Trong showbiz Việt hiếm có cặp bạn thân nào được như NSND Xuân Bắc và NSND Tự Long. Họ quen nhau từ thuở hàn vi, thời còn là sinh viên, cùng nhau đi diễn ở các sân khấu nhỏ rồi cùng phấn đấu để gặt hái được những thành công rực rỡ trên con đường sự nghiệp.
NSND Xuân Bắc và NSND Tự Long.
Tình bạn từ thuở hàn vi
Xuân Bắc và Tự Long đều đỗ vào Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội vào năm 1994 nhưng học ở hai khoa khác nhau. Tự Long là sinh viên khoa Kịch hát dân tộc, còn Xuân Bắc là học khoa Sân khấu.
Họ quen biết nhau khi làm MC cho Vọng Quán, sau đó trở thành cặp bài trùng trên sân khấu hài kịch. Nói về điều này, Tự Long từng tâm sự trên truyền thông: "Tôi không diễn chung với ai ngoài Xuân Bắc và Xuân Bắc cũng không diễn cặp với ai ngoài tôi. Bao nhiêu năm diễn chung, chúng tôi có nhiều đứa con tinh thần, diễn hợp rơ và ăn ý với nhau rồi nên giờ không muốn diễn với ai khác. Trường hợp có những chỗ thân thiết muốn một trong 2 người diễn chung với người khác vì một lý do nào đó thì chúng tôi phải xin phép nhau. Nó không phải là quy ước mà là phép xử sự của chúng tôi".
Gắn bó với nhau từ khi là sinh viên cho tới khi đã đạt được những thành tựu nhất định trong sự nghiệp, họ rất hiểu nhau. NSND Tự Long từng thừa nhận: "Tôi và Bắc có rất nhiều điểm chung. Đôi khi hai đứa có những hành động, phát ngôn cùng lúc rất giống nhau".
Xuân Bắc - Tự Long thân thiết với nhau từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.
Mặc dù vậy, cả Tự Long và Xuân Bắc đều tự nhận họ rất khác biệt và có không ít lần giận nhau. Trả lời phóng viên VTC News, NSND Tự Long từng nói: "Tôi nhịn Xuân Bắc như nhịn cơm sống. Bắc là 'giám đốc nông trường cao su' đấy. Bắc làm gì cũng lâu, ăn cũng rất lâu, nói chuyện cũng rất lâu. Nếu đang ăn cơm cùng mọi người, có điện thoại là Bắc bỏ đi nghe, lúc sau trở vào thì mọi người đã ăn xong hết. Lúc đó, Bắc ăn lại từ đầu. Đã ăn lâu, Bắc lại còn ăn rất khỏe.
Bắc hay đi làm muộn, khi làm chương trình lại say sưa quá đà, nhiều khi quên cả thời gian. Có chương trình lẽ ra phải bắt đầu từ 14h thì 16h Bắc mới tới mà làm tới 4h sáng, khiến cả ê-kíp mệt mỏi".
Nói đi thì cũng nói lại, Tự Long tiết lộ thêm: "Xuân Bắc cũng phải chịu đựng tôi rất nhiều. Tính tôi rất cầu toàn, rất ngang. Đôi khi có những việc nhỏ nhưng tôi vẫn muốn tròn trịa. Cái đó rất là khó, đặc biệt là trong nghệ thuật.
Trong những tiểu phẩm hai đứa diễn chung, dù phân công tôi viết kịch bản, Xuân Bắc đạo diễn nhưng tôi cứ thích diễn theo cách của mình. Hai đứa cứ phải tranh luận trong vài buổi tập rồi tôi mới làm theo ý Bắc (cười)".
NSND Tự Long cho biết, vì những điểm khác biệt như thế nên anh và Xuân Bắc có vài lần giận nhau tới mức không muốn nhìn mặt. Họ thậm chí còn thống nhất sẽ không diễn cùng nhau, rồi bàn xem mỗi người nên kết hợp với nghệ sỹ nào để có thể thăng hoa trên sân khấu. Tuy nhiên sau đó, họ lại dẹp bỏ xung khắc để tiếp tục hợp tác.
"Xuân Bắc trông thế thôi chứ ghê gớm lắm" - NSND Tự Long hài hước nhận xét về bạn thân.
NSND Xuân Bắc - NSND Tự Long trên sân khấu Táo quân.
Người làm Cục trưởng, người làm Giám đốc
Cặp bạn thân Xuân Bắc - Tự Long có khá nhiều điểm tương đồng trong sự nghiệp. Họ đều là những nghệ sỹ đa năng, nổi tiếng trên sân khấu và màn ảnh truyền hình, đều là danh hài, được phong NSƯT, NSND và đều thành công trong cả vai trò quản lý.
Ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, NSND Xuân Bắc đã rất nổi bật. Năm học lớp 11, Xuân Bắc giành giải Nhất cuộc thi Học sinh thanh lịch cấp trường rồi giải Nhì cấp tỉnh.
