Sửa đổi đồng bộ các quy định liên quan công tác quản lý tạm giữ, tạm giam, lý lịch tư pháp

3 giờ trướcBài gốc

Sáng 27/10, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Quốc hội đã nghe Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Tờ trình tóm tắt về 03 dự án Luật. Tổng Bí thư Tô Lâm tham dự Phiên họp.

Cụ thể, các dự án Luật gồm: Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú; Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi); Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp.

Quang cảnh phiên họp.

Đồng bộ các quy định pháp luật có liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn

Trình bày Tờ trình, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, quá trình triển khai các Luật hiện hành cho thấy nhiều quy định đã bộc lộ hạn chế, chồng chéo hoặc không còn phù hợp với yêu cầu quản lý nhà nước.

Cùng với bối cảnh thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp theo các nghị quyết của Trung ương, Bộ Chính trị, Quốc hội, trong lực lượng Công an nhân dân không còn tổ chức cấp huyện, dẫn tới yêu cầu phải rà soát, sửa đổi đồng bộ các quy định pháp luật có liên quan đến nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan thi hành án hình sự, quản lý tạm giữ, tạm giam, quản lý lý lịch tư pháp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cho biết, việc triển khai thi hành các dự án Luật không làm tăng tổ chức bộ máy và biên chế hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Nguồn nhân lực thực hiện là đội ngũ cán bộ, chiến sĩ, công chức hiện đang làm công tác quản lý, thi hành án hình sự, tạm giữ, tạm giam và lý lịch tư pháp trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao.

Kinh phí bảo đảm thi hành Luật được cân đối trong dự toán ngân sách nhà nước và các nguồn hợp pháp khác, tập trung cho xây dựng, hoàn thiện văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành; đầu tư hạ tầng công nghệ thông tin, thu thập và quản lý dữ liệu sinh trắc học, trang thiết bị phục vụ công tác quản lý, giám sát, lưu trữ thông tin; tổ chức tuyên truyền, phổ biến, tập huấn nghiệp vụ, bảo đảm việc thi hành Luật thống nhất, hiệu quả và khả thi trong thực tiễn.

Tổng Bí thư Tô Lâm tham dự phiên họp.

Về nội dung, dự thảo Luật thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú gồm 12 chương (trong đó bổ sung 1 chương mới), 76 điều, trong đó sửa đổi, bổ sung nội dung 57 điều, xây dựng mới 10 điều, bỏ 8 điều, giữ nguyên 8 điều.

Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, yêu cầu sửa đổi đặt ra do phạm vi điều chỉnh của Luật năm 2015 chưa bao quát hết thực tiễn, đặc biệt là thiếu quy định về biện pháp ngăn chặn “cấm đi khỏi nơi cư trú”; đồng thời, một số quy định về quản lý, giám sát, chế độ, chính sách đối với người bị tạm giữ, tạm giam còn bất cập, chưa đồng bộ với pháp luật mới.

Việc sửa đổi Luật không chỉ nhằm mở rộng phạm vi điều chỉnh, hoàn thiện cơ chế quản lý, giám sát, mà còn đáp ứng yêu cầu về điều chỉnh thẩm quyền giữa các cấp công an trong bối cảnh không còn cấp huyện, tăng cường ứng dụng khoa học - công nghệ và bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người bị tạm giữ, tạm giam.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình trình bày các dự án Luật.

Đối với Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), Dự thảo Luật gồm 15 chương với 179 điều, sửa đổi 129/207 điều, bổ sung 10 điều, bỏ 16 điều.

Sau 5 năm thực hiện, một số quy định đã không còn phù hợp với cơ cấu tổ chức mới của lực lượng Công an và chính quyền địa phương; chưa làm rõ trách nhiệm, thẩm quyền giữa các cơ quan; chưa phát huy đầy đủ vai trò của Công an cấp xã - đơn vị cơ sở trực tiếp thực hiện quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án tại cộng đồng.

