Sửa Luật Xây dựng: Tạo khung khổ pháp lý thông thoáng, minh bạch

2 giờ trướcBài gốc

Quang cảnh Hội thảo. Ảnh: HÀ DUNG

Tiền có, đất có nhưng dự án vẫn “tắc” do vướng thủ tục

Đây là phản ánh của doanh nghiệp được Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường (KH,CN&MT) Trần Văn Khải nêu lên tại Hội thảo Góp ý Hoàn thiện Dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) do Thường trực Ủy ban KH,CN&MT của Quốc hội phối hợp với Bộ Xây dựng và Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức cuối tuần qua.

Theo ông Khải, Luật Xây dựng năm 2014 đã có nhiều đóng góp cho công tác quản lý nhà nước. Tuy nhiên, trước yêu cầu đổi mới, phát triển, Luật đã bộc lộ hạn chế, vướng mắc. Đặc biệt, thủ tục hành chính (TTHC) trong lĩnh vực xây dựng vẫn rườm rà, phức tạp. Nhiều dự án đầu tư xây dựng phải trải qua quá nhiều công đoạn, tầng nấc thủ tục, kéo dài thời gian và tăng chi phí cho doanh nghiệp.

“Có doanh nghiệp phản ánh “khó nhất hiện nay không phải vốn hay đất, mà là thủ tục đầu tư”, tiền có, đất có nhưng dự án vẫn “tắc” do vướng hàng loạt giấy phép, thẩm định”- ông Khải phản ánh và cho rằng, thủ tục chồng chéo, kéo dài đang làm mất thời gian, chi phí của xã hội, làm đội giá công trình, giảm hiệu quả đầu tư.

Bên cạnh đó, sự thiếu đồng bộ, thống nhất giữa Luật Xây dựng và các luật liên quan gây lúng túng cho nhà đầu tư. Hiện một dự án xây dựng trung bình chịu sự điều chỉnh của khoảng 5-7 luật, khiến chủ đầu tư “không biết phải tuân theo quy định nào cho đúng”. Có những thủ tục theo Luật Xây dựng thì doanh nghiệp đã làm đầy đủ, nhưng sang cơ quan quản lý đất đai lại bị trả về vì “không đủ điều kiện”, do quy định ngành đất đai khác biệt. Hệ thống pháp luật thiếu thống nhất đang trở thành rào cản lớn - ông Khải nêu.

Đặc biệt, bối cảnh tổ chức bộ máy chính quyền địa phương đã có thay đổi, đòi hỏi Luật phải cập nhật để phân định rõ thẩm quyền quản lý xây dựng ở địa phương.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Trần Văn Khải phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: HÀ DUNG

Do đó, việc sửa đổi Luật Xây dựng là một nhiệm vụ tất yếu, cấp bách. Mục tiêu không chỉ để khắc phục những bất cập hiện tại mà quan trọng hơn là tạo ra một khung khổ pháp lý mới, hiện đại, thông thoáng, minh bạch nhằm giải phóng mọi nguồn lực cho đầu tư phát triển.

Cắt bỏ, rút gọn tối đa thủ tục

Theo báo cáo của Cơ quan chủ trì soạn thảo (Bộ Xây dựng), tinh thần của Dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) lần này là cắt bỏ, rút gọn tối đa những thủ tục không cần thiết. Cụ thể như, người quyết định đầu tư được linh hoạt lựa chọn phương án thiết kế phù hợp với tính chất, độ phức tạp của công trình, không bắt buộc theo khuôn mẫu cứng nhắc, nhằm rút ngắn thời gian chuẩn bị dự án.

Quy trình thẩm định dự án đổi mới theo hướng cơ quan chuyên môn về xây dựng chỉ tập trung thẩm định các yêu cầu cốt lõi (an toàn kết cấu, phòng cháy chữa cháy, tuân thủ tiêu chuẩn quy chuẩn, phù hợp quy hoạch); các nội dung khác giao chủ đầu tư tự chịu trách nhiệm. Như vậy, thay vì hai bước thẩm định thiết kế (cơ sở và kỹ thuật) như trước, nay chỉ còn một bước thẩm định duy nhất cho thiết kế cơ sở.

Đặc biệt, nhiều thủ tục được đề xuất bãi bỏ hoặc cắt giảm mạnh: bỏ thủ tục cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng cho tổ chức, giảm bớt các loại công việc yêu cầu chứng chỉ hành nghề; bỏ bước thẩm định thiết kế sau thiết kế cơ sở (vì đã gộp vào bước trước đó); đơn giản hóa điều kiện khởi công công trình và giảm bớt đối tượng phải kiểm tra nghiệm thu.

