Điển hình, cổ phiếu GTD của CTCP Giầy Thượng Đình ghi nhận 3 phiên tăng trần liên tiếp gần nhất, lên mức 17.300 đồng/cp, sau thông tin UBND TP Hà Nội sẽ bán đấu giá hơn 6,38 triệu cổ phần, tương đương toàn bộ 68,67% vốn mà cổ đông lớn này đang nắm giữ tại doanh nghiệp.
Cơ hội trong giai đoạn điều chỉnh
Tương tự, cổ phiếu VTC của CTCP Viễn thông VTC (VTC Telecom). Mã này cũng tăng hết biên độ lên 10.800 đồng/cp trong phiên 21/11, đánh dấu phiên tăng trần thứ 3 liên tiếp, sau khi Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) thông báo về việc muốn đấu giá cả lô cổ phần gồm hơn 2,1 triệu cổ phiếu (tương ứng 46,67% tổng số cổ phần đã phát hành theo vốn thực góp trong vốn điều lệ của VTC Telecom). Tổng giá khởi điểm hơn 104,1 tỷ đồng, tương ứng 49.200 đồng/cp, cao hơn khoảng 4,5 lần so với thị giá hiện tại.
Nhiều cổ phiếu của doanh nghiệp tăng trần liên tiếp sau thông tin thoái vốn.
Hay như cổ phiếu ABC của CTCP Truyền thông VMG cũng tăng trần trong phiên 19/11 và kéo dài xu hướng tích cực trong 2 phiên tiếp theo (20, 21/11) khi VNPT cho biết sẽ chào bán trọn lô 5,77 triệu cổ phiếu ABC, tương đương 28,3% vốn Truyền thông VMG, với giá khởi điểm cao hơn khoảng 2,5 lần thị giá hiện tại.
Trước đó, trong phiên giao dịch 10/11, cổ phiếu PET của CTCP Dịch vụ Tổng hợp Dầu khí (Petrosetco) cũng sớm tăng trần lên 32.200 đồng/cp ngay sau khi Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (PVN) công bố kế hoạch đấu giá công khai toàn bộ hơn 24,9 triệu cổ phiếu, tương ứng 23,2% vốn điều lệ, với giá khởi điểm 36.500 đồng/cp.
Tuần giao dịch 3-7/11, cổ phiếu ICT của CTCP Viễn thông - Tin học Bưu điện tăng hơn 30% chỉ sau 5 phiên, từ khoảng 18.000 lên đỉnh 24.000 đồng/cp. Động lực đến từ việc VNPT công bố đấu giá toàn bộ hơn 10 triệu cổ phiếu ICT (tương đương 31,43% vốn điều lệ) với giá khởi điểm 74.106 đồng/cp, cao khoảng gấp 4 lần thị giá thời điểm công bố.
Trước nữa, ngày 24/10, Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) đấu giá thành công 38,5 triệu cổ phiếu Tổng CTCP Điện tử và Tin học Việt Nam - VEC (VEC), tương đương gần 88% vốn. Geleximco trúng đấu giá với giá 66.000 đồng/cp, cao gấp 3,5 lần mức khởi điểm. Sau đó, cổ phiếu VEC bứt phá, tăng gần gấp 4 lần trong nửa cuối tháng 10.
Đáng chú ý, cổ phiếu của các doanh nghiệp liên quan như VTB của CTCP Viettronics Tân Bình, BEL của CTCP Điện tử Biên Hòa và VBH của CTCP Điện tử Bình Hòa cũng ghi nhận nhiều phiên tăng trần sau thương vụ Geleximco mua lại phần vốn nhà nước tại VEC.
Được biết, năm nay là thời hạn cuối trong lộ trình tái cơ cấu của nhiều doanh nghiệp nhà nước, trong đó công tác thoái vốn là một trong những mục tiêu quan trọng của đề án. Như tại VNPT, các thương vụ thoái vốn đều nằm trong đề án cơ cấu lại tập đoàn này đến hết năm 2025, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt theo Quyết định 620/QĐ-TTg ngày 10/7/2024.
