Sửa Luật Giáo dục đại học: Rà soát chồng chéo, tăng tự chủ cho cơ sở đào tạo

một giờ trướcBài gốc

Tuần qua, Quốc hội thảo luận về nhiều nội dung quan trọng, trong đó dành cả ngày 20-11 cho Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi) cùng dự thảo nghị quyết các cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Tại phiên thảo luận, ý kiến các đại biểu đều bày tỏ sự tán thành với sự cần thiết phải sửa đổi Luật Giáo dục đại học nhằm thể chế hóa kịp thời các chủ trương, định hướng lớn của Đảng, Chính phủ và Quốc hội, tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về giáo dục đại học.

Đại biểu Đỗ Đức Hiển (đoàn TP.HCM). Ảnh: QH

Tăng cường nâng chất đào tạo đại học

Trao đổi với PLO, đại biểu Đỗ Đức Hiển (đoàn TP.HCM) cho biết dự thảo Luật Giáo dục đại học sửa đổi đã đặt ra nhiều quy định để quản lý đối với cơ sở giáo dục đại học, hoạt động đào tạo giáo dục đại học. Mục tiêu là nhằm nâng cao chất lượng đào tạo đại học.

Dẫn chứng cụ thể, ông nói với cơ sở giáo dục đại học, dự thảo Luật quy định, giao Chính phủ hoặc bộ trưởng Bộ GD&ĐT quy định về chuẩn cơ sở giáo dục đại học, đánh giá mức độ đáp ứng chuẩn, điều kiện thành lập, cấp phép hoạt động giáo dục đại học, tiêu chuẩn đánh giá, kiểm định chất lượng cơ sở giáo dục đại học và xếp hạng cơ sở đào tạo.

Còn với hoạt động đào tạo đại học, Luật quy định hoặc giao bộ trưởng Bộ GD&ĐT quy định chuẩn chương trình đào tạo; kiểm tra, giám sát thực hiện chuẩn; phê duyệt thực hiện chương trình đào tạo; điều kiện triển khai các hình thức, phương thức đào tạo, kiểm định chương trình đào tạo…

“Các nội dung quản lý này được thực hiện xuyên suốt quá trình hoạt động của cơ sở giáo dục đại học, bao gồm cả tiền kiểm và hậu kiểm” - ông Hiển nói.

Các đại biểu tham dự phiên thảo luận ở hội trường về các nội dung về giáo dục. Ảnh: QH

Dù vậy, theo đại biểu đoàn TP.HCM, qua rà soát, các nội dung quản lý còn được quy định khá rời rạc, chưa có sự liên kết, thậm chí có sự trùng lặp, tạo gánh nặng cho cơ sở giáo dục đại học.

Ông dẫn chứng khoản 2 Điều 9 quy định chuẩn cơ sở giáo dục đại học là căn cứ để cấp phép, thu hồi giấy phép hoạt động giáo dục đại học, trong khi đó Điều 21 về cấp phép, thu hồi giấy phép hoạt động thì lại căn cứ vào điều kiện hoạt động giáo dục đại học.

Do đó, đại biểu Đỗ Đức Hiển đề nghị rà soát nhằm bảo đảm không chồng chéo, tăng cường tính tự chủ của cơ sở giáo dục đại học.

Một vấn đề khác được ông Hiển đề cập đến là dự thảo Luật phân quyền cho Bộ trưởng Bộ GD&ĐT quyết định việc thành lập cơ sở giáo dục đại học (hiện nay thẩm quyền là của Thủ tướng Chính phủ), đồng thời bỏ quy định cụ thể về điều kiện thành lập, cho phép hoạt động, sáp nhập, chia tách, các trường hợp đình chỉ, giải thể cơ sở giáo dục. Ông đề nghị cân nhắc việc đề xuất bỏ các quy định như nêu trên trong dự thảo Luật bởi “chưa thực sự đủ rõ và minh bạch”.

