Sự phát triển của AI đang chạm tới giới hạn?

10 giờ trướcBài gốc

CEO OpenAI Sam Altman ca ngợi mô hình GPT-5 là bước tiến lớn, hướng tới trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), vượt trội trí tuệ con người. Tuy nhiên, nhiều người đã bày tỏ thất vọng về năng lực của mô hình này sau khi dùng thử. Ảnh: Getty Images

Tiến bộ của AI đang chậm lại

Hôm 7-8, OpenAI công bố mô hình AI GPT-5, phiên bản nâng cao của GPT-4. CEO OpenAI Sam Altman ca ngợi đây là một bước lớn, hướng tới trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), vượt trội trí tuệ con người.

AGI có tiềm năng giải quyết các vấn đề lớn của nhân loại, như chữa trị bệnh tật, tối ưu hóa năng lượng hoặc khám phá vũ trụ.

Nhưng nhiều chuyên gia lo ngại, nếu AGI đạt đến mức độ tự chủ cao và không được thiết kế với các cơ chế kiểm soát chặt chẽ, nó có thể hành động theo cách không dự đoán được hoặc không phù hợp với giá trị con người.

OpenAI kỳ vọng GPT-5 sẽ cải tiến ChatGPT, ứng dụng dành cho người dùng phát triển nhanh nhất từ trước đến nay, với hiệu suất mượt mà hơn và trải nghiệm được cải thiện.

Nick Turley, trưởng nhóm ChatGPT đã dự đoán “những tín hiệu tích cực” cho mô hình này.

Tuy nhiên, sự kiện ra mắt GPT-5 rốt cục gây thất vọng, vấp phải sự chỉ trích vì những lỗi cơ bản, chẳng hạn như gắn nhãn sai bản đồ Mỹ và không mang lại sự tiến bộ nhảy vọt như đã hứa hẹn.

Người dùng cũng nhận thấy sự thay đổi trong “tính cách” của GPT-5, không than thiện như GPT-4

Ngoài ra, mô hình này tụt hậu so với các đối thủ cạnh tranh, theo các chuẩn đánh giá hàng đầu. Người dùng mô tả GPT-5 như một bản nâng cấp dần dần so với GPT-4 hơn là một bước tiến mang tính đột phá.

Thomas Wolf, đồng sáng lập Hugging Face, nhà cung cấp các công cụ hoc máy để phát triển ứng dụng nhận xét, GPT-5 thiếu sự mới lạ mang tính đột phá như mong đợi, làm dấy lên nghi ngờ về quỹ đạo phát triển của AI tạo sinh.

Sau những khoản đầu tư khổng lồ lên đến hàng trăm tỉ đô la Mỹ vào cơ sở hạ tầng AI và điện toán, Thung lũng Silicon đang đặt câu hỏi liệu năng lực AI hiện tại đã đạt đến đỉnh điểm hay chưa.

Trong ba năm qua, các nhà nghiên cứu, người dùng và nhà đầu tư AI đã quen với tốc độ cải tiến chóng mặt của công nghệ này. OpenAI từng dẫn đầu nhưng gần đây, các đối thủ Google, Anthropic, DeepSeek và xAI của tỉ phú Elon Musk đã thu hẹp khoảng cách phát triển AI.

Sự cạnh tranh ngày càng gay gắt này đã thúc đẩy những dự đoán táo bạo về việc AGI sắp xuất hiện.

Sam Altman cho rằng, AGI có thể trở thành hiện thực trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Donald Trump. Tuy nhiên, hiệu suất kém cỏi của GPT-5 đã thách thức kỳ vọng này và đặt ra sự hoài nghi về mức định giá lên đến 500 tỉ đô la của OpenAI.

"GPT-5 là biểu tượng trung tâm của toàn bộ phương pháp mở rộng quy mô để đạt được AGI, nhưng nó đã không hiệu quả”, Gary Marcus, nhà phê bình nổi tiếng về AI và là giáo sư danh dự về tâm lý học và khoa học thần kinh tại Đại học New York bình luận.

Stuart Russell, giáo sư chuyên ngành khoa học máy tính Đại đại học bang California ở Berkeley từng cảnh báo về mối nguy hiểm khi năng lực của AI vượt quá khả năng kiểm soát của con người.

Nhưng giờ đây, ông lo ngại tình hình phát triển AI hiện nay giống như thời kỳ đầu của “mùa đông AI” vào thập niên 1980, khi những đổi mới thời đó không đáp ứng được kỳ vọng và không mang lại lợi nhuận đầu tư.

Ông cảnh báo, những kỳ vọng thái quá có thể dẫn đến một cuộc tháo chạy của nhà đầu tư nếu AI không đáp ứng được những hứa hẹn thương mại.

Tuy nhiên, những người khác lại cho rằng, lĩnh vực AI vẫn còn non trẻ và việc áp dụng công nghệ này vào các ứng dụng kinh doanh vẫn chưa được phổ biến rộng rãi.

