Sơn La là địa phương có diện tích cà phê lớn nhất miền Bắc, với khoảng 21.000 ha, sản lượng cà phê nhân đạt từ 35.000 - 45.000 tấn/năm, mang lại nguồn thu nhập chính cho hàng chục nghìn hộ dân trên địa bàn. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của không khí lạnh tăng cường bao trùm khắp miền Bắc trong những ngày này kèm theo sương muối, băng giá đã khiến hàng ngàn ha cà phê ở Sơn La bị ảnh hưởng.
Xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La có gần 1.000 héc ta cà phê. Chỉ sau 1 đêm trời rét đậm, rét hại, sương muối, băng giá xuất hiện đã làm cho nhiều diện tích có hiện tượng táp lá, cháy ngọn, chết hoa.
Sương muối, băng giá đã ảnh hưởng đến hàng chục ha cà phê tại xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La.
Người dân xã Chiềng Cọ xót xa vì cà phê bị thiệt hại.
Sương muối trắng trên cây
Bà Lèo Thị Phượng, ở bản Muông Yên chia sẻ: "Nhà tôi 6.000m2 đất cà phê, tối 13/1 thì cũng chưa bị nhiều lắm, sáng nay bị nhiều hơn. Cây bị như thế này thì cũng chỉ cắt, không còn phương pháp nào khác. Nếu không cắt thì nó cũng sẽ chết hết cả gốc phải trồng mới".
Hơn 3 năm trước, khoảng 3.000 m2 cà phê của gia đình chị Lò Kim Thanh, ở bản Muông Yên bị sương muối làm cháy khô, phải cưa đốn gốc hoàn toàn để cây tái sinh lại. Sau 2 năm chăm sóc, năm vừa qua đã cho thu hái lứa đầu tiên với sản lượng 3 tấn quả, thu về trên 60 triệu đồng. Cà phê cho thu hoạch trở lại chưa được bao lâu thì năm nay toàn bộ diện tích này lại bị ảnh hưởng bởi sương muối. Gia đình chị Thanh không khỏi xót xa, vì đây là nguồn thu nhập chính của gia đình.
Gần 30 ha cà phê đang ra hoa, bị hỏng hoa, cháy lá.
Chị Thanh cho biết: "Dân chúng tôi một năm chỉ có hai mùa mận và cà phê. Giờ cà phê ngả hết một màu như thế này thì cũng cố gắng để khắc phục. Cũng mong muốn chính quyền địa phương quan tâm và giúp đỡ các hộ gia đình ảnh hưởng như gia đình chúng tôi".
Không đành đứng nhìn sương muối, băng giá phủ kín diện tích cây cà phê thu hoạch hàng trăm triệu đồng/ha; nhiều hộ gia đình ở đây đã đi mua bạt hoặc tận dụng bạt cũ sẵn có để che phủ phía trên và phun nước vào buổi sáng, với hy vọng sẽ hạn chế được phần nào ảnh hưởng bởi sương muối và mong thời tiết sẽ ấm lên trong những ngày sắp tới.
3.000m2 cà phê của gia đình chị Lò Kim Thanh bị hư hại, phải đốn gốc. Hoa cà phê bị cháy, không thể khắc phục.
Sau 1 đêm băng giá, sương muối, lá cà phê cháy đỏ khắp núi đồi.
Anh Quàng Văn Cường, ở bản Hôm, xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La bày tỏ: "Che bạt như thế này là tôi tự nghĩ ra để hạn chế sương muối ảnh hướng đến cây cà phê; phương án này cũng tốt hơn, nếu cái ngọn của nó chạm vào bạt thì chỉ bị chết phần trên đầu, không bị chết xuống dưới gốc cây".
Theo thống kê ban đầu, chỉ trong ngày 12 và 13/1, tại xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La đã có gần 30 ha cà phê bị ảnh hưởng bởi sương muối, băng giá; tập trung chủ yếu ở vùng trũng, thấp của các bản Ót Nọi, bản Hôm, bản Muông Yên,…
Hiện thành phố đã chỉ đạo các đơn vị liên quan rà soát, thống kê diện tích, đánh giá mức độ cây trồng bị thiệt hại để kịp thời hỗ trợ bà con nông dân.
Nhiều hộ gia đình ở đây đã đi mua bạt hoặc tận dụng bạt cũ sẵn có để che phủ phía trên với hy vọng sẽ hạn chế được phần nào ảnh hưởng bởi sương muối.
Theo thống kê ban đầu, gần 30 ha cà phê bị thiệt hại sẽ khó phục hồi trong những năm tiếp theo.
Ông Cà Trung Hòa, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Cọ, thành phố Sơn La cho biết: "Mỗi khi có đợt sương muối thì cây cà phê chịu đừng kém nhất và thường bị ảnh hưởng rất là lớn về sản lượng. Ví dụ như ảnh hưởng đến thối hoa trong đợt hoa và cháy lá. Nếu phải cưa đốn thì rất thiệt hại cho cây, đặc biệt là việc phát triển lại trong những năm tiếp theo".
Theo dự báo, trong những ngày tới, tỉnh Sơn La tiếp tục xảy ra rét đậm, rét hại trên diện rộng, nhiệt độ ban đêm và sáng sớm giảm sâu. Để chủ động ứng phó với thời tiết, giảm thấp nhất thiệt hại cho cây cà phê, người dân cần thực hiện các biện pháp kỹ thuật theo hướng dẫn của lực lượng chức năng và chăm sóc giúp cây sớm được phục hồi.