Suy thận mạn ngày càng gia tăng và trẻ hóa

7 giờ trướcBài gốc

Suy thận mạn ngày càng trẻ hóa

Bệnh nhân Trần Thị T. (SN 2008), ở xã Kim Phú nhập viện điều trị tại Khoa Nội thận - Tiết niệu, Bệnh viện hữu nghị Việt Nam-Cuba Đồng Hới khi chỉ mới 15 tuổi với các triệu chứng khó thở, tăng huyết áp, phù nề và được chẩn đoán là suy thận giai đoạn cuối. Cho đến nay, T. đã phải chạy thận 2 năm liên tục để duy trì sự sống. Kinh tế gia đình khó khăn, em phải nghỉ học, sức khỏe rất yếu.

Còn bệnh nhân Hoàng Văn B. (32 tuổi), ở xã Tuyên Bình cũng đã có thâm niên chạy thận hơn 4 năm nay. Anh B. phát hiện bị viêm cầu thận trong một đợt khám sức khỏe định kỳ do công ty tổ chức. Lần khám lại sau đó thì bệnh đã chuyển sang suy thận. Anh cho biết: “Tôi không biết nguyên nhân xuất phát từ đâu, có thể do ăn uống, do điều kiện làm việc. Một tuần tôi phải chạy thận 3 lần, ảnh hưởng rất nhiều đến cuộc sống và công việc”.

Bệnh nhân chạy thận 2-3 lần/tuần, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cuộc sống-Ảnh: T.S

Thận có chức năng lọc máu, loại bỏ các chất thải chuyển hóa của cơ thể và nước dư thừa ra khỏi cơ thể thông qua nước tiểu. Ngoài ra, thận còn có chức năng nội tiết, góp phần trong điều hòa chuyển hóa calci, phosphore trong cơ thể… Suy thận mạn tính là một trong những bệnh lý về thận rất nguy hiểm. Bệnh thường diễn biến âm thầm, không có dấu hiệu rõ rệt trong thời gian đầu, chỉ đến khi tiến triển mới có các triệu chứng cảnh báo. Theo thống kê tại Bệnh viện hữu nghị Việt Nam Cuba-Đồng Hới, trong 8 tháng năm 2025 ghi nhận có 667 ca chẩn đoán suy thận mạn, trong đó độ tuổi dưới 35 chiếm 10%. Một tỉ lệ lớn người trong độ tuổi lao động mắc bệnh suy thận, đa số phải nghỉ học, bỏ việc giữa chừng, sống phụ thuộc vào người thân.

Bác sĩ CKII. Trần Thái Anh, Trưởng Khoa Nội thận-Tiết niệu, Bệnh viện hữu nghị Việt Nam-Cuba Đồng Hới cho biết: “Tỉ lệ người trẻ mắc bệnh suy thận mạn ngày càng gia tăng xuất phát từ các nguyên nhân: Lối sống thiếu lành mạnh, ăn uống không khoa học, ăn đồ ăn nhanh, uống nước ngọt, dùng các chất kích thích như thuốc lá, cà phê, bia rượu; lạm dụng, tự ý sử dụng thuốc tây không theo đơn của bác sĩ; các bệnh lý nền ngày càng gia tăng, trẻ hóa và một nguyên nhân nữa là người trẻ thường chủ quan, không có thói quen đi khám sức khỏe định kỳ”.

Có thể thấy, suy thận sớm ở người trẻ không còn là vấn đề hiếm gặp mà đã trở thành một vấn đề y tế cộng đồng đáng lưu ý, đòi hỏi nhiều giải pháp đồng bộ từ cá nhân, gia đình, ngành Y tế và toàn xã hội.

Gánh nặng đa chiều

Tại Đơn nguyên Thận nhân tạo, Khoa Nội thận-Tiết niệu, Bệnh viện hữu nghị Việt Nam-Cuba Đồng Hới, hầu hết các bệnh nhân đang điều trị ở đây đều có hoàn cảnh khó khăn.

Mỗi bệnh nhân chạy thận 2-3 lần/tuần, mỗi lần 3-4 giờ, chi phí lên tới hàng triệu đồng/tháng. Dù bảo hiểm y tế chi trả phần lớn thì phần còn lại bao gồm chi phí đi lại, thuốc men, ăn ở, mất thu nhập vẫn là gánh nặng quá sức với nhiều gia đình. Trong khi đó, ghép thận là giải pháp tối ưu hơn nhưng chi phí có thể lên tới hàng trăm triệu đồng và không phải ai cũng đủ điều kiện ghép thận hoặc tìm được người hiến thận tương thích.

Bệnh nhân Đặng Ngọc Q. ở xã Tuyên Hóa có hơn 9 năm chạy thận nhân tạo tại đơn nguyên này chia sẻ: “Tôi bị suy thận sau một lần bị ong rừng đốt, nay đã ở giai đoạn cuối. Mỗi tuần tôi phải chạy thận 3 lần, cộng thêm sức khỏe yếu nên không ai nhận vào làm việc. Tôi phải đi nhặt ve chai để trang trải chi phí cuộc sống hằng ngày”.

Chạy thận nhân tạo thường xuyên không chỉ tốn kém chi phí, thời gian mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của người bệnh. Nhiều bệnh nhân gắn bó với đơn vị chạy thận nhân tạo hàng chục năm, sức khỏe và kinh tế đều kiệt quệ.

Không dừng lại ở đó, bệnh nhân suy thận ngày càng gia tăng và trẻ hóa gây áp lực không nhỏ đối với hệ thống y tế. Bác sĩ nội trú Trần Ngọc Việt, Khoa Nội thận-Tiết niệu, Bệnh viện hữu nghị Việt Nam-Cuba Đồng Hới cho biết: “Hiện tại Đơn nguyên Thận nhân tạo đang trong tình trạng quá tải. Mỗi ngày, chúng tôi làm việc từ 6 giờ sáng đến 23 giờ đêm, chia làm 4 ca thay phiên nhau và phải trực thêm cả thứ 7, chủ nhật để đáp ứng nhu cầu chạy thận của bệnh nhân. Số lượng máy chạy thận hiện cũng đang thiếu trầm trọng so với số lượng bệnh nhân”.

Khoa Nội thận-Tiết niệu hiện có khoảng 30 bệnh nhân điều trị nội trú và 250 bệnh nhân chạy thận nhân tạo thường xuyên. Với số lượng bệnh nhân đông, khoa cần có từ 45-50 máy chạy thận nhân tạo để đáp ứng nhu cầu. Tuy nhiên, hiện tại khoa chỉ có 31 máy đang hoạt động, dẫn đến tình trạng quá tải và tăng áp lực cho đội ngũ y, bác sĩ.

Có thể nói, mức độ gia tăng và trẻ hóa bệnh suy thận mạn đang trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng. Giải pháp cần thiết là xây dựng các chương trình phòng chống bệnh thận, tăng cường đầu tư cho y tế cơ sở, trang thiết bị lọc máu, ghép thận. Về lâu dài, cần thúc đẩy truyền thông cộng đồng về lối sống lành mạnh và khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là đối với người trẻ. Các giải pháp đồng bộ và quyết liệt trong phòng chống bệnh thận nói chung, suy thận mạn nói riêng sẽ góp phần giúp người dân chuyển từ “chữa khi đã muộn” sang “phòng ngừa từ sớm”.

Thảo Sang

Nguồn Quảng Trị : https://baoquangtri.vn/suc-khoe/202509/suy-than-man-ngay-cang-gia-tang-va-tre-hoa-2f06659/