Suy thận ở người trẻ: Cái giá từ những thói quen tưởng vô hại

2 ngày trướcBài gốc

Hiện, BVTW Huế đang điều trị cho khoảng 350 bệnh nhân chạy thận ngoại trú

Khi tuổi trẻ gắn với… máy chạy thận

Ở tuổi 23, lẽ ra phải là quãng thời gian tươi đẹp, tràn đầy năng lượng, nhưng với L.T.N. (trú tại xã Phú Lộc, TP. Huế), đó lại là chuỗi ngày dài nằm viện. Từ giữa năm 2024, sau một thời gian làm việc tại một doanh nghiệp ở Khu Kinh tế Chân Mây - Lăng Cô, N. cảm thấy mệt mỏi, buồn nôn, hai chân phù nề. Kết quả khám tại Trung tâm Y tế Phú Lộc khiến cả gia đình bàng hoàng: N. bị suy thận giai đoạn cuối và phải chuyển gấp lên Bệnh viện Trung ương (BVTW) Huế điều trị.

N. chia sẻ: “Em sốc và hoang mang khi biết nguyên nhân xuất phát từ thói quen thức khuya, ăn uống thất thường - điều em từng nghĩ là bình thường. Suốt nhiều năm, em ngủ từ 2-3 giờ sáng, ăn khuya bằng mì tôm, uống trà sữa và nước ngọt có ga. Những sở thích tưởng chừng vô hại ấy đã âm thầm hủy hoại sức khỏe, khiến em mất đi sự tự do của tuổi trẻ. Giờ hối hận cũng muộn rồi nên em chỉ biết cố gắng điều trị thật tốt để bệnh tình thuyên giảm, ba mẹ đỡ lo”.

Không riêng gì N., V.Đ.T. (31 tuổi, xã Lộc Trì, TP. Huế) đã phải chạy thận định kỳ 3 lần/tuần từ năm 20 tuổi. Hơn 10 năm nay, cuộc sống chỉ xoay quanh bệnh viện và những chuyến xe buýt. “Em muốn nhắn nhủ các bạn trẻ: đừng coi thường sức khỏe. Tránh thức khuya, ăn đồ cay nóng, suy nghĩ tiêu cực… Có sức khỏe là có tất cả”, T nói, giọng buồn buồn.

Căn bệnh này còn cướp đi tuổi thơ của nhiều em nhỏ. Em K.D. (11 tuổi, TP. Đà Nẵng) vừa chống chọi với suy thận, vừa bị viêm phổi mạn tính. Từ ngày nhập viện, bố em, anh Lê Văn Cường phải nghỉ việc để chăm con. “Nhìn con nằm yên trong phòng bệnh bên chiếc máy chạy thận mà không thể giúp gì, tôi đau lòng lắm. Tôi chỉ ước cho con khỏe lại như xưa”, anh Cường nói.

Xem bệnh nhân như người nhà

Bác sĩ Nguyễn Thị Minh Phương, Khoa Thận nhân tạo, BVTW Huế cho biết: Bệnh nhân suy thận có độ tuổi từ 8 đến 90, trong đó những năm gần đây nhóm 20 - 30 tuổi chiếm tỷ lệ cao. Nhiều bệnh nhân trẻ khi mới nhập viện rơi vào trạng thái sốc và không vượt qua được cú sốc tâm lý, chấp nhận mình phải sống phụ thuộc vào máy móc suốt đời. Do đó, ngoài điều trị, các bác sĩ còn kiêm nhiệm vai trò người thân, động viên, chia sẻ để giúp bệnh nhân ổn định tâm lý, phối hợp điều trị. “Đôi lúc phải dỗ dành các em nhỏ hợp tác điều trị hoặc động viên các cô chú, ông bà đi hàng chục, thậm chí hàng trăm cây số mỗi tuần để đến viện”, bác sĩ Phương cho biết.

Theo ThS.BS. Đinh Thị Minh Hảo, phụ trách Khoa Thận nhân tạo, BVTW Huế, hiện khoa đang điều trị cho khoảng 350 bệnh nhân chạy thận ngoại trú, trong đó độ tuổi dưới 40 chiếm từ 35 - 40%. Nguyên nhân phổ biến gồm tăng huyết áp do thức khuya, ăn mặn, lạm dụng thức ăn nhanh, sử dụng thực phẩm chức năng kém chất lượng, hoặc tập gym thiếu khoa học. Những yếu tố này dần gây tổn thương thận mà người bệnh không hề hay biết. “Bệnh thận thường bắt đầu từ tăng huyết áp và đái tháo đường. Do đó, muốn phòng tránh, phải duy trì chế độ sinh hoạt lành mạnh, ăn uống điều độ, uống đủ nước, hạn chế muối, đường và tinh bột. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hay thực phẩm chức năng không rõ nguồn gốc”, bác sĩ Hảo khuyến cáo.

Không chỉ có chạy thận

Với bệnh nhân suy thận giai đoạn cuối, hiện có 3 phương pháp điều trị chính, đó là chạy thận nhân tạo, lọc màng bụng và ghép thận. Chạy thận nhân tạo thường phổ biến nhưng đòi hỏi bệnh nhân đến bệnh viện 3 lần/tuần, ảnh hưởng nhiều đến học tập, công việc. Trong khi đó, lọc màng bụng có thể thực hiện tại nhà giúp bệnh nhân chủ động hơn, đặc biệt phù hợp với người trẻ, nhưng lại đòi hỏi sự kiên nhẫn và tuân thủ nghiêm ngặt quy trình vệ sinh.

Theo bác sĩ Hảo, hiện chỉ có khoảng 60 bệnh nhân tại BVTW Huế áp dụng phương pháp lọc màng bụng, phần lớn là người lớn tuổi ở xa trung tâm. Các bác sĩ mong muốn bệnh nhân trẻ cân nhắc lựa chọn phương pháp này để có thể tiếp tục học tập, làm việc và duy trì cuộc sống gần như bình thường trong khi chờ cơ hội ghép thận.

Suy thận không chừa một ai, kể cả những người trẻ đang ở đỉnh cao của sức khỏe. Những thói quen tưởng nhỏ nhặt hôm nay có thể khiến bạn phải sống phụ thuộc vào máy chạy thận suốt đời. Đừng để đến khi mất đi mới tiếc nuối. Hãy bắt đầu từ những thay đổi nhỏ: ngủ sớm hơn một giờ, uống thêm một cốc nước lọc, bớt một lần đồ ăn nhanh… để bảo vệ cặp thận - “bộ lọc” quý giá của cơ thể ngay từ bây giờ.

Để bảo vệ sức khỏe thận, các bác sĩ khuyến cáo nên giữ giờ giấc sinh hoạt ổn định, tránh thức khuya quá 23 giờ; ăn uống khoa học, hạn chế muối, đường, thức ăn nhanh; tăng cường rau xanh, trái cây tươi; uống đủ nước; không lạm dụng thực phẩm chức năng, chỉ dùng khi có chỉ định của bác sĩ và nguồn gốc rõ ràng; kiểm soát cân nặng, huyết áp, đường huyết, thăm khám định kỳ, nhất là nếu gia đình có tiền sử bệnh thận, tiểu đường hoặc huyết áp cao; vận động hợp lý và tránh các chế độ tập luyện cực đoan kèm bổ sung chất không an toàn; giữ tinh thần lạc quan.

Bài, ảnh: Thanh Hương

Nguồn Thừa Thiên Huế : https://huengaynay.vn/y-te-suc-khoe/suy-than-o-nguoi-tre-cai-gia-tu-nhung-thoi-quen-tuong-vo-hai-156680.html