Sửa luật để kiến tạo đô thị mới

một giờ trướcBài gốc

Một trong những vấn đề nổi cộm hiện nay là cần làm rõ khái niệm đô thị trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Tại nhiều địa phương, sau khi bỏ các đơn vị hành chính cấp thành phố, thị xã trực thuộc tỉnh và chỉ còn cấp xã, phường thì công tác quản lý hệ thống đô thị đang rất cần có những điều chỉnh phù hợp về mặt pháp lý và quy hoạch. Nhiều ý kiến đặt câu hỏi liệu còn khái niệm “đô thị” ở cấp xã, phường hay không? Và nếu còn thì tiêu chí, tiêu chuẩn nào sẽ được áp dụng để xác định và phát triển đô thị?

Một vấn đề cũng cần đặc biệt quan tâm là sự gắn kết giữa phát triển đô thị với xu hướng xanh - thông minh - chống biến đổi khí hậu. Những tiêu chí này cần được luật hóa, giúp đô thị Việt Nam không bị tụt hậu trong cuộc đua toàn cầu, đồng thời tạo nền tảng cho phát triển bền vững. Nếu không sớm đưa ra các tiêu chuẩn kỹ thuật cụ thể, khả thi thì tình trạng “đô thị thông minh trên giấy” sẽ kéo dài, thực tế sẽ vẫn là ngập lụt, tắc đường, thiếu không gian công cộng…

Bên cạnh đó, vấn đề vai trò của chính quyền địa phương trong việc công nhận đô thị cũng cần được làm rõ hơn. Theo thông tin từ Bộ Xây dựng, trong các dự thảo sửa đổi luật đang được triển khai, UBND cấp tỉnh sẽ được phân cấp, phân quyền công nhận các đô thị loại 2, 3, 4. UBND tỉnh cũng được phân quyền phê duyệt các quy hoạch chi tiết để phù hợp thực tiễn. Đây được kỳ vọng sẽ là cú hích tăng tốc cho các dự án thay vì cảnh “xếp hàng” chờ duyệt ở Trung ương.

Tuy nhiên, cần thẳng thắn nhìn nhận, phân quyền phải đi kèm với kiểm soát trong quá trình thẩm định, phê duyệt. Việc phân quyền mà thiếu kiểm soát chẳng khác gì trao thêm “đặc quyền” cho lợi ích nhóm, khi một chữ ký quy hoạch có thể biến đất nông nghiệp thành đất vàng, giá trị chênh lệch lên tới hàng ngàn tỷ đồng. Cùng với đó, việc số hóa toàn bộ quy trình, công khai hồ sơ, tiến độ, chi phí… phải trở thành yêu cầu bắt buộc. Có như vậy, cải cách mới thực sự đi vào đời sống, lấy lại niềm tin của người dân và doanh nghiệp.

Trước yêu cầu bức thiết từ thực tế, Bộ Xây dựng, các bộ, ngành liên quan đang sửa đổi, bổ sung các điều khoản mới trong các bộ luật liên quan như Luật Xây dựng, Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn. Vấn đề đặt ra là, các cơ quan soạn thảo cần rà soát, đảm bảo đồng bộ giữa các luật, tránh tình trạng rơi vào vòng luẩn quẩn: sửa luật nhưng lại tạo ra những “nút thắt” mới. Hơn thế, việc sửa luật không chỉ là kỹ thuật lập pháp mà phải tập trung vào tư duy quản trị. Nghĩa là, quản trị đô thị không chỉ dừng ở “cấp phép - phê duyệt” mà phải là kiến tạo không gian sống, bảo đảm quyền lợi công dân, chuẩn bị cho tương lai.

Thành công của việc sửa đổi, bổ sung luật không nên đo bằng số điều luật được tinh giản, bổ sung mà phải bằng chất lượng cuộc sống của hàng triệu cư dân đô thị và sức hút của Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư quốc tế. Đã đến lúc phải nhìn thẳng vào sự thật, hoặc chúng ta tranh thủ cơ hội biến việc sửa luật lần này thành bước ngoặt để đô thị Việt Nam vươn tầm, hoặc chúng ta sẽ lặp lại vòng xoáy quen thuộc: sửa luật, lạc hậu, rồi lại sửa. Và cái giá của sự chậm trễ ấy, không ai khác, chính người dân đô thị sẽ gánh chịu.

MINH DUY

Nguồn SGGP : https://sggp.org.vn/sua-luat-de-kien-tao-do-thi-moi-post816256.html