Sửa Luật Cư trú: Gỡ vướng về thủ tục nhập khẩu cho trẻ em

2 giờ trướcBài gốc

Tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội đã đưa vào chương trình để xem xét, cho ý kiến về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 10 luật có liên quan đến an ninh, trật tự.

Dự kiến nội dung này sẽ được thảo luận ở hội trường vào ngày 17-11 tới đây.

Gỡ vướng cho người dân

Một trong những nội dung đáng chú ý là việc bổ sung, sửa đổi khoản 2, Điều 20 và 21 của Luật Cư trú.

Theo đó, người chưa thành niên được đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp không thuộc quyền sở hữu của mình khi về với cha, mẹ, người giám hộ. Công dân được đăng ký thường trú tại chỗ ở hợp pháp không thuộc quyền sở hữu của mình khi được chủ hộ và chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp đó đồng ý trong các trường hợp cụ thể.

"Vợ về ở với chồng; chồng về ở với vợ; con thành niên về ở với cha, mẹ; cha, mẹ về ở với con…" - dự thảo quy định và nêu rõ trong hồ sơ đăng ký của người chưa thành niên về ở với cha, mẹ, người giám hộ thì không phải có ý kiến đồng ý cho đăng ký thường trú của chủ hộ, chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp…

Trước đó, trong một buổi tiếp xúc với tổ đại biểu Quốc hội tại TP.HCM tháng 10-2024, cử tri đã nêu thực trạng khó đăng ký hộ khẩu cho trẻ em trên địa bàn do vướng các quy định của Luật Cư trú. "Chủ hộ đã qua đời, các thành viên trong hộ chưa thỏa thuận được người làm chủ hộ mới, hoặc chủ sở hữu đã mất nhưng thủ tục thừa kế vẫn chưa được giải quyết... dẫn đến các cháu chưa thể nhập khẩu" - cử tri phản ánh.

Từ phản ánh của cử tri, Chính phủ sau đó đã ban hành Nghị định 154/2024 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật cư trú, để gỡ những vướng mắc này.

Công an phường Tân Sơn Nhất, TP.HCM hướng dẫn người dân đăng ký cư trú trực tuyến. Ảnh: HUỲNH THƠ

Những gia đình “đợi luật”

Chị Trần Thị Ngọc H (SN 1997, ngụ phường Bảy Hiền, TP.HCM) kể rằng cuối năm 2023, chị sinh con đầu lòng và đã hoàn tất thủ tục khai sinh cho bé. Tuy nhiên, khi chồng chị đến Công an phường 10, quận Tân Bình (cũ) đăng ký thường trú cho con thì bị từ chối. Lý do là chủ hộ không đồng ý cho cháu nhập khẩu.

“Lúc đó, vợ chồng tôi chạy đôn đáo khắp nơi hỏi nhưng ai cũng bảo là phải có sự đồng ý của chủ hộ. Dù chúng tôi là cha mẹ ruột nhưng không có cách nào để đăng ký thường trú cho con. Chỉ đến đầu năm 2025, khi Nghị định 154/2024 có hiệu lực, gia đình tôi mới “thở phào”. Nhờ quy định mới, con tôi được đăng ký thường trú mà không cần xin ý kiến chủ hộ. Tôi thật sự mừng, việc sửa luật lần này rất nhân văn, giúp những trường hợp như con tôi không bị thiệt thòi” - chị nói.

Câu chuyện của bà Trần Ngọc Thủy Tiên (SN 1971, ngụ phường Tân Sơn Nhất, TP.HCM) cũng tương tự. Cháu ngoại bà sinh ở TP.HCM, cha đứa trẻ lại muốn làm giấy khai sinh và đăng ký hộ khẩu ở An Giang nhưng không hiểu lý do vì sao đã đăng ký khai sinh nhưng đến nay thường trú vẫn chưa đăng ký được.

“Gia đình tôi cứ nghĩ là phải theo cha mới đúng, đâu biết có thể đăng ký tại nơi mẹ cư trú. Giờ nghe phường thông tin lại thì mừng lắm, vì cháu có thể nhập hộ khẩu ở đây, khỏi chạy đi chạy lại nữa” - bà Tiên chia sẻ.