Việc sửa đổi Luật nhằm điều chỉnh mô hình tổ chức hệ thống thi hành án hình sự phù hợp với tổ chức bộ máy mới, đồng thời bổ sung các quy định bảo đảm quyền con người, quyền công dân, ứng dụng khoa học - công nghệ, dữ liệu sinh trắc học trong quản lý, thi hành án.

Về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp gồm 3 điều, trong đó Điều 1 sửa đổi, bổ sung 21/57 điều; bổ sung 2 điều mới; bãi bỏ 5/57 điều của Luật Lý lịch tư pháp hiện hành. Điều 2 và Điều 3 quy định về điều khoản thi hành và điều khoản chuyển tiếp.

Việc sửa đổi là cần thiết nhằm hoàn thiện hành lang pháp lý về quản lý, khai thác và cấp Phiếu lý lịch tư pháp; phù hợp với chủ trương chuyển giao nhiệm vụ quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công về lý lịch tư pháp từ Bộ Tư pháp sang Bộ Công an, bảo đảm thống nhất, tập trung dữ liệu về con người, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số quốc gia, cải cách hành chính và phục vụ người dân tốt hơn.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày Báo cáo thẩm tra.

Tán thành với sự cần thiết ban hành các dự án Luật

Báo cáo thẩm tra do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày nêu rõ, Ủy ban tán thành với sự cần thiết ban hành 3 dự án Luật; cho rằng, nội dung của các dự thảo Luật đã bám sát và cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền…

Về dự thảo Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú, đối với bảo đảm các quyền của người bị tạm giữ, tạm giam đề nghị giữ quy định về quyền được nhận quà của người bị tạm giữ, tạm giam như quy định của Luật hiện hành, đồng thời giao Chính phủ quy định cụ thể nội dung này để bảo đảm tính nhân đạo, phù hợp với điều kiện thực tế của nhiều gia đình người bị tạm giữ, tạm giam…

Đối với dự thảo Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi), về hệ thống tổ chức thi hành án hình sự; nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan trong quản lý và thi hành án hình sự (các Điều 8, 9, 10, 11, 12, 13 và 14), Ủy ban đề nghị rà soát, chỉnh lý theo hướng không giao Bộ Công an, Bộ Quốc phòng quy định chi tiết về tổ chức bộ máy của cơ quan được giao một số nhiệm vụ thi hành án hình sự để tránh trùng lặp với các luật có liên quan. Chỉnh lý quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan quản lý thi hành án hình sự Bộ Công an, Bộ Quốc phòng cho phù hợp với phạm vi thẩm quyền của từng cơ quan.

Về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp, đối với thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp (Điều 45), Ủy ban nhận thấy, theo các yêu cầu, chỉ đạo mới đây về phát triển, thúc đẩy giải pháp công nghệ, chuyển đổi số liên quan đến các dịch vụ công trực tuyến thiết yếu đã cung cấp trực tuyến toàn trình (trong đó có dịch vụ công về cấp Phiếu lý lịch tư pháp) thì cơ quan tiếp nhận hồ sơ không thu thành phần hồ sơ giấy.

Do đó, đề nghị tiếp tục rà soát, đề xuất việc chỉnh lý các quy định về trình tự, thủ tục cũng như hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp trong dự thảo Luật để bảo đảm thực hiện đúng yêu cầu, chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.

Các đại biểu tham sự phiên họp.

Dự ánLuật thi hành tạm giữ, tạm giam và cấm đi khỏi nơi cư trú gồm 12 chương, 76 điều; tập trung vào các nội dung cơ bản như sau:

(1) Mở rộng phạm vi điều chỉnh của luật, bổ sung quy định về thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú: Dự thảo Luật đã bổ sung quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thi hành biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú; quyền, nghĩa vụ cho người bị áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú và các nội dung khác có liên quan.

