Sự cần thiết trang bị kiến thức trong xử trí tình huống cấp cứu

4 giờ trướcBài gốc

Bác sĩ thăm khám bệnh nhân sau phẫu thuật vỡ túi phình mạch máu não.

Chỉ trong vòng vài ngày gần đây, Khoa sọ não cột sống 2 Bệnh viện đa khoa Xuyên Á đã phẫu thuật cấp cứu cho 3 nam bệnh nhân bị xuất huyết dưới nhện do vỡ túi phình mạch máu não. Cả 3 bệnh nhân này đều ở độ tuổi trung niên, từ 40-50 tuổi.

Hai trong ba bệnh nhân nhập viện với triệu chứng đột ngột đau đầu dữ dội, cơn đau như búa bổ, người bệnh tỉnh và không ghi nhận yếu liệt tay chân hay bất cứ vấn đề về thần kinh sọ.

Riêng trường hợp còn lại bị nặng hơn, người bệnh rơi vào hôn mê trong lúc ngủ và được người nhà đưa đến cấp cứu trong tình trạng tri giác kém. Các bác sĩ cho biết, cả ba bệnh nhân đều đang trong độ tuổi lao động, cơ thể khỏe mạnh, chưa có bất kỳ tiền sử bệnh trước đó.

Ê-kíp bác sĩ Bệnh viện đa khoa Xuyên Á can thiệp phẫu thuật.

Ngay khi tiếp nhận, các bác sĩ đã chụp CT não có dựng hình mạch máu để kiểm tra, qua đó phát hiện tình trạng xuất huyết khoang dưới nhện do vỡ phình mạch máu ở đoạn động mạch não thông trước, kích thước túi phình lớn nhất là khoảng 7mm và có nhiều múi.

Đây đều là những trường hợp cấp cứu ngoại khoa, nếu không can thiệp sớm thì nguy cơ xuất huyết tăng gây chèn ép não, làm tắc hệ thống dịch não tủy gây tăng áp lực nội sọ, người bệnh sẽ rơi vào hôn mê sâu hoặc những tổn thương thần kinh di chứng về sau khó hồi phục.

Thạc sĩ Lê Tấn Linh, Khoa sọ não cột sống 2 cho biết: “Nếu không phẫu thuật sớm để kẹp cổ túi phình, xuất huyết sẽ lan rộng, gây tăng áp lực nội soi, đe dọa tính mạng. Nhờ vi phẫu dưới kính hiển vi giúp xử lý chính xác, hạn chế tổn thương mạch máu nuôi não và hạn chế tác động mạnh dẫn đến nguy cơ xuất huyết trong lúc mổ”.

Trước đó, Bệnh viện đa khoa Xuyên Á cũng cứu sống một trường hợp người bệnh bị đột quỵ khi người nhà còn lúng túng trong xử lý cấp cứu.

Bác sĩ Võ Minh Thiện thăm khám cho bệnh nhân sau đột quỵ.

Cụ bà S. 80 tuổi, ở xã Hóc Môn khi đang quét sân bị té ngã, dẫn đến bị méo miệng, yếu nửa người bên trái, người thân hốt hoảng đưa bà đến cơ sở y tế gần nhà. Tuy nhiên, cơ sở này không có khả năng can thiệp đột quỵ chuyên sâu khiến “giờ vàng” của bệnh nhân bị rút ngắn.

Ngay khi tiếp nhận bệnh nhân S. tại khoa cấp cứu, các bác sĩ Bệnh viện đa khoa Xuyên Á ghi nhận có dấu hiệu đột quỵ tối cấp, vùng nhồi máu lớn, tiên lượng nặng. May mắn bà S. vẫn còn trong thời điểm vàng để dùng thuốc tiêu sợi huyết, sau đó tiếp tục được chụp CTA và can thiệp tái thông động mạch não giữa, chỉ trong 20 phút, dòng máu não được tái lập hoàn toàn.

Bác sĩ Võ Minh Thiện, Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện đa khoa Xuyên Á, cho biết: “Việc bệnh nhân có tiền sử rung nhĩ, tức tim đập không đều khiến nguy cơ hình thành cục máu đông rất cao, nếu chậm vài chục phút nữa, khả năng hồi phục sẽ vô cùng thấp”.

