Cuộc sống hiện đại khiến ai cũng phải đối mặt với áp lực: Công việc, tài chính, con cái, các mối quan hệ... Cảm giác mệt mỏi, lo lắng hay căng thẳng đã trở thành điều quen thuộc với nhiều người. Tuy nhiên, ít ai biết rằng nếu để stress kéo dài, cơ thể không chỉ mệt mỏi mà trái tim cũng bị tổn thương nặng nề, thậm chí dẫn đến suy tim, một căn bệnh nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng.
Ảnh minh họa/ Nguồn internet
Stress ảnh hưởng đến tim như thế nào?
Khi bạn rơi vào trạng thái căng thẳng, não sẽ lập tức phát tín hiệu báo động cho toàn cơ thể. Tuyến thượng thận sẽ tiết ra các hormone như adrenaline và cortisol. Hai chất này làm tim đập nhanh hơn, huyết áp tăng, mạch máu co lại để chuẩn bị cho cơ thể “chiến đấu” hoặc “chạy trốn”.
Nếu tình trạng này chỉ diễn ra trong thời gian ngắn, cơ thể có thể phục hồi. Nhưng nếu stress kéo dài hàng tháng, hàng năm, các hormone đó sẽ liên tục bào mòn hệ tim mạch:
Tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu, dần trở nên yếu và mệt.
Mạch máu bị tổn thương, dễ hình thành mảng xơ vữa.
Huyết áp dao động bất thường, tăng nguy cơ đột quỵ hoặc suy tim.
Theo các chuyên gia tim mạch: Khi bạn bị stress mãn tính, tim giống như một chiếc máy bơm phải hoạt động liên tục mà không được nghỉ. Càng ngày nó càng yếu đi, và hậu quả cuối cùng là suy giảm chức năng tim, hay còn gọi là suy tim. Đây là một quá trình diễn ra âm thầm, khó nhận biết sớm.
Hội chứng “trái tim tan vỡ” – minh chứng rõ ràng cho tác hại của stress
Y học từng ghi nhận một hội chứng gọi là Takotsubo, hay còn được gọi là hội chứng trái tim tan vỡ. Bệnh thường xảy ra sau khi người bệnh trải qua cú sốc tâm lý nặng như mất người thân, chia tay, hoặc căng thẳng tột độ.
Người bệnh có triệu chứng đau ngực dữ dội, khó thở, tim đập nhanh, giống hệt cơn nhồi máu cơ tim. Khi kiểm tra, bác sĩ thấy cơ tim bị suy yếu tạm thời, dù mạch máu không bị tắc nghẽn. Đây là minh chứng rõ ràng rằng cảm xúc và stress có thể trực tiếp làm tổn thương trái tim.
Dấu hiệu cho thấy tim bạn đang kêu cứu vì stress
Nhiều người chủ quan cho rằng chỉ có người già hoặc người bệnh tim mạch mới phải lo suy tim. Nhưng trên thực tế, người trẻ chịu áp lực cao cũng có thể gặp nguy hiểm.
Một số dấu hiệu cảnh báo sớm bao gồm:
Tim đập nhanh hoặc loạn nhịp khi lo lắng, xúc động.
Cảm giác tức ngực, khó thở, mệt mỏi ngay cả khi nghỉ ngơi.
Đau đầu, chóng mặt, choáng váng khi thay đổi tư thế.
Ngủ không ngon, dễ cáu gắt, giảm tập trung.
Ăn kém, sụt cân, cảm thấy kiệt sức kéo dài.
Nếu bạn thấy mình có nhiều biểu hiện trên, đừng chủ quan. Việc đi khám sớm sẽ giúp phát hiện các dấu hiệu suy tim hoặc rối loạn tim mạch tiềm ẩn.
Những nhóm người dễ bị tổn thương nhất
Theo các nghiên cứu, một số nhóm có nguy cơ cao bị suy tim hoặc bệnh tim do stress bao gồm:
Người làm việc trong môi trường áp lực cao: nhân viên văn phòng, quản lý, giáo viên, bác sĩ, phóng viên...
Phụ nữ sau sinh hoặc đang trong giai đoạn tiền mãn kinh, khi nội tiết tố thay đổi mạnh, dễ nhạy cảm và mệt mỏi.
Người có sẵn bệnh lý nền như tăng huyết áp, tiểu đường, mỡ máu cao
Người cô đơn hoặc ít giao tiếp xã hội, thiếu sự chia sẻ, hỗ trợ tinh thần.
Người thức khuya, làm việc quá sức, ăn uống thất thường – các yếu tố làm trầm trọng thêm tác động của stress.
Làm thế nào để giảm stress và bảo vệ trái tim?
Giảm stress không chỉ giúp tinh thần thoải mái hơn mà còn giảm gánh nặng cho tim, ổn định huyết áp và tuần hoàn máu. Dưới đây là những cách đơn giản mà các bác sĩ khuyên nên áp dụng:
Hít thở sâu và thư giãn: Mỗi khi căng thẳng, hãy dừng lại vài phút, hít sâu bằng mũi và thở ra chậm qua miệng. Bài tập này giúp hạ nhịp tim và làm dịu hệ thần kinh.
Duy trì thói quen vận động nhẹ: Chỉ cần 30 phút đi bộ, yoga hoặc đạp xe mỗi ngày cũng giúp giải tỏa stress, tăng cường lưu thông máu và giảm hormone căng thẳng.
Ăn uống lành mạnh: Ưu tiên rau xanh, trái cây, cá béo (cá hồi, cá thu), hạt ngũ cốc; hạn chế đồ chiên, rượu bia, cà phê và thuốc lá.
Ngủ đủ giấc: Giấc ngủ giúp cơ thể phục hồi, cân bằng hormone và ổn định nhịp tim.
Giữ kết nối xã hội: Trò chuyện với bạn bè, người thân hoặc chuyên gia tâm lý khi cảm thấy quá tải. Một cuộc nói chuyện chân thành có thể làm dịu stress hơn cả thuốc an thần.
Sắp xếp lại công việc và thời gian: Học cách nói “không” với những việc vượt quá khả năng. Đặt ra giới hạn cho bản thân để tránh kiệt sức.
Giữ tâm bình an để tim khỏe mạnh
Stress là một phần của cuộc sống, nhưng đừng để nó điều khiển bạn. Khi căng thẳng kéo dài, trái tim phải chịu áp lực lớn hơn chúng ta tưởng. Học cách quản lý stress, chăm sóc giấc ngủ, dinh dưỡng và tinh thần sẽ giúp bảo vệ trái tim khỏi nguy cơ suy tim và nhiều bệnh lý khác.
Một trái tim khỏe mạnh không chỉ cần thể lực tốt mà còn cần một tâm trí bình an. Vì vậy, hãy yêu thương bản thân, bắt đầu từ việc học cách bình tĩnh trước mọi áp lực của cuộc sống.
Trương Hiền