Lý giải thêm, đại biểu nói việc cho phép thành lập một cơ sở giáo dục đại học là công việc khá quan trọng, mang tính chất liên ngành. Hiện nay, theo quy định, Bộ GD&ĐT có trách nhiệm phối hợp với Bộ Nội vụ, Bộ Tài chính và UBND cấp tỉnh nơi dự kiến đặt trụ sở chính thẩm định hồ sơ đề nghị thành lập trước khi trình Thủ tướng.

“Khi phân quyền cho Bộ GD&ĐT thẩm quyền này thì cần có tính toán về cách làm” - ông Hiển nói và cho rằng cần có quy định về nguyên tắc phối hợp giữa các cơ quan trước khi Bộ GD&ĐT ra quyết định.

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà (đoàn TP Hà Nội). Ảnh: QH

Đề xuất hai mô hình cơ sở giáo dục đại học

Phát biểu trước đó tại phiên thảo luận ở hội trường, đại biểu Trần Thị Nhị Hà (đoàn TP Hà Nội), nhìn nhận dự thảo luật đang liệt kê cụ thể các cơ sở giáo dục đại học như trường đại học, học viện, đại học, đại học quốc gia, đại học vùng. Cả nước hiện có hai đại học quốc gia và ba đại học vùng, nếu đưa trực tiếp mô hình này vào luật thì vô hình trung sẽ ghi lại hiện trạng thay vì xây dựng một khung pháp lý mở, có tầm nhìn linh hoạt để đón nhận sự phát triển và đổi mới của hệ thống giáo dục đại học trong tương lai.

Bà Hà đề xuất phân định lại hệ thống cơ sở giáo dục đại học theo thông lệ quốc tế, phù hợp với thực tiễn Việt Nam, đảm bảo rõ ràng và dễ hiểu. Đồng thời, chỉ nên xác lập hai mô hình cơ bản là đại học đa ngành, đa lĩnh vực và đại học chuyên ngành đối với những lĩnh vực đặc thù.

Trong đó, đại học đa ngành, đa lĩnh vực cần được xác định là mô hình đào tạo toàn diện ở tất cả các trình độ của giáo dục đại học. Đại học quốc gia được xếp vào trong nhóm này nhưng với vị thế đặc biệt, giao những nhiệm vụ tầm cỡ quốc gia. Cần được quy định rõ về cơ chế đặc thù do Chính phủ hướng dẫn nhằm đảm bảo nguồn lực đầu tư mũi nhọn, sự khác biệt tạo điều kiện phát triển theo hướng đại học tinh hoa.

Giáo dục đại học số không giới hạn bởi không gian, thời gian

Dự thảo Luật cũng quy định về mô hình giáo dục đại học số. Đây là là mô hình đào tạo dựa trên nền tảng số, không giới hạn bởi không gian, thời gian và được triển khai qua các hình thức, phương thức đào tạo cụ thể.

Theo đại biểu Lưu Bá Mạc (đoàn Lạng Sơn), đây là định hướng rất tiến bộ, phù hợp với xu thế chuyển đổi số và học tập mở, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học.

Tuy vậy, ông cũng đề nghị quy định rõ giáo dục số hoạt động đào tạo được tổ chức hoàn toàn trên không gian số, không áp dụng yêu cầu về địa điểm được cấp phép. Thay vào đó, cơ sở đào tạo phải đáp ứng các tiêu chuẩn về nền tảng số, an toàn dữ liệu, quản trị và giám sát học tập, xác thực người học cũng như kiểm định chất lượng.

Đồng thời, xác định rõ đây là khung tổng thể, các phương thức đào tạo trực tiếp, từ xa kết hợp được vận hành linh hoạt, điều kiện triển khai theo quy định của Bộ GD&ĐT.

NGUYỄN THẢO

Nguồn PLO : https://plo.vn/video/sua-luat-giao-duc-dai-hoc-ra-soat-chong-cheo-tang-tu-chu-cho-co-so-dao-tao-post882767.html