Sử dụng hóa đơn đầu vào để bảo vệ hộ kinh doanh trước những rủi ro

8 giờ trướcBài gốc

Theo Cục Thuế, sử dụng hóa đơn đầu vào giúp hộ kinh doanh theo dõi doanh thu, chi phí và thực hiện nghĩa vụ thuế. (Ảnh minh họa)

Cụ thể, về quyền lợi khi hộ kinh doanh (HKD) sử dụng hóa đơn đầu vào: Hóa đơn đầu vào là bằng chứng pháp lý để ghi nhận các khoản chi phí đã phát sinh, giúp chứng minh tính hợp lệ của hoạt động kinh doanh; giúp HKD chứng minh nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng của hàng hóa, tránh mua nhầm hàng giả, hàng nhái ảnh hưởng đến uy tín kinh doanh, đặc biệt khi có tranh chấp hoặc khi cơ quan có thẩm quyền thanh tra, kiểm tra; Nếu HKD có đăng ký và thực hiện nộp thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, hóa đơn đầu vào là căn cứ để được khấu trừ thuế GTGT đầu vào.

Về nghĩa vụ khi HKD sử dụng hóa đơn đầu vào:

- Đối với hộ kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán (quy định hiện nay) thì không thực hiện chế độ kế toán. Tuy nhiên, phải lưu trữ hồ sơ chứng minh hàng hóa, dịch vụ mua vào để chứng minh tính hợp pháp khi hộ khoán đề nghị sử dụng hóa đơn lẻ cho từng lần phát sinh. Hóa đơn, chứng từ, hợp đồng là hồ sơ, tài liệu để HKD cung cấp cho cơ quan có thẩm quyền như cơ quan quản lý thị trường khi các cơ quan này thực hiện kiểm tra, xác minh và cũng là căn cứ để chứng minh, xác định chi phí hợp lý khi HKD từ hình thức khoán thuế chuyển sang hình thức nộp thuế theo phương pháp kê khai.

- Đối với HKD nộp thuế theo phương pháp kê khai (theo quy định hiện hành): HKD phải thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ theo quy định Khoản 4 Điều 5 Thông tư số 40/TT-BTC ngày 1/6/2021 của Bộ Tài chính.

- Đối với HKD nộp thuế theo phương pháp kê khai (tại dự thảo mới áp dụng từ 1/1/2026):

+ HKD có doanh thu hằng năm trên 200 triệu đến 3 tỉ nếu lựa chọn nộp thuế theo phương pháp khấu trừ thuế giá trị gia tăng khi đáp ứng quy định về sổ kế toán, hóa đơn, chứng từ và tự nguyện đăng ký phương pháp khấu trừ (thuế giá trị gia tăng đầu ra trừ số thuế giá trị gia tăng đầu vào được khấu trừ) thì thực hiện chế độ kế toán và lưu giữ hóa đơn đầu vào.

+ Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh có doanh thu hằng năm trên 3 tỉ đồng phải thực hiện đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ theo quy định pháp luật.

Cục Thuế cũng cho biết về những cảnh báo rủi ro, các hành vi gian lận trong sử dụng hóa đơn đầu vào: Hóa đơn giả, hóa đơn đã hết giá trị sử dụng, hóa đơn bị ngừng sử dụng, hóa đơn điện tử không đăng ký, hóa đơn của các doanh nghiệp không hoạt động tại địa chỉ kinh doanh trước khi xuất hóa đơn; Hóa đơn ghi sai thông tin, sai thuế suất, hoặc không đúng với thực tế giao dịch; Hóa đơn của các doanh nghiệp có dấu hiệu như gian lận, hoặc có người đại diện pháp luật ngừng hoạt động...

Trường hợp cơ quan chức năng kiểm tra việc HKD mua bán phát hành và sử dụng hóa đơn không hợp pháp, thực tế không kinh doanh hàng hóa, dịch vụ… sẽ bị xử lý theo quy định tại Nghị định số 125/2020/NĐ-CP ngày 21/10/2020 và Nghị định số 102/2021/NĐ-CP ngày 16/11/2021 của Chính phủ sửa đổi bổ sung một số điều của các Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thuế, hóa đơn…

Cảnh báo trường hợp hộ kinh doanh không có hóa đơn đầu vào dẫn đến việc không chứng minh được nguồn gốc xuất xứ của hàng hóa có thểbị xử phạt theo quy định tại Điều 17 Nghị định 98/2020/NĐ-CP được sửa đổi bởi khoản 3 Điều 1 Nghị định 24/2025/NĐ-CP và sửa đổi bởi khoản 7 Điều 147 Nghị định 96/2023/NĐ-CP.

Ngoài ra, Cục Thuế cũng lưu ý: HKD khoán không cần thực hiện hoặc có thể thực hiện nhưng không đầy đủ chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ. Trừ trường hợp: Hộ khoán sử dụng hóa đơn lẻ phải lưu trữ và xuất trình cho cơ quan thuế các hóa đơn, chứng từ, hợp đồng, hồ sơ chứng minh hàng hóa, dịch vụ hợp pháp khi đề nghị cấp, bán lẻ hóa đơn theo từng lần phát sinh.

Hộ khoán kinh doanh tại chợ biên giới, chợ cửa khẩu, chợ trong khu kinh tế cửa khẩu trên lãnh thổ Việt Nam phải thực hiện việc lưu trữ hóa đơn, chứng từ, hợp đồng, hồ sơ chứng minh hàng hóa hợp pháp và xuất trình khi cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền yêu cầu.

HKD, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp kê khai phải thực hiện chế độ kế toán, hóa đơn, chứng từ. Trường hợp hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực, ngành nghề có căn cứ xác định được doanh thu theo xác nhận của cơ quan chức năng thì không phải thực hiện chế độ kế toán.

Nguyễn Anh

Nguồn BVPL : https://baovephapluat.vn/kinh-te/tai-chinh-ngan-hang/su-dung-hoa-don-dau-vao-de-bao-ve-ho-kinh-doanh-truoc-nhung-rui-ro-187274.html