Gần đây, một loạt tập đoàn, tổng công ty nhà nước liên tục đăng ký thoái vốn tại nhiều doanh nghiệp với mức định giá cao, như VNPT bán đấu giá vốn tại CTCP Dịch vụ - Xây dựng Công trình Bưu Điện (PTO), CTCP Công nghệ và Truyền thông Việt Nam (TTN),… Dự báo “sóng thoái vốn” còn tiếp tục kéo dài.
Vẫn cần cân nhắc tới rủi ro
Nhìn chung, trong bối cảnh thị trường đang ở giai đoạn điều chỉnh ảm đạm khi bước vào “vùng trũng” thông tin, việc công bố thoái vốn được nhìn nhận như “phao cứu sinh” để nhà đầu tư “lấy cớ” tự tin tham gia “lướt sóng”. Nhờ đó, cổ phiếu của các doanh nghiệp này bứt phá khi dòng tiền đổ vào mạnh mẽ.
Dù vậy, cũng cần nhìn nhận rằng làn sóng này cũng tiềm ẩn những rủi ro. Khi thông tin thoái vốn được công bố, dòng tiền cá nhân thường đẩy giá lên theo kỳ vọng có nhà đầu tư chiến lược hoặc định giá lại doanh nghiệp. Nhưng nếu phiên đấu giá bị hoãn, thất bại hoặc không có nhà đầu tư tham gia, giá cổ phiếu có thể nhanh chóng quay đầu giảm mạnh, khiến người mua đuổi chịu thiệt hại đáng kể.
Chưa kể, ngay cả khi thoái vốn thành công, nhiều mã sau nhịp tăng vẫn bước vào giai đoạn điều chỉnh kéo dài. Nguyên nhân thường là doanh nghiệp đổi chủ nhưng cổ đông mới thiếu năng lực, hoặc lợi thế cạnh tranh đã suy giảm, kéo kết quả kinh doanh đi xuống và giá phản ánh lại thực tế.
Hơn nữa, trong trường hợp một số cổ phiếu có vốn nhà nước lớn nhưng thanh khoản thấp, nhà đầu tư cá nhân khó thoát hàng khi sóng kết thúc.
Ngoài ra, không phải doanh nghiệp nào được thoái vốn cũng có tiềm năng tăng trưởng tốt. Một số trường hợp thoái vốn vì doanh nghiệp hoạt động kém hiệu quả, thua lỗ, hoặc không còn phù hợp định hướng ngành.
Thực tế, việc thoái vốn của các doanh nghiệp nhà nước gặp khá nhiều thách thức và có tiến độ thực hiện rất chậm. Chẳng hạn, tại SCIC, theo kế hoạch sắp xếp và đề án cơ cấu đến hết năm 2025, có 74 doanh nghiệp thuộc diện thoái toàn bộ vốn trong năm nay, nhưng số thương vụ hoàn tất đến thời điểm này vẫn chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Ngoài những khó khăn về công tác định giá, không ít doanh nghiệp cần phải thoái vốn hiện nay nắm giữ những khu đất vàng giá trị cao, các thương vụ bất thành còn đến từ các yếu tố như giá thoái cao hơn nhiều so với giá thị trường, bán lô lớn, tỷ lệ bán không đủ để nhà đầu tư nắm quyền quản trị tại doanh nghiệp nên không thu hút được các nhà đầu tư lớn, có tiềm lực tham gia.
Nhìn chung, những cổ phiếu có thông tin thoái vốn nhà nước luôn là câu chuyện thu hút trên thị trường. Bởi khi cổ đông nhà nước thoái vốn thường đi kèm với việc giao dịch lô lớn, giá thỏa thuận cao hơn giá thị trường. Đồng thời, cổ đông nhà nước rút vốn tạo điều kiện cho tư nhân tham gia thì doanh nghiệp có thể có sự chuyển mình sau đó.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, việc “đu sóng” với mọi mặt hàng đều có thể khiến nhà đầu tư bị “lật thuyền”. Vì vậy, nhà đầu tư nên thận trọng trong việc đánh giá từng doanh nghiệp để từ đó có thể thực sự chọn lọc được “gà đẻ trứng vàng” cho tài khoản của mình.
Hải Giang