Nam diễn viên từng tâm sự, hôm đi thi, anh mượn quần áo, nơ của bạn, đồng hồ của anh trai và đánh phấn của chị gái. Anh còn đeo thêm một cái nhẫn được mua khi tham quan đền Hùng.
NSND Xuân Bắc khi tham gia cuôc thi Học sinh thanh lịch.
Sau khi tốt nghiệp cấp 3, Xuân Bắc đỗ 4 trường đại học, là Á khoa trường Đại học Văn hóa Hà Nội. Anh quyết định chọn Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội vì muốn nổi tiếng.
Tại chương trình Cuộc hẹn cuối tuần, anh tâm sự: "Cho đến bây giờ, tôi vẫn phải cảm ơn bố tôi. Ông là người đưa ra kim chỉ nam cho tất cả anh em tôi. Bố tôi nói: 'Con học trường nào cũng được, học nghề nào cũng được nhưng con phải giỏi, chính con mới làm ra con người của con'. Hồi ấy diễn viên điện ảnh vẫn là một nghề cao và khó với. Khi nghe bố nói, tôi bảo: 'Con thích nổi tiếng'. Còn bố mẹ tôi nói: 'Ừ! Tùy con".
NSND Xuân Bắc khi mới bước chân vào nghề diễn.
Năm 1998, sau khi tốt nghiệp, Xuân Bắc về công tác tại Nhà hát Kịch Việt Nam. Tháng 9/2016, anh được bổ nhiệm làm phó giám đốc và đến tháng 1/2021 trở thành giám đốc nhà hát.
Trong sự nghiệp, NSND Xuân Bắc tham gia nhiều phim như: Ngã ba Đồng Lộc, Chuyện nhà Mộc, Đồng quê xào xạc… Anh đặc biệt ghi dấu ấn sâu đậm với khán giả truyền hình qua vai diễn Nam Tào trong series Gặp nhau cuối năm.
Ngoài diễn xuất, nam diễn viên còn rất duyên dáng trong vai trò MC của các chương trình như: Hỏi xoáy đáp xoay, Đuổi hình bắt chữ, Ơn giời cậu đây rồi, Vua tiếng Việt...
Với những thành công trong nghề diễn, Xuân Bắc được phong tặng danh hiệu NSƯT năm 2016 và danh hiệu NSND năm 2023. Anh từng được trao tặng giải thưởng Gương mặt trẻ Thủ đô tiêu biểu năm 2009 . Tháng 11/2010, Xuân Bắc được chọn làm Đại sứ thiện chí của UNICEF về nước sạch và vệ sinh môi trường.
Từ ngày 1/8/2018, NSND Xuân Bắc là ủy viên của Hội đồng Đội Trung ương khóa VIII. Tháng 12/2019, anh được bầu làm Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam khóa VIII. Tháng 8/2024, NSND Nguyễn Xuân Bắc được bầu làm Chủ tịch danh dự Hội Nghệ sỹ trẻ Hà Nội.
Cuối tháng 10/2024, NSND Xuân Bắc được bổ nhiệm làm Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn.
NSND Xuân Bắc giữ chức Cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn.
Khác với người bạn thân Xuân Bắc về xuất thân, NSND Tự Long sinh ra trong một gia đình giàu truyền thống nghệ thuật. Bố anh từng đảm nhận vị trí Trưởng đoàn Quan họ Bắc Ninh. Mẹ anh cũng là nghệ sỹ chèo nổi tiếng. Hai người đều được phong danh hiệu NSƯT.
Do bố mẹ bận rộn nên từ nhỏ, Tự Long chủ yếu sống với bà nội. Không mặn mà với việc nối nghiệp cha mẹ, học xong cấp 3, Tự Long thi trung cấp xây dựng, vào khoa Mộc dân dụng. Anh từng đi làm thợ mộc, phụ hồ, chạy xe ôm... và nuôi ước mơ xuất khẩu lao động để đổi đời.
NSND Tự Long khi còn trẻ.
Trong thời gian chờ được gọi đi, anh theo học Trường Trung cấp Văn hóa của tỉnh rồi chuyển sang Trường Đại học Sân khấu Điện ảnh, từ đó mới bước chân vào nghề diễn.
Năm 1999, Tự Long đầu quân cho Đoàn chèo Tổng cục Hậu cần, Nhà hát chèo Quân đội. Gắn bó với đơn vị hơn 20 năm, anh mang quân hàm Đại tá. Tự Long được phong danh hiệu NSƯT vào năm 2012 và danh hiệu NSND vào năm 2015. Năm 2024, Tự Long được bổ nhiệm làm Giám đốc Nhà hát Chèo Quân đội.
Tự Long hiện đang làm là Giám đốc Nhà hát Chèo Quân đội.
Trong năm 2024, tên tuổi NSND Tự Long lại gây sốt qua chương trình Anh trai vượt ngàn chông gai. Dù là một trong những nghệ sỹ lớn tuổi nhất của chương trình, anh vẫn nhận được sự yêu mến đặc biệt của khán giả bởi những phần trình diễn mang hồn cốt của văn hóa dân gian. Các đồng nghiệp trẻ cũng dành cho NSND Tự Long sự kính trọng đặc biệt.