EU sẽ xem xét lại lệnh trừng phạt trong tháng này
Theo đại diện cấp cao EU về chính sách đối ngoại và an ninh Kaja Kallas, các ngoại trưởng EU sẽ nhóm họp ở Brussels ngày 27.1 tới để thảo luận việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt với Syria.
“Tuy nhiên, quá trình dỡ bỏ lệnh trừng phạt phải đi kèm với tiến triển rõ rệt trong quá trình chuyển đổi chính trị của Syria”, bà Kaja Kallas cho biết trong bài đăng trên nền tảng mạng xã hội X.
Tuyên bố của bà Kaja Kallas được đưa ra tại cuộc họp của các nhà ngoại giao hàng đầu châu Âu và Trung Đông tại thủ đô Riyadh của Ảrập Xêút để thảo luận về tương lai của Syria.
Bộ trưởng Ngoại giao Ảrập Xêút, Hoàng tử Faisal bin Farhan phát biểu tại cuộc họp. Ảnh: AP
Tại cuộc họp, Ảrập Xêút kêu gọi dỡ bỏ lệnh trừng phạt, vốn đe dọa làm suy yếu quá trình phục hồi của Syria sau gần 14 năm nội chiến khiến khoảng 500.000 người thiệt mạng và khiến một nửa dân số trước chiến tranh của nước này là 23 triệu người phải di dời.
Tuy nhiên, các nước châu Âu và Hoa Kỳ vẫn còn e ngại về nguồn gốc Hồi giáo của lực lượng đã lật đổ ông Assad và hiện đang lãnh đạo một chính phủ lâm thời. Mặc dù trước đó, Chính phủ lâm thời Syria cam kết sẽ tổ chức một hội nghị thượng đỉnh đối thoại toàn quốc bao gồm nhiều nhóm khác nhau trên khắp Syria để thống nhất về lộ trình chính trị mới dẫn đến hiến pháp mới và một cuộc bầu cử.
Hội đồng Châu Âu đã gia hạn các biện pháp trừng phạt đối với Syria đến ngày 1.6.2025. Hiện có 318 cá nhân và 86 tổ chức Syria đang bị phong tỏa tài sản và cấm nhập cảnh vào EU. Các biện pháp trừng phạt cũng cấm cung cấp tiền và các nguồn lực kinh tế khác cho họ, dù trực tiếp hay gián tiếp.
Đức kêu gọi cách tiếp cận thông minh
Hoa Kỳ, EU và một số quốc gia Ảrập đã bắt đầu áp đặt lệnh trừng phạt đối với Syria sau khi cáo buộc Tổng thống bị lật đổ Assad tiến hành đàn áp cuộc nổi dậy năm 2011 và thắt chặt các lệnh trừng phạt này khi cuộc xung đột leo thang thành chiến tranh.
Các biện pháp này nhằm vào các cá nhân trong chính quyền của ông Assad, bao gồm đóng băng tài sản. Nhưng nhiều biện pháp nhắm vào chính phủ nói chung, chẳng hạn như lệnh cấm một số giao dịch tài chính và ngân hàng, lệnh cấm Chính phủ Syria mua dầu và lệnh cấm đầu tư hoặc thương mại trong một số lĩnh vực, làm tê liệt nền kinh tế Syria nói chung.
Trước những diễn biến mới ở Syria, Bộ trưởng Ngoại giao Đức Annalena Baerbock cho biết lệnh trừng phạt đối với những người trong Chính quyền cũ của Syria vẫn được duy trì nhưng bà kêu gọi một cách tiếp cận thông minh đối với các lệnh trừng phạt có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế và cung cấp cứu trợ nhanh chóng cho người dân Syria”. “Người Syria hiện cần một khoản cổ tức nhanh chóng từ quá trình chuyển giao quyền lực, bà Baerbock không giải thích chi tiết nhưng đã công bố thêm 50 triệu euro (51,2 triệu USD) viện trợ của Đức cho thực phẩm, nơi trú ẩn khẩn cấp và chăm sóc y tế.
Tại cuộc họp, Bộ trưởng Ngoại giao Ảrập Xêút, Hoàng tử Faisal bin Farhan cho biết các lệnh trừng phạt quốc tế và đơn phương đối với Syria nên được dỡ bỏ. Ông cho rằng, việc duy trì "sẽ cản trở nguyện vọng của người dân Syria đạt được sự phát triển và tái thiết", ông nói. Ông ca ngợi các bước đi đã được chính phủ lâm thời Syria thực hiện cho đến nay, bao gồm cả lời hứa sẽ bắt đầu một tiến trình chính trị "bao gồm nhiều thành phần khác nhau" của người dân Syria.
Thổ Nhĩ Kỳ: Cần cân bằng khi đưa ra yêu cầu với Syria
Bộ trưởng Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan cho biết sẽ cố gắng giúp Syria bình thường hóa quan hệ với cộng đồng quốc tế. Ông cho rằng, điều quan trọng là phải thiết lập "sự cân bằng giữa kỳ vọng của cộng đồng quốc tế và thực tế mà chính quyền mới ở Syria phải đối mặt".
Ông cam kết Thổ Nhĩ Kỳ sẽ hỗ trợ chính phủ mới, đặc biệt là trong việc chống lại các mối đe dọa từ nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS). “Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng đóng góp phần của mình để giúp người dân Syria vượt qua chặng đường khó khăn phía trước”, ông phát biểu trong bình luận được hãng thông tấn Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ đưa tin.
Mỹ đã nới lỏng một số hạn chế
Tuần trước, Washington đã nới lỏng một số hạn chế đối với Syria chẳng hạn việc Bộ Tài chính Hoa Kỳ cấp giấy phép chung có thời hạn 6 tháng, cho phép thực hiện một số giao dịch nhất định với chính phủ Syria, bao gồm một số giao dịch mua bán năng lượng và các giao dịch ngẫu nhiên.
Hoa Kỳ cũng đã dỡ bỏ lệnh truy nã đối với một thủ lĩnh quân nổi dậy Syria trước đây được gọi là Abu Mohammed al-Golani, người đã chỉ huy lực lượng lật đổ ông Assad vào tháng trước. Al-Sharaa là một cựu chiến binh cấp cao của al-Qaeda đã tách khỏi nhóm này nhiều năm trước và sau khi lên lãnh đạo Chính quyền lâm thời đã cam kết xây dựng Syria bao gồm tôn trọng quyền của các nhóm tôn giáo thiểu số.
Quân nổi dậy đã lãnh đạo một cuộc nổi loạn chớp nhoáng lật đổ ông Assad vào ngày 8.12.2024 và chấm dứt sự cai trị kéo dài hàng thập kỷ của gia đình ông.
Phần lớn các nước phương Tây đã cắt đứt quan hệ với ngoại giao với Chính quyền của ông Assad và áp đặt lệnh trừng phạt đối với chính phủ của ông. Tuy nhiên, Chính quyền mới của Syria hy vọng, với chế độ mới, các lệnh trừng phạt sẽ dần được dỡ bỏ và cộng đồng quốc tế sẽ hỗ trợ Syria trong công cuộc xây dựng lại cơ sở hạ tầng bị tàn phá, giúp vực dậy nền kinh tế bị tàn phá nhiều năm qua.
Quỳnh Vũ