Sửa Luật Đất đai: Cần đánh giá toàn diện trước khi cải cách thể chế lớn

3 giờ trướcBài gốc

Luật Đất đai 2024 được ban hành và có hiệu lực cách đây chưa lâu, được xem là đạo luật có ảnh hưởng sâu rộng nhất trong hệ thống pháp luật kinh tế của Việt Nam.

Việc chưa đưa nội dung sửa đổi vào chương trình kỳ họp lần này, theo các chuyên gia, là bước đi thận trọng để bảo đảm tính đồng bộ, ổn định và phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp đang được triển khai đồng bộ trên cả nước từ tháng 7/2025.

Theo bà Phạm Thị Hồng Yến - Ủy viên Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội, việc chưa tiến hành sửa đổi Luật Đất đai 2024 là một quyết định có cơ sở. Luật mới được thực thi trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động mạnh, còn Việt Nam đang ưu tiên ổn định vĩ mô và duy trì tăng trưởng.

Cùng lúc đó, bộ máy hành chính địa phương đang trải qua cuộc cải cách quy mô lớn, chuyển đổi sang mô hình chính quyền hai cấp gồm cấp tỉnh và cấp xã. Do đó, việc sửa luật cần được xem xét trên nền tảng thực tiễn vững chắc, có đánh giá khách quan, tổng thể và dài hạn.

Bà Phạm Thị Hồng Yến - Ủy viên Ủy ban Kinh tế - Tài chính của Quốc hội

Bà Yến nhấn mạnh, Luật Đất đai là một đạo luật nền tảng của hệ thống pháp luật kinh tế, nên mọi sửa đổi cần đảm bảo tính tổng thể và liên thông với các lĩnh vực khác như đầu tư, tài chính, xây dựng và quy hoạch. Quốc hội cần có đủ dữ liệu và báo cáo đánh giá tác động từ thực tiễn thi hành trước khi xem xét sửa đổi để bảo đảm hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

Tại Hội thảo “Nhận diện điểm nghẽn và đề xuất giải pháp khắc phục liên quan đến Luật Đất đai” được tổ chức mới đây tại Hà Nội, đại diện Bộ Tư pháp cho biết, bên cạnh những tác động tích cực, Luật Đất đai 2024 vẫn còn tồn tại nhiều bất cập trong thực tiễn triển khai. Một số quy định được cho là chưa đồng bộ với các luật khác như Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, Luật Đấu thầu, Luật Đấu giá tài sản, dẫn đến chồng chéo trong áp dụng và gây khó khăn cho cơ quan quản lý cũng như doanh nghiệp.

Cơ chế định giá đất tiếp tục là vấn đề đáng chú ý. Dù pháp luật đã quy định giá đất cần sát với giá thị trường, song ở nhiều địa phương, bảng giá đất tăng nhanh đã khiến nghĩa vụ tài chính của người dân và doanh nghiệp tăng mạnh, kéo theo chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng tăng cao. Hệ quả là nhiều dự án bị đình trệ, thậm chí phát sinh khiếu kiện, tạo áp lực lớn lên hệ thống quản lý nhà nước.

Cùng với đó, nhiều dự án đầu tư kéo dài qua nhiều thời kỳ pháp lý lại gặp vướng mắc do thiếu quy định chuyển tiếp rõ ràng. Điều này khiến các cơ quan quản lý địa phương lúng túng trong việc xử lý hồ sơ, trong khi doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc hoàn thiện thủ tục đầu tư và giải ngân vốn.

Bên cạnh đó, quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất theo quy định hiện hành cũng chưa hoàn toàn phù hợp với mô hình chính quyền hai cấp, dẫn tới sự thiếu thống nhất trong tổ chức triển khai.

Theo đại diện Bộ Tư pháp, để từng bước tháo gỡ các điểm nghẽn trên, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai hiện đang được nghiên cứu với bốn nhóm điều chỉnh trọng tâm.

Thứ nhất, thể chế hóa tinh thần Nghị quyết số 69-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về đổi mới, hoàn thiện chính sách, nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý, sử dụng đất.

Thứ hai, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh và giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp.

Thứ ba, bảo đảm tính thống nhất giữa Luật Đất đai và các luật khác, đặc biệt là Luật Quy hoạch, Luật Đấu thầu, Luật PPP và Luật Đầu tư.

Cuối cùng, xử lý các vướng mắc thực tế, nhất là trong quy định về đấu giá, đấu thầu quyền sử dụng đất và các dự án kéo dài qua nhiều giai đoạn pháp lý khác nhau.

Đây là những nội dung được xem là nền tảng cho quá trình sửa đổi Luật Đất đai trong tương lai, hướng đến một khuôn khổ pháp lý thống nhất, minh bạch và phù hợp với định hướng phát triển bền vững của nền kinh tế. Cùng với đó, Bộ Tư pháp đang tích cực phối hợp với các cơ quan, tổ chức liên quan để thu thập ý kiến từ thực tiễn, hoàn thiện báo cáo trình Chính phủ xem xét.

Theo kế hoạch, quá trình nghiên cứu và hoàn thiện Luật Đất đai (sửa đổi) sẽ được triển khai một cách khoa học, có lộ trình rõ ràng và bảo đảm tính khả thi khi áp dụng.

Việc xây dựng luật mới cũng gắn với chủ trương lớn về tái cấu trúc thể chế kinh tế, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển trong môi trường đầu tư minh bạch, cạnh tranh, đồng thời bảo đảm quyền lợi hợp pháp của người dân và lợi ích của Nhà nước.

Văn Sơn

Nguồn DNSG : https://doanhnhansaigon.vn/sua-luat-dat-dai-can-danh-gia-toan-dien-truoc-khi-cai-cach-the-che-lon-326710.html