Sự chuyển mình của du lịch Phú Thọ

3 giờ trướcBài gốc

Chỉ vài năm trước, Phú Thọ thường được nhắc đến như một điểm “về nguồn” theo mùa, đông nhất vào những dịp lễ hội rồi im ắng.

Nhưng từ sau dấu mốc hợp nhất không gian du lịch Phú Thọ - Hòa Bình - Vĩnh Phúc (tháng 7/2025) bức tranh toàn ngành đã thay đổi rõ rệt khi lượng khách tăng mạnh, bản đồ điểm đến mở rộng, còn sản phẩm không còn bó hẹp ở tâm linh - di sản mà lan sang sinh thái, nghỉ dưỡng, trải nghiệm cộng đồng và du lịch thể thao.

Trong diện mạo mới sau sáp nhập, Phú Thọ vừa giữ vững vai trò là vùng đất cội nguồn linh thiêng, đồng thời vươn mình trở thành trung tâm du lịch đa dạng và năng động bậc nhất miền Bắc. Sự chuyển dịch từ mô hình du lịch lễ hội theo mùa sang hệ sinh thái trải nghiệm quanh năm, cùng sức bật từ những con số ấn tượng, đang viết nên câu chuyện phát triển bền vững, nơi di sản thực sự trở thành “tài sản”.

Cú nhảy xa sau sáp nhập

Từ điểm đến gắn với dòng khách hành hương về Đền Hùng, du lịch Phú Thọ đang chuyển sang mô hình “nhiều trung tâm - nhiều lựa chọn” nhờ không gian phát triển mở rộng. Lợi thế lớn nhất hiện nay nằm ở cấu trúc tài nguyên: vừa có nền tảng văn hóa - cội nguồn đủ sức giữ nhịp khách quanh năm, vừa có thiên nhiên và nghỉ dưỡng để kéo dài lưu trú, tăng chi tiêu, giảm tính mùa vụ.

Theo số liệu tổng hợp sau sáp nhập, toàn tỉnh Phú Thọ mới hiện có 2.778 di tích, gồm 6 di tích quốc gia đặc biệt, 6 bảo vật quốc gia và gần 2.000 di sản văn hóa phi vật thể.

Đặc biệt, 5 di sản được UNESCO vinh danh (Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương, Hát Xoan Phú Thọ, Nghi lễ và trò chơi Kéo co, Hát ca trù, Thực hành tín ngưỡng Tam phủ) tạo thành hệ “tài sản mềm” hiếm có, giúp Phú Thọ định vị rõ trên bản đồ du lịch văn hóa.

Phú Thọ sở hữu 2.778 di tích, gồm 6 di tích quốc gia đặc biệt, 6 bảo vật quốc gia và gần 2.000 di sản văn hóa phi vật thể. Ảnh: Việt Linh, Linh Huỳnh.

Sau hợp nhất, trầm tích văn hóa càng dày hơn nhờ sự giao thoa giữa văn hóa Mường Hòa Bình, đồng bằng Bắc Bộ và trung du miền núi, mở ra khả năng hình thành các tuyến và cụm sản phẩm liên vùng.

Song song, đầu tư cho bảo tồn được coi là bước “nâng nền” cho trải nghiệm. Giai đoạn 2021-2025, tỉnh dành hơn 1.100 tỷ đồng để tu bổ, tôn tạo gần 250 di tích, giúp giá trị văn hóa không chỉ dừng ở tham quan mà từng bước chuyển hóa thành hoạt động theo chủ đề, diễn xướng, không gian lễ hội và sản phẩm du lịch buổi tối. Cách tiếp cận này giúp du lịch Phú Thọ thoát khỏi trạng thái “đi lễ rồi về”, tiến gần hơn tới mô hình tiêu dùng có chiều sâu.

Trao đổi với Tri Thức - Znews, lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Phú Thọ cho biết du lịch địa phương phục hồi nhanh từ sau Covid-19, đặc biệt sau khi sáp nhập, nhiều chỉ số tăng trưởng vượt kỳ vọng, nổi bật ở khách nội địa và nhóm trải nghiệm.

Cụ thể, giai đoạn Covid-19 từng kéo lượng khách du lịch đến Phú Thọ "xuống đáy" rất rõ. Năm 2020, tỉnh đón 5,2 triệu lượt khách, sang 2021 còn 4,213 triệu lượt.

Từ 2021, đà phục hồi diễn ra nhanh và bứt tốc. Năm 2024, Phú Thọ đạt 13,05 triệu lượt khách, tức hơn 3 lần so với 2021. Năm 2025, lượng khách ước đạt 14,5 triệu lượt, khách quốc tế khoảng 676.100 lượt, tăng gần gấp 8 lần so với mức thấp nhất năm 2021.