Vốn đầu tư tiếp tục đổ vào các công ty khởi nghiệp và cơ sở hạ tầng AI. Nhưng Russell cảnh báo rằng, nếu nhà đầu tư nhận thấy bong bóng AI đang bị thổi phồng quá mức, thị trường có thể điều chỉnh nhanh chóng.

Hạn chế của chiến lược phát triển AI hiện tại

Vấn đề cốt lõi nằm ở những hạn chế của chiến lược phát triển AI hiện tại. Trong nhiều năm, các công ty như OpenAI và Anthropic dựa vào các quy luật mở rộng quy mô. Theo đó, nhiều dữ liệu và năng lực điện toán hơn sẽ tạo ra các mô hình AI tốt hơn. Nhưng cách tiếp cận này đang vấp phải những hạn chế về tài nguyên.

Dữ liệu đào tạo miễn phí trên internet đã cạn kiệt, thúc đẩy các công ty AI phải ký thỏa thuận mua dữ liệu với các nhà xuất bản và truyền thông, như thỏa thuận giữa OpenAI và nhật báo tài chính Financial Times.

Tuy nhiên, vẫn chưa chắc chắn liệu những thỏa thuận này có thể duy trì được sự tiến triển của AI hay không. Sức mạnh điện toán là một nút thắt khác. GPT-4 sử dụng hàng nghìn chip của Nvidia, trong khi GPT-5 được cho là sử hàng trăm nghìn chip thế hệ mới của Nvidia, tiêu tốn rất nhiều năng lượng.

Altman thừa nhận những hạn chế này, lưu ý rằng trong khi các mô hình cơ bản được cải thiện nhanh chóng, các chatbot như ChatGPT đang gần đạt hiệu suất cao nhất.

Một số nhà nghiên cứu cho rằng việc tập trung vào việc mở rộng quy mô các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) và kiến trúc Transformer đã kìm hãm các phương pháp tiếp cận thay thế. Transformer là một mô hình học sâu do Google phát triển. Đây là nền tảng quan trọng cho nhiều mô hình ngôn ngữ lớn hiện nay.

Các LLM chỉ được đào tạo dựa trên văn bản đang có hiệu suất giảm dần, theo Yann LeCun, cựu lãnh đạo bộ phận nghiên cứu AI của Meta, người được xem là một trong những “cha đẻ” của AI hiện đại.

Tốc độ chậm lại trong sự phát triển của AI đang ảnh hưởng đến chính sách của Mỹ. Dưới thời Tổng thống Jode Biden, an toàn và quy định quản lý AI là những ưu tiên hàng đầu do lo ngại về sự phát triển nhanh chóng của công nghệ.

Tuy nhiên, chính quyền Tổng thống Donald Trump lại ưu tiên việc bãi bỏ quy định quản lý và sự thống trị AI của Mỹ trên toàn cầu.

David Sacks, cố vấn AI của ông Trump bác bỏ những dự đoán bi quan về AGI, mô tả thị trường AI là cân bằng với nhiều công ty cạnh tranh và con người vẫn đóng vai trò kiểm soát hướng đi của AI.

Gần đây, ông Trump cho phép Nvidia xuất khẩu chip H20 sang Trung Quốc. Các nhà phân tích cho rằng, khi mà AGI không còn được xem là rủi ro, Mỹ muốn tập trung vào sự thống trị về chip AI và các mô hình AI trên toàn cầu.

“Chính quyền Mỹ hiện tại rõ ràng muốn tăng cường hợp tác quốc tế để giúp họ áp dụng AI của Mỹ”, Keegan McBride, cố vấn chính sách cấp cao về công nghệ tại Viện Tony Blair nói.

Sayash Kapoor, nhà nghiên cứu của Đại học Princeton cho biết, nhiều công ty AI đang chuyển hướng từ việc theo đuổi AGI sang xây dựng cơ sở hạ tầng thực tế cho các sản phẩm AI.

Nhóm của ông nhận thấy hiệu suất của GPT-5 chỉ ở mức trung bình trong các nhiệm vụ như nghiên cứu, lập trình và dịch vụ khách hàng. Tuy nhiên, điểm nổi bật của GPT-5 là tiết kiệm chi phí và tốc độ phản hồi nhanh hơn các mô hình khác.

Tính thực tế này có thể thúc đẩy sự đổi mới trong các ứng dụng AI.

Miles Brundage, cựu nhà nghiên cứu của OpenAI nhận định, trọng tâm của cuộc đua AI sắp tới có thể sẽ chuyển từ các mục tiêu AGI trừu tượng sang các ứng dụng thực tế.

Theo Financial Times

Lê Linh

Nguồn Saigon Times : https://thesaigontimes.vn/su-phat-trien-cua-ai-dang-cham-toi-gioi-han/