Ông Tài đau đớn khi người con trai cả tử nạn bên Campuchia
Chết lặng khi nhận tin con
Nằm cách trung tâm thành phố Bắc Giang hơn 50km, căn nhà nhỏ của gia đình ông Phạm Văn Tài ở thôn Chay (xã Phì Điền, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang) hơn 1 tháng nay trở nên quạnh quẽ, u buồn. Bên trong căn nhà, một bàn thờ tạm được ông dựng lên để nhang khói cho người con trai cả vừa tử nạn khi đang lao động tại Campuchia.
Trong suốt cuộc trò chuyện, ông Tài không giấu được cảm xúc mỗi khi nhắc đến người con trai yểu mệnh. Đưa ánh mắt buồn hướng về phía bàn thờ đang nghi ngút khói nhang, ông Tài chầm chậm kể: Vợ chồng ông có 4 người con. Trong đó, con trai cả là anh Phạm Văn Tr. (SN 1991) và người con trai thứ 3 là Phạm Văn Đ. (SN 1996).
Như mọi năm, anh Tr. và Đ. chỉ làm việc quanh quẩn gần nhà, còn lại phần lớn thời gian giúp đỡ bố chăm sóc vườn cây ăn quả của gia đình. Kinh tế gia đình chủ yếu dựa vào cây vải, không giàu được nhưng cũng không lo đói ăn.
Tuy nhiên, năm 2024, do diễn biến thất thường của thời tiết nên cây vải ở Bắc Giang mất mùa. Toàn bộ diện tích vải của gia đình ông Tài không cho thu hoạch, công lao chăm sóc suốt cả một năm trời "đổ sông đổ bể". "So với mọi năm, kinh tế gia đình tôi gặp khó khăn. Vải mất mùa nên Tr. và Đ. đi làm thuê tại nơi khác để gia đình có thêm thu nhập", ông Tài chia sẻ.
Khoảng đầu tháng 5/2024, anh Tr. liên lạc về gia đình báo tin anh và Đ. đang ở Campuchia để làm việc. Là người thường xuyên theo dõi tin tức thời sự, pháp luật và cũng nắm được thông tin về thủ đoạn lừa đảo "việc nhẹ, lương cao" nên tin báo của con trai cả khiến ông Tài chết lặng.
Ngày 10/11/2024, vợ chồng ông Tài đang ngồi làm bánh dày chuẩn bị cho Tết cơm mới theo truyền thống của dân tộc Cao Lan thì nhận được tin báo anh Tr. tử vong ở bên Campuchia, còn Đ. bị bộ đội biên phòng tạm giữ sau khi có hành vi vượt biên trái phép về Việt Nam.
Tin dữ khiến ông Tài bàng hoàng. Những ngày sau đó, do không đủ sự tỉnh táo cần thiết nên ông phải ủy quyền việc đưa tro cốt con trai về quê cho một người họ hàng. Đến ngày 14/11/2024, tro cốt anh Tr. được đưa về quê.
"Theo trích lục khai tử, Tr. mất tại tỉnh Kampot (Campuchia) do bị nhồi máu cơ tim, trong khi ở nhà, Tr. hoàn toàn khỏe mạnh, không có bệnh tật gì. Để đưa được tro cốt con trở về, gia đình tôi phải vay mượn khắp mơi mới đủ số tiền hơn 100 triệu đồng", ông Tài chua chát.
Trước khi gặp nạn tại Campuchia, anh Tr. đã kết hôn và có hai con nhỏ. Suốt những năm tháng qua, gia đình anh vẫn sống cùng bố mẹ đẻ. Thương con trai, ông Tài đau đớn hơn khi nhắc đến con dâu cùng hai đứa cháu nội còn quá nhỏ.
Ông bảo, không biết sau này, con dâu và các cháu sẽ sống ra sao khi trong gia đình vắng bóng người chồng, người cha.
Thực hiện công tác bảo hộ công dân, mới đây, Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia đã phối hợp với Đồn Biên phòng Cửa khẩu quốc tế Mộc Bài (tỉnh Tây Ninh) và các cơ quan chức năng của Campuchia bàn giao 373 công dân về nước.
Những công dân này có quê quán tại nhiều tỉnh thành trên cả nước và đều được các cơ quan chức năng của Campuchia giải cứu an toàn. Trong số công dân trên, 11 người có quê quán tại tỉnh Bắc Giang.
