Chuyên gia phân tích Brandon Weichert của tạp chí Mỹ National Interest nhận định mục tiêu cho chuyến bay đầu tiên của tiêm kích hạng nhẹ Su-75 Checkmate vào năm 2026 khó khả thi, thậm chí “có lẽ chỉ có trong tưởng tượng”. Lập luận chính được đưa ra là đến thời điểm hiện tại, ngay cả nguyên mẫu thử nghiệm mặt đất của Su-75 vẫn chưa xuất hiện; chương trình mới dừng ở mô hình trưng bày giới thiệu từ năm 2021.
Tổng quan
Theo ông Weichert, nếu kế hoạch bay thử năm 2026 là có thật, đây sẽ là bước tiến đáng kể đối với ngành công nghiệp hàng không quân sự Nga. Tuy nhiên, với mức độ sẵn sàng hiện tại, mốc thời gian này bị đặt dấu hỏi lớn. Vị chuyên gia nhấn mạnh sự thận trọng khi đánh giá tiến độ của một chương trình tiêm kích thế hệ mới, đặc biệt trong bối cảnh đảm bảo năng lực sản xuất và thử nghiệm.
Tình trạng chương trình
Chưa có nguyên mẫu thử nghiệm mặt đất được công bố.
Tài liệu công khai cho thấy dự án mới dừng ở mô hình triển lãm (từ năm 2021).
Mục tiêu bay thử năm 2026 vì vậy bị nghi ngờ về tính khả thi.
Tuy vậy mốc thời gian trên bị nghi ngờ khi chuyên gia phân tích của tạp chí Mỹ National Interest (NI) - ông Brandon Weichert đặt ra câu hỏi liệu bản kế hoạch nói trên với Su-75 Checkmate có phải chỉ là một ý tưởng hão huyền hay không.
Khía cạnh kỹ thuật và hướng phát triển không người lái
Ông Weichert ghi nhận kế hoạch của Nga về một biến thể không người lái dựa trên nền tảng Su-75. Hướng đi này phù hợp xu hướng hiện đại của tác chiến trên không, nơi các nền tảng có thể vận hành linh hoạt với mức độ tự động hóa cao hơn. Tuy nhiên, việc phát triển biến thể không người lái đòi hỏi năng lực tích hợp cảm biến, điều khiển và thử nghiệm phức tạp, vốn càng nhấn mạnh yêu cầu về một nguyên mẫu hoàn chỉnh trước khi đạt mốc bay thử.
Vị chuyên gia nhận xét thêm, kế hoạch của Nga nhằm chế tạo một loại máy bay không người lái dựa trên nền tảng Su-75 phù hợp với xu hướng hiện đại trong tác chiến trên không vào thời gian tới.
Yếu tố trừng phạt và năng lực công nghiệp
Theo nhận định được dẫn, Nga vẫn duy trì được đầu ra quốc phòng khi nhiều quốc gia đang phát triển ở Nam Bán cầu tiếp tục mua sắm sản phẩm từ tổ hợp công nghiệp quốc phòng nước này, cho thấy khả năng né tránh trừng phạt ở mức độ nhất định. Ông Weichert cho rằng nếu các lệnh trừng phạt của phương Tây được nới lỏng, chương trình Su-75 có thể phát triển nhanh hơn và rút ngắn thời gian về đích. Ngược lại, trong điều kiện kiểm soát công nghệ nghiêm ngặt, việc bảo đảm chuỗi cung ứng cho một chương trình tiêm kích mới sẽ là thách thức đáng kể.
Tác động nếu mốc 2026 thành hiện thực
Nếu Su-75 bay thử đúng mốc 2026, ông Weichert đánh giá dự án có thể:
Củng cố vị thế xuất khẩu vũ khí của Nga.
Tạo tác động đến cạnh tranh mua sắm chiến đấu cơ, nhất là với các quốc gia không tiếp cận được tiêm kích cao cấp của phương Tây hoặc gặp khó khăn tài chính.
Gửi tín hiệu đến các đối thủ như Mỹ và Trung Quốc về việc tiếp tục đầu tư vào chiến đấu cơ thế hệ tiếp theo.
Chuyên gia Weichert cho rằng nếu các lệnh trừng phạt của phương Tây áp đặt lên Nga Nga được nới lỏng, chương trình tiêm kích hạng nhẹ Su-75 Checkmate có thể phát triển và về đích một cách nhanh chóng.
Đánh giá triển vọng
Ngay cả trong kịch bản thuận lợi, ông Weichert nhấn mạnh kết quả trong chiến đấu và vận hành vẫn cần thêm nhiều năm sau mốc bay thử. Vì vậy, mục tiêu cất cánh vào năm 2026 – khi nguyên mẫu thử nghiệm còn chưa xuất hiện – bị xem là thiếu cơ sở và “có lẽ chỉ trong tưởng tượng”.
"Mặc dù vậy, kết quả thực tế trong chiến đấu và vận hành có thể còn phải mất nhiều năm nữa, ngay cả trong trường hợp tốt nhất, do vậy mục tiêu Su-75 cất cánh vào năm 2026 có lẽ chỉ có trong tưởng tượng", ông Weichert kết luận.
Điểm chính
Mốc bay thử 2026 của Su-75 bị nghi ngờ vì chưa có nguyên mẫu thử nghiệm.
Dự án hướng tới biến thể không người lái phù hợp xu hướng tác chiến hiện đại.
Nếu thành công, Su-75 có thể tác động cạnh tranh mua sắm và củng cố vị thế xuất khẩu của Nga.
Trừng phạt là biến số then chốt; nới lỏng có thể đẩy nhanh tiến độ.
CTVX