Những dấu tích kiến trúc cổ xưa in hằn trên công trình nhà ở truyền thống tại Phú Thọ. Ảnh: Linh Huỳnh.

Lý giải về đà tăng tốc, Sở cho rằng có ba lực đẩy chính.

Thứ nhất là hạ tầng giao thông được cải thiện, đặc biệt các tuyến cao tốc và kết nối liên vùng giúp du khách từ Hà Nội và khu vực lân cận tiếp cận các điểm đến thuận tiện hơn.

Thứ hai là hiệu ứng truyền thông số: các chiến dịch quảng bá trên nền tảng trực tuyến giúp hình ảnh Long Cốc, Xuân Sơn, Thanh Thủy, Mai Châu, Pà Cò… lan tỏa mạnh, nhất là trong nhóm khách trẻ.
Thứ ba là “rổ sản phẩm” được mở rộng, từ khoáng nóng, du lịch hồ Hòa Bình, du lịch cộng đồng đến homestay sáng tạo, glamping, trekking và trải nghiệm văn hóa; cùng lúc, chuỗi sự kiện văn hóa - thể thao lớn (Lễ hội Đền Hùng, Lễ hội Tây Thiên, khai hạ dân tộc Mường…) tạo điểm nhấn vào các dịp cao điểm.

Nhờ các lực đẩy này, tăng trưởng không chỉ nằm ở lượng khách, mà còn thể hiện ở xu hướng dịch chuyển sang các dịch vụ giá trị cao hơn như nghỉ dưỡng, khoáng nóng và trải nghiệm sinh thái - cộng đồng, tạo nền tảng để điểm đến nâng chất thay vì chỉ tăng “lượt”.

Trải nghiệm “có gu”

Trước đây vùng đất các Vua Hùng mạnh ở du lịch lễ hội theo mùa, thì hiện nay sức bật rõ nhất lại đến từ các mô hình trải nghiệm hướng tới giới trẻ và nhóm khách tự tổ chức. Homestay phong cách trẻ, glamping, trekking và workshop văn hóa đang dần trở thành “đường dẫn” mới đưa du khách đến với vùng trung du.

Lợi thế của Phú Thọ nằm ở sự đa dạng nền cảnh: từ rừng, đồi chè, ruộng bậc thang đến lòng hồ và không gian bản làng, cùng khoảng cách chỉ 1-1,5 giờ di chuyển từ Hà Nội. Điều này khiến các chuyến đi ngắn ngày trở nên phù hợp, đồng thời tạo điều kiện cho các điểm đến vệ tinh như Xuân Sơn, Long Cốc nổi lên nhờ xu hướng hậu Covid-19 ưu tiên thiên nhiên và trải nghiệm cá nhân hóa.

Cảnh bình minh "đắt giá" trên đồi chè Long Cốc, Phú Thọ. Ảnh: Việt Linh.

Song song, di sản cũng đang được “kể lại” theo cách mới. Thay vì chỉ “xem”, du khách được “chạm” thông qua tour theo chủ đề, trải nghiệm văn hóa, thuyết minh đa ngôn ngữ hay bản đồ số.

Các sự kiện thể thao quy mô lớn, từ giải chạy đến các giải đấu quốc gia và quốc tế, tiếp tục tạo hiệu ứng truyền thông, kéo chi tiêu và mở ra dư địa cho du lịch thể thao.

Sự tham gia của doanh nghiệp trẻ và các start-up du lịch đóng vai trò chất xúc tác, mang lại tư duy sản phẩm linh hoạt và khả năng lan tỏa trên nền tảng số. Tuy nhiên, cùng với cơ hội là yêu cầu quản lý phát triển bền vững, nhằm tránh phát triển nóng, bảo vệ cảnh quan và giữ gìn bản sắc.

Ẩm thực của dân tộc Mường tại Phú Thọ thu hút du khách nhờ hương vị độc đáo, kết hợp nhiều gia vị địa phương. Ảnh: Linh Huỳnh.

Điều khiến sự chuyển mình của du lịch Phú Thọ trở nên đáng chú ý không chỉ là quy mô khách tăng nhanh, mà là cách tỉnh tái cấu trúc không gian và định vị lại vai trò của di sản trong phát triển. Khi “về nguồn” không còn là chuyến đi theo mùa, mà trở thành một phần của hệ sinh thái trải nghiệm quanh năm, di sản đã thực sự được chuyển hóa thành nguồn lực kinh tế.

Đây chính là nền tảng để du lịch Phú Thọ không chỉ tăng trưởng về lượng, mà từng bước nâng chất điểm đến, tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành trụ cột trong cơ cấu kinh tế dịch vụ của vùng trung du Bắc Bộ.

Quỳnh Trang

Nguồn Znews : https://znews.vn/su-chuyen-minh-cua-du-lich-phu-tho-post1613484.html