Bác sĩ Võ Minh Thiện, Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện đa khoa Xuyên Á.

Bác sĩ chia sẻ thêm: “Đối với người cao tuổi và có bệnh lý nền như tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, suy tim, rung nhĩ…, đây là những đối tượng có nguy cơ đột quỵ rất cao. Vì vậy, người nhà cần chú ý đến những dấu hiệu theo quy tắc F.A.S.T, đồng thời giữ bệnh nhân an toàn, tránh té ngã, nghiêng đầu khi có tình trạng nôn ói… và đưa ngay đến cơ sở y tế gần nhất có trung tâm đột quỵ”.

Các dấu hiệu đột quỵ theo quy tắc FAST: F (Face): méo miệng hoặc mặt bị lệch sang một bên; A (Arms): liệt hoặc yếu tay; S (Speech): nói khó, nói đớ hoặc không thể nói được; T (Time): xác định thời gian và đưa bệnh nhân đến bệnh viện sớm nhất.

Từ 2 câu chuyện trên cho thấy sự lo ngại khi thiếu kiến thức cơ bản trong xử lý tình huống cấp cứu. Nhiều người dân còn nhầm lẫn trong nhận diện biểu hiện của đột quỵ và nhồi máu cơ tim dẫn tới trì hoãn cấp cứu hoặc đưa người bệnh đến những cơ sở y tế không đúng tuyến điều trị. Điều này thật sự nguy hiểm bởi khiến thời gian vàng bị bỏ lỡ và mỗi phút chậm trễ là hàng triệu tế bào não mất đi.

Do đó, nhận diện sớm và đưa bệnh nhân đến đúng nơi, đúng tuyến là yếu tố quyết định trong cứu chữa người bệnh. Bác sĩ Lê Tấn Linh nhấn mạnh: “Đau đầu dữ dội đột ngột không bao giờ là triệu chứng bình thường, chỉ có đến bệnh viện sớm mới cứu được não”.

Hội chẩn chuyên môn trước ca phẫu thuật.

Báo cáo của các đơn vị điều trị đột quỵ tại Thành phố Hồ Chí Minh cho thấy, gần 30% bệnh nhân đến muộn do tự theo dõi tại nhà hoặc đến cơ sở không đủ năng lực can thiệp. Đây là thực trạng đáng báo động, đòi hỏi sự thay đổi nhận thức ở cả cộng đồng và tuyến y tế cơ sở.

Ngành y tế Thành phố đang đẩy mạnh điều phối các trung tâm đột quỵ, chuẩn hóa quy trình tiếp nhận, đồng thời khuyến khích người dân tầm soát sức khỏe định kỳ, nhất là người cao tuổi, người có tiền sử tăng huyết áp, rung nhĩ, hút thuốc lá hoặc có thân nhân từng vỡ túi phình mạch não.

Hiện nay, khi các bệnh lý về mạch máu não ngày càng gia tăng, bài học từ những ca bệnh thoát chết trong gang tấc thật sự là bài học cảnh tỉnh đối với mỗi gia đình. Để chủ động phòng bệnh, bảo vệ sức khỏe, mỗi người không được chủ quan với dấu hiệu bất thường và không chần chừ trong cấp cứu.

Bác sĩ hướng dẫn cách phân biệt đột quỵ, nhồi máu cơ tim và đột tử:

- Đột quỵ: dùng để chỉ các bệnh lý mạch máu não như tắc, vỡ mạch máu não, xuất huyết não với các biểu hiện điển hình như yếu nửa người, méo miệng, nói đớ,...

- Nhồi máu cơ tim: xảy ra khi tắc mạch máu nuôi cơ tim, thường xuất hiện dấu hiệu mệt, đau ngực,.. nhưng không có triệu chứng yếu liệt.

- Đột tử: là tình trạng tử vong đột ngột do nhiều nguyên nhân gây ra.

Nhật Thành

Nguồn Nhân Dân : https://nhandan.vn/su-can-thiet-trang-bi-kien-thuc-trong-xu-tri-tinh-huong-cap-cuu-post925202.html