Sửa Luật Hải quan, mở rộng ưu tiên cho doanh nghiệp công nghệ

7 giờ trướcBài gốc

Ông Âu Anh Tuấn, Phó cục trưởng Cục Hải quan (Bộ Tài chính)

Ông có thể cho biết lý do sửa đổi, bổ sung Luật Hải quan lần này?

Cục Hải quan, Bộ Tài chính đã rà soát các văn bản pháp luật để phát hiện điểm nghẽn và xây dựng cơ chế đột phá thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Qua đó, nhận thấy cần sửa đổi một số quy định còn vướng mắc, đặc biệt là cơ chế ưu tiên thủ tục hải quan cho doanh nghiệp công nghệ cao, bán dẫn và đổi mới sáng tạo. Một số điều kiện hiện hành như yêu cầu tuân thủ pháp luật liên tục 2 năm và kim ngạch xuất nhập khẩu tối thiểu không phù hợp với doanh nghiệp mới thành lập, nhất là các start-up trong lĩnh vực này.

Do đó, cần sửa đổi điều kiện công nhận doanh nghiệp ưu tiên, đặc biệt với doanh nghiệp khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và các doanh nghiệp hình thành từ dự án nghiên cứu công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, phần lớn là doanh nghiệp mới.

Ngoài ra, theo phản ánh của doanh nghiệp và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các doanh nghiệp bán dẫn đang gặp vướng mắc về xuất nhập khẩu tại chỗ, nên cần sửa đổi, bổ sung quy định trong Luật Hải quan để tạo cơ sở pháp lý triển khai hiệu quả.

Ông vừa trao đổi, điểm nổi bật trong Luật Hải quan lần này là tăng chế độ ưu tiên cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và công nghệ bán dẫn. Vậy ước tính, số doanh nghiệp được hưởng lợi từ cơ chế này là bao nhiêu, thưa ông?

Đối với nhóm doanh nghiệp liên quan đến công nghệ cao, công nghệ bán dẫn và đổi mới sáng tạo, khi quy định mới được áp dụng, số doanh nghiệp tham gia cơ chế ưu tiên sẽ nhiều hơn.

Theo Luật Hải quan hiện hành, doanh nghiệp phải hoạt động liên tục 2 năm và được hải quan đánh giá mới được tham gia, hoặc phải đạt kim ngạch xuất nhập khẩu tối thiểu nhất định. Với cơ chế mới, các doanh nghiệp mới thành lập có thể tham gia ngay từ giai đoạn đầu nếu đáp ứng các điều kiện như hệ thống kiểm soát nội bộ tốt, thực hiện thủ tục hải quan điện tử, thủ tục thuế điện tử và khả năng tài chính đảm bảo.

Ngày 25/6/2025, với đa số phiếu tán thành, kỳ họp thứ chín, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 8 luật về lĩnh vực tài chính, trong đó có Luật Hải quan. Ngoài ưu đãi cho doanh nghiệp đổi mới sáng tạo và xuất nhập khẩu tại chỗ được sửa đổi tại luật lần này, Cục Hải quan đang tổng hợp các nội dung để trình Quốc hội sửa đổi toàn diện Luật Hải quan, dự kiến trong kỳ họp tháng 10/2025.

Điều này sẽ giúp tăng số lượng doanh nghiệp được hưởng ưu đãi, đồng thời giảm chi phí, thời gian và đơn giản hóa thủ tục cho các doanh nghiệp xuất nhập khẩu những mặt hàng phục vụ trực tiếp cho công nghệ cao, công nghiệp bán dẫn và các hoạt động đổi mới sáng tạo khác.

Về việc sửa đổi, bổ sung quy định về xuất nhập khẩu tại chỗ vào Luật Hải quan, điều này sẽ giải quyết vướng mắc hiện nay của hàng ngàn doanh nghiệp. Hiện các quy định chỉ có tại một số nghị định, chưa có quy định ở cấp luật. Việc sửa đổi sẽ giúp doanh nghiệp không phải chịu điều kiện về thương nhân có hiện diện hay không hiện diện, mà chỉ cần xuất nhập khẩu hàng hóa do thương nhân nước ngoài chỉ định giao hàng tại Việt Nam là có thể thực hiện thủ tục, từ đó giải quyết được nhiều khó khăn hiện nay.

Đặc biệt, trong lĩnh vực công nghệ cao và công nghệ bán dẫn, các doanh nghiệp như Foxconn, Samsung, Intel và các doanh nghiệp điện tử lớn đều có nhu cầu thực hiện xuất khẩu, nhập khẩu tại chỗ. Tuy nhiên, theo quy định hiện hành, chỉ khi thương nhân nước ngoài không có hiện diện tại Việt Nam mới được hưởng cơ chế này.

Quy định mới sẽ giải quyết các vướng mắc trên và tạo cơ chế thuận lợi để hình thành chuỗi cung ứng liên hoàn tại Việt Nam, từ khâu sản xuất linh kiện đến sản phẩm hoàn chỉnh và xuất khẩu.

Khi các điều khoản liên quan đến chi phí đối với doanh nghiệp công nghiệp bán dẫn và công nghệ cao được áp dụng, số lượng doanh nghiệp được hưởng cơ chế ưu tiên sẽ rất lớn. Vậy cơ chế quản lý đối với những doanh nghiệp này sẽ như thế nào và cơ quan hải quan cần có sự chuẩn bị ra sao để đáp ứng các điều kiện và yêu cầu cụ thể của luật?

Theo quy định của luật, sau khi được công nhận, doanh nghiệp vẫn phải tuân thủ và duy trì các điều kiện khác. Ví dụ, điều kiện về hệ thống kiểm soát nội bộ để đảm bảo doanh nghiệp quản lý toàn bộ hoạt động nhập khẩu, xuất khẩu, sản xuất từ khi đưa nguyên liệu vào cho đến khi xuất khẩu sản phẩm ra nước ngoài. Doanh nghiệp cũng phải duy trì việc thực hiện thủ tục hải quan điện tử, thủ tục thuế điện tử, tuân thủ các quy định pháp luật về kiểm toán, kế toán và các điều kiện khác.

Trong 2-3 năm sau khi được công nhận, hải quan sẽ tiếp tục rà soát, đánh giá điều kiện chấp hành pháp luật hải quan và pháp luật về thuế. Mặc dù khi công nhận không yêu cầu tuân thủ liên tục trong 2 năm, nhưng khi đánh giá để duy trì, hải quan sẽ đánh giá toàn diện, bao gồm việc tuân thủ các quy định pháp luật hải quan và thuế trong thời hạn nhất định. Đồng thời, cơ quan hải quan cũng sẽ xây dựng cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp để giúp họ hiểu, nắm vững các quy định pháp luật hải quan và tuân thủ, nhằm tránh những sai phạm có thể dẫn đến việc bị rút cơ chế ưu tiên.

Hồng Vân

Nguồn Đầu Tư : https://baodautu.vn/sua-luat-hai-quan-mo-rong-uu-tien-cho-doanh-nghiep-cong-nghe-d314709.html