So với 8 nhóm TTHC trong Luật hiện hành, Dự thảo Luật đề xuất bãi bỏ 3 nhóm thủ tục và đơn giản hóa các nhóm còn lại. Mục tiêu cuối cùng là tạo môi trường pháp lý thuận lợi, thông thoáng, minh bạch, an toàn, chi phí tuân thủ thấp cho doanh nghiệp và người dân.

Dự thảo Luật cũng quán triệt nguyên tắc đẩy mạnh phân cấp từ Trung ương đến địa phương đi đôi với minh bạch hóa trách nhiệm của các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng. Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Xuân Dũng, Dự thảo không quy định về thẩm quyền thực hiện TTHC mà giao Chính phủ quy định chi tiết theo hướng đẩy mạnh phân cấp triệt để cho chính quyền địa phương; chỉ giữ lại trung ương đối với các vấn đề mang tính liên tỉnh, liên vùng và liên quốc gia; liên quan đến quốc phòng, an ninh quốc gia, chủ quyền quốc gia…

Cải cách triệt để, tạo niềm tin cho doanh nghiệp

Tại Hội thảo, các đại biểu đã góp ý trực tiếp về các nhóm chính sách lớn của Dự thảo Luật, đặc biệt đánh giá cao chủ trương cải cách thủ tục hành chính trong hoạt động xây dựng.

Phó Tổng Thư ký, Trưởng ban Pháp chế VCCI Đậu Anh Tuấn đánh giá, các điểm sửa đổi của Dự án Luật không chỉ để khơi thông vốn đầu tư công mà cả vốn tư nhân hay nhà đầu tư nước ngoài. Dự thảo Luật đã rất rõ tinh thần cắt giảm mạnh mẽ TTHC, đơn giản hóa quy trình đầu tư, cấp phép, kiểm tra, giám sát, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

PGS,TS. Trần Chủng phát biểu tại Hội thảo. Ảnh: HÀ DUNG

PGS,TS. Trần Chủng - Chủ tịch Hiệp hội các nhà đầu tư công trình giao thông đường bộ Việt Nam (VARSI) - nêu thực tế, có những dự án đầu tư xây dựng phải mất tới 6, 7 năm để xin cấp phép, gây lãng phí thời gian, tăng chi phí cho doanh nghiệp. Do đó, việc cải cách TTHC có ý nghĩa quan trọng, là nội dung then chốt, cần làm một cách triệt để, mạnh mẽ hơn nữa nhằm cải thiện môi trường đầu tư, tạo niềm tin cho doanh nghiệp.

Ở góc độ địa phương, ông Nguyễn Văn Hanh - Phó Giám đốc Sở Xây dựng Ninh Bình - đề nghị bổ sung thêm quy định cho phép áp dụng tham khảo quy định định mức đã được duyệt tại các dự án công trình tương tự đối với các định mức chưa được công bố và không quy định phải xây dựng định mức mới để đẩy nhanh tiến độ thực hiện ở tỉnh và phê duyệt dự án.

Liên quan đến việc phân cấp, phân quyền, ông Hanh cho biết, kết quả khảo sát thực tế tại địa phương về việc thực hiện Nghị định số 140/2025/NĐ-CP quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp trong lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng và Nghị định số 145/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định về phân định thẩm quyền của chính quyền địa phương 2 cấp, phân quyền, phân cấp trong lĩnh vực quy hoạch đô thị và nông thôn cho thấy địa phương gặp rất nhiều khó khăn từ cơ cấu, nhân sự, bộ máy trong khi khối lượng công việc rất lớn.

Đồng tình với thực tế trên, nhiều ý kiến cho rằng, việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cần đi kèm với tăng cường nhân lực, đào tạo chuyên môn và bổ sung nguồn lực hỗ trợ. Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam Nguyễn Quốc Hiệp đề nghị, Luật cần có cơ chế ràng buộc trách nhiệm và nâng cao năng lực cho cấp cơ sở để cơ chế phân cấp phát huy hiệu quả thực chất./.

Đ. KHOA

Nguồn Kiểm Toán : http://baokiemtoan.vn/sua-luat-xay-dung-tao-khung-kho-phap-ly-thong-thoang-minh-bach-43163.html