Theo Công an tỉnh Bắc Giang, qua rà soát sơ bộ, năm 2024 toàn tỉnh có 175 trường hợp người lao động bị Campuchia trục xuất về nước. Giai đoạn 2020 - 2023, Công an tỉnh tiếp nhận, giải quyết 4 vụ án mua bán người; giải cứu 20 người dân địa phương xuất cảnh lao động bị xâm hại sức khỏe; tiếp nhận, giúp đỡ 4 nạn nhân bị mua bán trở về địa phương.
Các công dân Việt Nam được phía Campuchia bàn giao tại Tây Ninh
Trong số những nạn nhân này, có nhiều trường hợp nghe theo những lời mời gọi "việc nhẹ, lương cao" nhưng sau đó bị lừa sang Campuchia làm việc rồi bị cưỡng bức lao động. Người nào may mắn thì trốn được về, có người phải chấp nhận bỏ mạng nơi "đất khách".
Vỡ mộng "việc nhẹ, lương cao"
Cùng sang Campuchia làm việc với anh Tr. và Phạm Văn Đ. còn có Phạm Văn S. (SN 2001). S. là con của em trai ông Tài. Theo chia sẻ từ anh S., cả 3 được một nam thanh niên người địa phương tên Lý Văn Khoóng rủ sang Campuchia để lao động với lời mời hấp dẫn "việc nhẹ, lương cao".
Sau quãng thời gian di chuyển, 3 người được Khoóng đón tại Cửa khẩu quốc tế Mộc Bài (Tây Ninh). Mọi chi phí đi lại, ăn ở, xuất cảnh của cả 3 được Khoóng lo toàn bộ.
Sang đến Campuchia, anh Tr., Đ. và S. được bố trí làm cùng tại một công ty chuyên về cờ bạc, games online. Công việc của 3 người là đưa bài, chạy quảng cáo bằng tiếng Việt trên mạng xã hội Facebook để quảng cáo, mời gọi người lao động đến làm việc.
Không giống như lời dụ dỗ "việc nhẹ" của Khoóng, mỗi ngày cả 3 phải làm việc 15 tiếng đồng hồ với mức "khoán" phải lôi kéo được 3 người/ngày. Chỉ khi đạt được doanh thu, họ mới được nghỉ. Nếu không, công việc sẽ kéo dài xuyên cả ngày và đêm.
S. chia sẻ bản thân cũng từng bị đánh và bị bán sang một công ty khác khi giới chủ đánh giá anh không hoàn thành nhiệm vụ. Đầu tháng 11/2024, khi Công an Campuchia đẩy mạnh kiểm tra lao động bất hợp pháp nên 3 anh em đã rủ nhau trốn về.
Anh Tr. sau đó đã bảo Đ. và S. về trước rồi báo người nhà gửi tiền sang để về sau. Sáng 10/11/2024, anh Đ. và S. bỏ trốn về trước. Khi sang đến Việt Nam, cả hai mới biết tin anh Tr. đã tử vong vào 8 giờ sáng cùng ngày.
Theo Công an tỉnh Bắc Giang, nắm bắt được nhu cầu tìm kiếm lao động của một số cơ sở tại Campuchia, nhiều đối tượng xấu đã đăng tải các tin, bài tuyển dụng lao động trên mạng xã hội.
Sau đó chúng liên hệ qua điện thoại hoặc gặp trực tiếp để rủ rê, lôi kéo, dẫn dắt người lao động xuất cảnh sang Campuchia làm việc với những lời hứa hẹn về việc làm ổn định, lương cao kèm theo những chế độ đãi ngộ hấp dẫn; ứng trước tiền để lo chi phí xuất cảnh. Điều này đã khiến rất nhiều người lao động nhẹ dạ, cả tin mắc bẫy.
Sau khi sang, các nạn nhân lại bị ép để lừa lại người khác, bị ép phải lên mạng câu kéo người trong nước chơi với chỉ tiêu cụ thể; bị giam lỏng và ép buộc phải làm việc quần quật trong các casino đánh bạc trực tuyến.
Nếu không chịu được, muốn trở về thì phải liên hệ với gia đình để chuyển tiền sang chuộc. Còn những trường hợp không có tiền chuộc, không đáp ứng được tần suất làm việc, chỉ tiêu được giao, vi phạm quy định do phía chủ đề ra sẽ bị đánh đập, hành hạ, đối xử thậm tệ, thậm chí còn bị chích điện.
Công an tỉnh Bắc Giang khuyến cáo: Người dân cần hết sức cảnh giác trước các lời mời, kêu gọi qua Campuchia làm "việc nhẹ, lương cao". Nếu người dân phát hiện các biểu hiện bất thường của kẻ xấu, đề nghị kịp thời trình báo Công an và các ngành chức năng để có biện pháp ngăn chặn, đấu tranh.
Nguyễn Hải Phong