'Sứ giả chiến tranh' Tomahawk có thể vào tay Ukraine, Nga cảnh báo đáp trả mạnh

4 giờ trướcBài gốc

Tin tức rằng Mỹ đang xem xét để các đồng minh chuyển tên lửa hành trình Tomahawk cho Ukraine đã làm dấy lên một làn sóng lo ngại về khả năng leo thang quân sự ở châu Âu.

Thông tin này, do quan chức Mỹ và các báo lớn đưa tin trong vài ngày qua, không chỉ đánh dấu bước dịch chuyển quan trọng trong chiến lược viện trợ vũ khí mà còn khiến Moskva lập tức cảnh báo về hậu quả nghiêm trọng nếu loại tên lửa tầm xa này được đưa vào tay Kiev.

Tomahawk là tên lửa hành trình tầm xa, bay ở vận tốc cận âm, được thiết kế để tấn công chính xác mục tiêu mặt đất từ khoảng cách lớn.

Phiên bản hiện đại nhất (Block IV/Block V) có khả năng thay đổi mục tiêu trong lúc bay, liên lạc hai chiều với hệ thống chỉ huy và có thể bay quãng đường lên tới 1,600–2,500 km tùy biến thể và cấu hình.

Tomahawk dài khoảng 6,1 m, sải cánh vào khoảng 2,6 m và trọng lượng phóng xấp xỉ 1.400–1.600 kg; đầu đạn thông thường nặng cỡ 450 kg. Những thông số này khiến Tomahawk trở thành vũ khí “tấn công sâu” tiêu chuẩn của hải quân phương Tây.

Mỗi quả Tomahawk có giá khoảng 1,5–2 triệu USD (giá tùy theo loại và thời điểm).

Nếu Ukraine được tiếp cận Tomahawk, tác động về chiến lược và tác chiến sẽ gồm nhiều mặt. Trước hết, Tomahawk cho phép tấn công chính xác vào các mục tiêu chiến lược sâu bên trong lãnh thổ đối phương: cơ sở chỉ huy, kho đạn, sân bay, trung tâm điện-chỉ-huy, và cơ sở hậu cần.

Với tầm bắn 1,600–2,500 km, khoảng cách này mở rộng phạm vi hành động của Kiev từ phòng thủ địa phương sang khả năng “tấn công sâu” vào các vùng sâu—điều trước đây Ukraine khó thực hiện bằng hệ thống tự chế hoặc UAV.

Thứ hai, Tomahawk có độ chính xác cao nhờ tích hợp GPS/INS cùng khả năng cập nhật mục tiêu trên đường bay, nên tổn thất dân sự có thể giảm nếu mục tiêu được chọn lọc và dẫn đường chính xác.

Tuy nhiên, mọi vũ khí tầm xa đều tiềm ẩn rủi ro sai mục tiêu, lỗi tích hợp hay mất liên lạc dữ liệu, đặc biệt khi được vận hành trong môi trường chiến tranh điện tử dày đặc.

Thứ ba, khía cạnh chiến thuật — Tomahawk là đòn bẩy buộc đối phương tái phân bổ lực lượng phòng không và phòng thủ chiến lược ra sâu trong lãnh thổ, làm tăng chi phí phòng thủ và tạo ra những khoảng trống trên tiền tuyến.

Về lâu dài, nếu Ukraine thực sự có thể triển khai Tomahawk ổn định, Moskva sẽ phải cân nhắc tăng cường hệ thống phòng thủ tầm xa, tái bố trí kho dự trữ, và thay đổi cách bảo vệ các hạ tầng trọng yếu.

Dù lợi hại, việc đưa Tomahawk vào tay Ukraine không đơn giản. Trước hết là vấn đề ai sẽ vận hành và kiểm soát phóng: liệu sẽ do binh sĩ Ukraine độc lập làm chủ, hay cần sự hỗ trợ trực tiếp từ chuyên gia nước ngoài để nạp dữ liệu mục tiêu và ra lệnh phóng — điều Moskva đã lập tức nêu là mối quan ngại lớn.

Thứ hai là đào tạo, bảo dưỡng, nguồn phóng (tàu chiến, tàu ngầm, hay bệ phóng mặt đất) và chuỗi hậu cần đi kèm.

Việc tích hợp Tomahawk vào một quân đội thiếu hạ tầng phóng tương thích sẽ tốn thời gian và nguồn lực lớn.

Nga đã nhanh chóng phản ứng khi tin tức lan truyền. Phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov gọi việc chuyển Tomahawk cho Ukraine là “hành động leo thang nghiêm trọng” và đặt câu hỏi về ai sẽ chịu trách nhiệm chọn mục tiêu và vận hành tên lửa.

Nhiều quan chức Nga, trong đó có lãnh đạo Ủy ban Quốc phòng, còn cảnh báo rằng chuyên gia nước ngoài tham gia hỗ trợ khai hỏa sẽ bị coi là mục tiêu hợp pháp.

Một số nhân vật chính trị cấp cao ở Nga cảnh báo về nguy cơ “tai nạn” hoặc đối đầu ngoài ý muốn nếu Tomahawk được dùng để tấn công sâu vào lãnh thổ của nước này.

Về mặt chiến lược, Moskva nói rằng Tomahawk không thay đổi cục diện chiến trường trong ngắn hạn nhưng lại làm tăng nguy cơ đối đầu trực tiếp giữa Nga và các nước hỗ trợ Ukraine.

Quan chức Nga còn nhấn mạnh rằng việc cung cấp tên lửa tấn công sâu có thể buộc Nga điều chỉnh cách phản ứng, thậm chí mở rộng phạm vi đáp trả nhằm bảo vệ các lợi ích quốc gia.

Việc Mỹ “để ngỏ” khả năng chuyển Tomahawk cho Ukraine là một bước ngoặt trong chính sách viện trợ: từ hỗ trợ chuẩn phòng thủ sang khả năng tạo điều kiện cho các đòn tấn công tầm xa.

Nếu thực hiện, bước này có thể nâng cao năng lực tác chiến của Ukraine, nhưng đồng thời kéo theo rủi ro leo thang, trách nhiệm kiểm soát mục tiêu, và các thách thức kỹ thuật-pháp lý.

Ở thời điểm hiện tại, quyết định cuối cùng vẫn thuộc về lãnh đạo Mỹ và các bên liên quan; cho tới khi có phán quyết chính thức, Tomahawk vẫn là con bài gây tranh cãi - một lựa chọn có thể giúp thay đổi chiến thuật nhưng cũng đầy nguy cơ làm trầm trọng thêm một cuộc xung đột đã quá dai dẳng.

Việt Hùng

Theo Reuters, AFP, BBC

Nguồn ANTĐ : https://anninhthudo.vn/su-gia-chien-tranh-tomahawk-co-the-vao-tay-ukraine-nga-canh-bao-dap-tra-manh-post625363.antd