2) Hoàn thiện quy định để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, giám sát người bị tạm giữ, người bị tạm giam: Dự thảo Luật đã bổ sung một số quy định như: Chuyển giao người bị bắt theo quyết định truy nã cho cơ quan đã ra quyết định truy nã, khi có quyết định dẫn độ của cơ quan có thẩm quyền; quy định về điều chuyển người bị tạm giữ, người bị tạm giam; trích xuất phục vụ công tác giam giữ, tham gia thực hiện giao dịch dân sự; quy định mang tính nguyên tắc về các điều kiện bảo đảm phục vụ quản lý chặt chẽ người bị tạm giữ, người bị tạm giam; ...

(3) Hoàn thiện quy định về chế độ, chính sách người bị tạm giữ, người bị tạm giam, đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất với các quy định của pháp luật có liên quan nhằm quy định cụ thể hơn chế độ, chính sách của người bị tạm giữ, người bị tạm giam, theo đó, dự thảo Luật đã bổ sung một số quy định như: Tiếp xúc lãnh sự của người bị tạm giữ, người bị tạm giam; chế độ gửi, nhận thư, sách, báo và tài liệu của người chờ chấp hành án phạt tù, người bị kết án tử hình đang chờ thi hành án; nhận tiền và đồ vật thiết yếu phục vụ sinh hoạt của người bị tạm giữ, người bị tạm giam...

Dự án Luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) gồm 15 chương với 179 điều. Nội dung sửa đổi cơ bản như sau:

(1) Hoàn thiện quy định về nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan, đơn vị trong công tác thi hành án hình sự để nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác quản lý, giáo dục, cải tạo người chấp hành án hình sự để khắc phục, khó khăn, bất cập và đáp ứng yêu cầu công tác thi hành án hình sự trong tình hình mới và yêu cầu tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Trong đó, sửa đổi, bổ sung nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban nhân dân, Công an cấp xã theo hướng: (1) Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án hình sự tại cộng đồng; (2) Trưởng Công an cấp xã có nhiệm vụ trực tiếp giúp Ủy ban nhân dân cấp xã quản lý, giám sát người chấp hành án hình sự tại cộng đồng.

(2) Hoàn thiện các quy định về thực hiện quyên, nghĩa vụ của người chấp hành án hình sự, chế độ quản lý người đang chấp hành án hình sự, quy định về thực hiện chế độ giam giữ phạm nhân; bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất đối với các quy định pháp luật chuyên ngành khác có liên quan và phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam hiện nay và trong những năm tiếp theo.

Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp gồm 03 điều. Nội dung sửa đổi, bổ sung tập trung vào những vấn đề sau đây:

(1) Mở rộng mục đích quản lý lý lịch tư pháp; Sửa đổi mô hình Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp một cấp tập trung, thống nhất; Sửa đổi, bổ sung quy định cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 nhằm khắc phục tình trạng lạm dụng Phiếu lý lịch tư pháp số 2, phù hợp với quy định pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

(2) Bổ sung một số quy định liên quan đến: nguồn thông tin lý lịch tư pháp theo quy định của pháp luật có liên quan; Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp liên thông, đồng bộ với hệ thống dữ liệu quốc gia về dân cư và kết nối, chia sẻ với các Cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác và các tiêu chuẩn của Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp; trách nhiệm của cơ quan điều tra, cơ quan Tòa án, Viện kiểm sát trong việc cung cấp thông tin về hành vi phạm tội mới; việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp cho cơ quan, tổ chức thay cho Phiếu lý lịch tư pháp.

(3) Bãi bỏ quy định về: nhiệm vụ, quyền hạn thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước tại địa phương của Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố; “Giấy chứng nhận đương nhiên xóa án tích” và việc xử lý thông tin này.

(4) Hợp nhất quy định về nhiệm vụ của cơ quan Công an trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích. Quy định nhiệm vụ của Cục Hồ sơ nghiệp vụ và Công an cấp tỉnh trong việc xây dựng, quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp; tiếp nhận, cung cấp thông tin về án tích. Quy định thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 và số 2.

Mai Đỉnh

Nguồn Bảo Vệ Công Lý : https://baove.congly.vn/sua-doi-dong-bo-cac-quy-dinh-lien-quan-cong-tac-quan-ly-tam-giu-tam-giam-ly-lich-tu-phap-498841.html