Mới đây, TAND TP.HCM đã mở phiên xét xử phúc thẩm vụ án hôn nhân và gia đình về việc tranh chấp thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn giữa ông T. và bà P.
Hành trình tìm con và cuộc chiến pháp lý
Hồ sơ vụ án thể hiện ông T. và bà P. có bốn con chung. Khi ly hôn vào năm 2020, hai bên thỏa thuận ông T. nuôi hai con lớn, bà P. nuôi hai con nhỏ. Mọi việc diễn ra suôn sẻ cho đến tháng 4-2024.
Trong một lần đưa hai con nhỏ ra Đà Nẵng chơi, ông T. đã giữ các con lại, đăng ký nhập học cho con ngoài đó. Người mẹ sau đó đã ra Đà Nẵng tìm con và đề nghị ông T giao trả con nhưng không thành. Bà đã nhờ đến cơ quan chức năng nhưng cũng không đem lại kết quả vì ông T. vẫn nhất quyết giữ con lại.
Sau đó, ông T. khởi kiện, yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con. Ông T. cho rằng bà P. không tròn trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng con nên đề nghị tòa giao cả hai con nhỏ cho ông trực tiếp nuôi. Bà P. có đơn phản tố, đòi lại hai con nhỏ và yêu cầu được quyền nuôi luôn hai con lớn vì cho rằng chồng cũ phó mặc con cho người giúp việc. Về phía các con, cả bốn trẻ đều bày tỏ nguyện vọng được sống cùng cha.
Tại phiên xử sơ thẩm, Tòa nhận định cha mẹ có quyền và nghĩa vụ ngang nhau; cùng chăm sóc, nuôi dưỡng con chưa thành niên. Dù ghi nhận nguyện vọng của các trẻ, HĐXX cho rằng các cháu còn nhỏ, chưa nhận thức hết thiệt thòi khi thiếu vắng tình mẫu tử. Từ đó, tòa tuyên bác yêu cầu khởi kiện của ông T. lẫn yêu cầu phản tố của bà P.
Không đồng tình, ông T. kháng cáo. VKS cũng kháng nghị đề nghị sửa án sơ thẩm.
Ảnh minh họa
Quyết định hóa giải mọi mâu thuẫn
Phiên phúc thẩm diễn ra căng thẳng nhưng kết quả lại là một bước ngoặt bất ngờ. Trước sự phân tích thấu đáo của HĐXX và các luật sư, hai đương sự thống nhất rút đơn khởi kiện và đơn phản tố. Đại diện VKS cũng rút quyết định kháng nghị.
Căn cứ vào diễn biến này, HĐXX phúc thẩm đã tuyên hủy bản án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án. Một vụ án được khép lại và những đứa trẻ vẫn được ở bên nhau.
Về mặt pháp lý, khi tòa đình chỉ xét xử phúc thẩm và hủy án sơ thẩm, quyền nuôi con sẽ trở về nguyên trạng theo quyết định ly hôn năm 2020, tức mỗi người nuôi hai con.
Tuy nhiên, kết quả này lại gián tiếp công nhận thực tế là bốn trẻ vẫn đang được sống cùng nhau dưới sự chăm sóc của ông T. đúng theo nguyện vọng của các cháu. Trong khi đó, về danh nghĩa pháp lý bà P. không bị tước quyền nuôi con.
Người trong cuộc đã có sự chuyển biến trong nhận thức, chấp nhận hòa giải, gạt bỏ cái tôi vì lợi ích tốt nhất của các con. Dù không còn chung đường, họ cam kết sẽ cùng nhau san sẻ trách nhiệm làm cha mẹ.
Việc 4 đứa trẻ được sống cùng nhau trong một mái nhà sẽ là liều thuốc chữa lành sự tổn thương và mở ra một chương mới tốt đẹp hơn cho cả gia đình.
Chốn pháp đình không chỉ thực hiện nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người,… mà còn là nơi hàn gắn những rạn nứt. Sự thấu tình đạt lý của HĐXX đã giúp các đương sự tìm được tiếng nói chung, khép lại vụ việc một cách trọn vẹn nhất cho những đứa trẻ.
Căn cứ để tòa đình chỉ giải quyết vụ án dân sự
Trong trường hợp trên, tòa đình chỉ giải quyết vụ án theo Điều 217 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 do nguyên đơn rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện, đồng thời bị đơn cũng rút toàn bộ yêu cầu phản tố.
Theo Điều 218 Bộ luật tố Tụng dân sự, khi có quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự, đương sự không có quyền khởi kiện yêu cầu tòa giải quyết lại vụ án dân sự đó nếu việc khởi kiện vụ án sau không có gì khác với vụ án trước về nguyên đơn, bị đơn và quan hệ pháp luật có tranh chấp, trừ một số trường hợp theo quy định của pháp luật.
NGUYỄN CHÍNH