Sử dụng AI để chống nắng nóng

5 giờ trướcBài gốc

Đợt nắng nóng tại Delhi trở nên đáng lo ngại khi Cơ quan Khí tượng Ấn Độ (IMD) phát cảnh báo đỏ, nhiệt độ vượt mức 45°C và cảm giác thực tế có thể lên đến 54°C – mức dẫn đến sốc nhiệt, đe dọa tính mạng.

Các “kế hoạch ứng phó nắng nóng” (Heat Action Plans – HAP) truyền thống giúp giảm nhẹ tác động và duy trì dịch vụ công nhưng còn hạn chế vì thiếu dữ liệu đủ chi tiết. Nhiều nơi thiếu bản đồ mức độ nhiệt theo từng tòa nhà, khiến nỗ lực hỗ trợ vẫn mang tính đại trà, thay vì tập trung vào nơi dễ bị tổn thương nhất.

Thực tế, tác động của đảo nhiệt đô thị thay đổi đáng kể bên trong cùng một khu phố. Chỉ trong phạm vi hai km² tại Bengaluru, nhóm nghiên cứu đã phát hiện sự chênh lệch nhiệt độ mặt đất lên đến 9°C giữa những khu vực khác nhau – từ các chung cư cao tầng đến nhà nghèo lụp xụp – do vật liệu xây dựng, mật độ dân cư và độ che phủ cây xanh.

Năm 2025, Delhi lần đầu tiên đưa vào bản đồ nhiệt độ mặt đất độ phân giải cao ở cấp phường, xác định các khu vực thiếu hạ tầng để chống chọi nắng nóng, nhưng dữ liệu này vẫn thiên về vệ tinh, chưa đủ để phục vụ quyết sách chi tiết.

Trước thực trạng đó, tổ chức phi lợi nhuận SEEDS hợp tác với Chintan ứng dụng trí tuệ nhân tạo, phát triển mô hình Sunny Lives kết hợp ảnh vệ tinh và dữ liệu tại chỗ. Họ xác định kiểu mái nhà – tôn, ngói, nhựa, hay bê tông – để đánh giá nhiệt độ bên trong từng tòa nhà. Kết quả cho thấy nhà tôn có thể nóng hơn môi trường 5°C dù cùng nhiệt độ ngoài trời, từ đó đánh giá mức độ nguy hiểm theo nhiệt độ “ướt-bulb” – chỉ số kết hợp giữa nhiệt và độ ẩm.

Nhờ giải pháp này, chính quyền có thể đưa HAP đến cấp phường và tòa nhà, triển khai cụ thể: điều chỉnh giờ hoạt động, lắp quạt hơi nước, mở trạm dung dịch bù nước, lắp mái mát tạm thời hoặc tổ chức nghỉ làm cho người lao động ngoài trời.

Tuy vậy, việc thực thi các biện pháp hỗ trợ vẫn chậm chạp. Năm nay, nhiều giải pháp thông báo trước như lắp 3.000 cây nước công cộng, điều chỉnh giờ xây dựng và tổ chức nơi trú nắng cho lao động ngoài trời vẫn chưa hoàn thiện. Một phần vì các HAP chỉ là khuyến nghị chứ chưa có giá trị pháp lý, và hầu hết tiểu bang ở Ấn Độ chưa công nhận nắng nóng là thảm họa để được ưu tiên ngân sách.

Trong khi đó, biến đổi khí hậu khiến nhiệt độ tăng cận ngưỡng 1,5°C, đe dọa nghiêm trọng tới cuộc sống hàng ngày. Hệ thống hỗ trợ cần được mở rộng và ứng dụng dữ liệu vệ tinh, AI rộng rãi để xây dựng đô thị sống còn với điều kiện khí hậu khắc nghiệt.

Việt Vũ (tổng hợp)

Nguồn Pháp Luật VN : https://baophapluat.vn/su-dung-ai-de-chong-nang-nong-post553543.html