệm cho các em nên đầu óc chị nhẹ nhàng.
Bên cạnh giảng dạy, NSND Thanh Ngoan dành thời gian cho gia đình và bản thân. Chị tâm sự: “Đến lúc nghỉ hưu mà vẫn có sức khỏe để hưởng thụ cuộc sống, lên sân khấu vẫn máu lửa là điều tuyệt vời. Tôi vẫn nhận lịch diễn nhưng có lựa chọn, cơm áo gạo tiền không quan trọng, đã có hậu phương gánh vác mình phải dành thời gian cho gia đình, cho bản thân".
NSND Thanh Ngoan khẳng định chị hài lòng với những điều đang có: "Tôi đang rất sung sướng. Cuộc đời không phải bằng mọi cách để đạt được mọi thứ, thành công cũng chỉ đến vậy. Tôi không muốn ép bản thân để mình được an nhiên, tự tại, thoải mái".
NSND Thanh Ngoan bên chồng. Ảnh: FBNV
Tuy nhiên, điều khiến NSND Thanh Ngoan cảm thấy thiếu sót nhất là không có con chung với chồng hiện tại.
“Chồng nói có con thì vui, không có cũng không sao. Đấy là người ta nói thế nhưng trong thâm tâm mình vẫn thấy đó là điều thiếu sót. Giá như mình làm được điều đó sẽ trọn vẹn hơn”, nghệ sĩ giãi bày.
Điều an ủi với NSND Thanh Ngoan là bố mẹ chồng cũng rất chia sẻ. ''Có lần, tôi nói với chồng Nếu bố cần có một sự thay đổi gì thì nói với mẹ. Tôi vẫn mong anh ấy có hạnh phúc trọn vẹn hơn. Nhưng đến thời điểm này, chúng tôi vẫn ở bên nhau, trung thực chia sẻ với nhau như vậy'' - NSND Thanh Ngoan bộc bạch.