Tiện lợi và thân thiện môi trường
Trong bối cảnh ô nhiễm không khí tại các đô thị ngày càng trầm trọng, xe máy điện được coi là giải pháp giảm phát thải, góp phần bảo vệ môi trường. Khác với xe chạy xăng, xe điện không có ống xả, vận hành êm, gần như không phát ra tiếng ồn. Điều này không chỉ giúp làm sạch không khí, giảm ô nhiễm tiếng ồn mà còn cải thiện chất lượng sống tại các thành phố đông đúc.
Nhà trường, gia đình cần phối hợp quản lý chặt chẽ khi cho học sinh sử dụng xe máy điện.
Bà Hoàng Thị Chiêu, tổ dân phố Đông Mo, phường Bắc Giang cho biết: "Tôi đi xe điện từ năm 2016 đến nay. Vì chỉ đi chợ và lưu thông trong cự ly gần, nên đi xe điện có nhiều lợi ích như nhỏ gọn, dễ sử dụng và tiết kiệm chi phí. Việc bảo dưỡng, sửa chữa cũng ít tốn kém hơn các loại phương tiện khác như mô tô, xe gắn máy. Mỗi ngày hoặc vài ngày tôi mới phải sạc pin một lần". Chị Trần Thu Trang, phường Võ Cường chia sẻ: “Tôi sử dụng xe máy điện từ năm 2020. Xe nhỏ gọn, dễ lưu thông trong các con phố đông đúc, lại không tốn xăng, rất thuận tiện cho việc đi lại hằng ngày”.
Khảo sát tại nhiều cửa hàng kinh doanh xe điện cho thấy, xe máy điện có giá từ 10 - 30 triệu đồng/chiếc, phù hợp với túi tiền nhiều gia đình. Chủ cửa hàng xe điện Khiêm Huyền (phường Võ Cường) cho biết: “Mỗi tháng cửa hàng bán từ 40 - 70 chiếc, khách hàng chủ yếu là học sinh, sinh viên và người lớn tuổi. Xe không yêu cầu bằng lái, vận hành đơn giản nên rất dễ tiếp cận”.
Sự tiện ích và tính thân thiện với môi trường đã khiến số lượng xe điện lưu thông ngày càng tăng, góp phần làm thay đổi thói quen di chuyển của một bộ phận người dân.
Nguy cơ mất an toàn còn hiện hữu
Tuy nhiên, thực tế cho thấy xe máy điện không hoàn toàn “xanh” và “an toàn” như nhiều người vẫn nghĩ. Với đặc tính vận hành không gây tiếng động, xe điện dễ khiến phương tiện khác khó nhận biết, đặc biệt tại ngã ba, ngã tư hay những đoạn đường khuất tầm nhìn.
Đáng lo ngại hơn, nhiều học sinh, dù chưa đủ 16 tuổi vẫn tự do điều khiển xe máy điện. Ở độ tuổi vị thành niên, tâm lý hiếu động, thích thể hiện dễ dẫn đến tình trạng lạng lách, đánh võng, thậm chí “độ” xe để tăng tốc. Đây là một trong những nguyên nhân gây ra không ít vụ va quệt, tai nạn đáng tiếc.
Ngoài ra, do cấu tạo bánh xe và độ ma sát kém hơn so với xe máy truyền thống, khi chạy với tốc độ cao, xe điện dễ bị trơn trượt, mất lái. Cùng với việc một số phụ huynh buông lỏng quản lý, thậm chí thờ ơ để con em mình vi phạm pháp luật về an toàn giao thông dẫn tới nguy cơ tai nạn càng trở nên hiện hữu.
Không chỉ dừng lại ở va chạm trên đường, vấn đề cháy nổ pin khi sạc sai cách hoặc va đập mạnh cũng tiềm ẩn rủi ro, ảnh hưởng đến tính mạng và tài sản của người dân. Minh chứng rõ ràng nhất là nhiều vụ cháy ở một số thành phố lớn xảy ra gần đây làm chết nhiều người, nguyên nhân do chập điện từ sạc pin xe điện.
Nỗ lực từ nhà trường, gia đình và lực lượng chức năng
Nhận thức rõ hệ lụy từ việc sử dụng xe máy điện thiếu kiểm soát, các cơ quan chức năng và trường học trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã có nhiều biện pháp đồng bộ.
Tại Trường Trung học phổ thông Thuận Thành 1, việc giáo dục học sinh tuân thủ Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ được xem là một trong những tiêu chí đánh giá thi đua. Thầy Hiệu trưởng Nguyễn Hữu Thanh cho biết: “Nhà trường phối hợp với Công an địa phương tổ chức kiểm tra, tuyên truyền, ký cam kết giữa gia đình - học sinh - nhà trường để hạn chế tình trạng học sinh chưa đủ tuổi sử dụng xe máy điện. Nếu lớp có học sinh vi phạm, tập thể và giáo viên chủ nhiệm cũng phải chịu trách nhiệm trong đánh giá thi đua”.
Không chỉ riêng Trường Trung học phổ thông Thuận Thành 1, nhiều trường học trên địa bàn tỉnh đã triển khai mô hình cổng trường an toàn giao thông, phối hợp với Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh nhằm nâng cao ý thức của học sinh. Các hoạt động ký cam kết, tổ chức cuộc thi tìm hiểu Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ, tập huấn kỹ năng lái xe an toàn, sử dụng xe máy điện đúng cách… đã trở thành nhiệm vụ thường xuyên.
Về phía lực lượng chức năng, Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh tăng cường tuần tra, xử lý vi phạm, đồng thời phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo đẩy mạnh tuyên truyền trong học sinh, sinh viên; yêu cầu các em đội mũ bảo hiểm đạt chuẩn, cấm đua xe, lạng lách, đi hàng hai, hàng ba hay dùng điện thoại khi lái xe.
Mặc dù đã có nhiều nỗ lực, song để giải quyết tận gốc vấn đề an toàn khi sử dụng xe máy điện, cần sự chung tay từ nhiều phía. Gia đình phải là “lá chắn” đầu tiên, giám sát chặt chẽ, không để con em sử dụng xe điện khi chưa đủ tuổi. Bản thân học sinh, sinh viên cần nâng cao ý thức, coi việc tuân thủ Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ là trách nhiệm với chính mình và cộng đồng.
Về phía quản lý nhà nước, cần sớm hoàn thiện các quy định pháp lý liên quan đến việc sử dụng, đăng ký và kiểm định chất lượng xe máy điện. Đồng thời, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh cũng cần có trách nhiệm trong việc hướng dẫn khách hàng sử dụng đúng quy trình, tránh nguy cơ cháy nổ, tai nạn.
Xe máy điện là xu thế tất yếu trong bối cảnh phát triển đô thị xanh, bền vững. Không thể phủ nhận những lợi ích thiết thực mà phương tiện này mang lại. Tuy nhiên, nếu thiếu quản lý, thiếu ý thức chấp hành, xe điện sẽ không còn là công cụ tiện ích mà có thể trở thành mối nguy hại cho cộng đồng.
Xây dựng văn hóa giao thông an toàn, văn minh, trong đó có việc sử dụng xe máy điện đúng quy định chính là chìa khóa để phương tiện này phát huy hết lợi thế, đồng thời giảm thiểu tối đa những rủi ro cho xã hội.
Bài, ảnh: Vũ Thắng - Văn Phong