Khi nghe về đề xuất cho phép đăng ký thường trú lần đầu cho trẻ em mà không cần lấy ý kiến của chủ hộ tại dự luật, bà Tiên hoàn toàn ủng hộ. Bà cho rằng đây là một bước tiến nhân văn và công bằng, vì đã bảo vệ quyền lợi của trẻ em, những người vốn không có khả năng quyết định nơi cư trú của mình...

Bà Trần Ngọc Thủy Tiên tại Công an phường Tân Sơn Nhất. Ảnh: HUỲNH THƠ

Gỡ nút thắt từ chính sách nhân văn

Trao đổi với PV, Trung tá Nguyễn Thị Hương Giang, Công an phường Tân Sơn Nhất, TP.HCM, cho biết trước đây nhiều trẻ không được đăng ký thường trú lần đầu vì phải có sự đồng ý của chủ hộ. Có trường hợp cha mẹ đã có hộ khẩu nhưng con thì chưa được nhập vì chủ hộ mất, hộ tranh chấp, hoặc chưa hoàn tất thủ tục thừa kế…

Từ khi Nghị định 154/2024 có hiệu lực, tình hình thay đổi rõ rệt, mở ra nhiều cánh cửa cho người dân, bảo đảm quyền cư trú của trẻ em, đồng thời giúp cán bộ giảm tải đáng kể thủ tục hành chính.

Tính từ ngày 10-1 đến nay, phường Tân Sơn Nhất đã giải quyết gần 700 trường hợp trẻ nhập sinh (đăng ký thường trú lần đầu).

Trung tá Nguyễn Thị Hương Giang, Công an phường Tân Sơn Nhất, TP.HCM. Ảnh: HUỲNH THƠ

Chia sẻ về một trong số 700 trường hợp nhớ nhất, Trung tá Giang kể về trường hợp của chị NTN không thể đăng ký thường trú cho con trai vì chủ hộ không đồng ý. “Khi Nghị định 154/2024 có hiệu lực, công an mới có căn cứ thực hiện. Ban đầu chủ hộ thắc mắc, khiếu nại vì sao không đồng ý vẫn được nhập khẩu. Sau đó, khi chúng tôi giải thích rõ căn cứ pháp lý chủ hộ mới hiểu" - bà Giang nói.

Theo quy định tại khoản 4 Điều 7 Nghị định 154/2024 cùng các công văn hướng dẫn liên quan, khi đăng ký thường trú lần đầu cho người chưa thành niên thì cơ quan đăng ký cư trú không phải thực hiện kiểm tra, xác minh điều kiện về tính hợp pháp của chỗ ở và tình trạng cư trú của người chưa thành niên.

Theo Trung tá Giang, Luật Cư trú sửa đổi, bổ sung nếu được thông qua sẽ chính thức luật hóa quy định, giúp thống nhất với nghị định hiện hành, tránh hiểu sai hoặc áp dụng không đồng bộ.

Với trường hợp cha, mẹ chưa có nơi thường trú hoặc tạm trú, Trung tá Giang cũng chia sẻ cơ quan công an sẽ căn cứ nơi ở hiện tại của cha, mẹ để đăng ký tạm trú cho trẻ.

“Nhìn từ thực tế, một thay đổi nhỏ trong quy định pháp luật lại tạo nên bước ngoặt lớn cho hàng ngàn gia đình. Việc bỏ điều kiện phải có sự đồng ý của chủ hộ không chỉ tháo gỡ thủ tục hành chính mà còn thể hiện chính sách lấy con người đặc biệt là trẻ em làm trung tâm. Mỗi đứa trẻ khi sinh ra đều có quyền được ghi nhận nhân thân và có nơi cư trú hợp pháp. Sự thay đổi này không chỉ mang giá trị hành chính, mà còn mang ý nghĩa xã hội và nhân văn sâu sắc, đúng như tinh thần mà Nghị định 154 và Luật Cư trú sửa đổi đang hướng tới” - Trung tá Giang nói.

HUỲNH THƠ

Nguồn PLO : https://plo.vn/sua-luat-cu-tru-go-vuong-ve-thu-tuc-nhap-khau-cho-tre-em-post881051.html