Kỷ nguyên độc lập, tự do đến với dân tộc ta từ mùa Thu năm 1945. Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đập tan ách thống trị của thực dân, phong kiến, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đưa dân tộc ta tiến vào kỷ nguyên “rũ bùn đứng dậy sáng lòa”. 30 năm sau, mùa Xuân năm 1975, Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng, thu giang sơn về một mối, cả nước bước vào Kỷ nguyên hòa bình thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội.
Năm 1986, Đại hội lần thứ VI của Đảng khởi xướng công cuộc đổi mới đất nước. Qua gần 40 năm, đất nước ta đã có những bước phát triển vô cùng kỳ vĩ, nếu so với “đêm trước đổi mới”. Điều này khi tổng kết 20 năm, 30 năm đổi mới, chúng ta đã có những nhận định, những minh chứng xác đáng, bằng những số liệu cụ thể, những bài học kinh nghiệm quý giá. Trước đây, trong niềm vui trước những thành tựu to lớn, có người đặt câu hỏi: Đổi mới đến bao giờ thì tới đích, hay nói mộc mạc: bao giờ thì xong? Câu trả lời là, sẽ không bao giờ kết thúc. Nhưng phải đổi mới - sáng tạo, xác định rõ mục tiêu, nhiệm vụ của mỗi chặng đường, vì mục tiêu lớn nhất xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
Chương trình “Ngày hội văn hóa vì hòa bình” kỷ niệm 70 năm Giải phóng Thủ đô. Ảnh: TL
Không phải ngẫu nhiên có được đội ngũ “trùng trùng điệp điệp” như hôm nay. Phải bao nhiêu xương máu, mồ hôi, trí tuệ của đồng bào, đồng chí, của toàn dân tộc mới làm nên những mùa gặt lớn.
Năm 2025 đã đến, một phần tư thế kỷ XXI đã đi qua, thêm một con số 5 kỳ diệu như một hằng số hạnh phúc của dân tộc ta, là năm “chạm vách” bốn thập niên đổi mới. Đại hội Đảng lần thứ XIV vào đầu năm 2026, như Hội nghị Trung ương 10 vừa qua đã xác định, Đại hội sẽ mở ra kỷ nguyên đổi mới và phát triển, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Phát biểu bế mạc Hội nghị Trung ương và trong nhiều bài viết, phát biểu quan trọng gần đây, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định: “Với thế và lực đã tích lũy được sau 40 năm đổi mới, với sự đồng lòng, chung sức của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân, với những thời cơ, thuận lợi mới, dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, chúng ta đã hội tụ đủ những điều kiện cần thiết đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam”.
Một nhà cách mạng lão thành từng tham gia Tổng khởi nghĩa tháng Tám - 1945 tại Hà Nội, nói chuyện với chúng tôi trong ngày giáp Tết, rằng ông cứ hình dung, tiếng sấm tháng Tám mở đầu kỷ nguyên độc lập, tự do là mệnh lệnh Đứng lên; thắng lợi của Đại thắng mùa Xuân năm 1975 là hồi kèn chiến thắng giục giã cả nước đồng lòng Đi tới; và từ mùa xuân này, 2025 là chặng nước rút để chúng ta bước vào kỷ nguyên Vươn mình. Rồi ông hào hứng đọc mấy câu thơ trong bài “Ta đi tới” của nhà thơ Tố Hữu: “Ta đi tới trên đường ta bước tiếp/ Rắn như thép, Vững như đồng/ Đội ngũ ta trùng trùng điệp điệp/ Cao như núi, dài như sông...”
Không phải ngẫu nhiên có được đội ngũ “trùng trùng điệp điệp” như hôm nay. Phải bao nhiêu xương máu, mồ hôi, trí tuệ của đồng bào, đồng chí, của toàn dân tộc mới làm nên những mùa gặt lớn. Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định: Sau 35 năm đổi mới, đất nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Quy mô, trình độ nền kinh tế được nâng lên. Đời sống nhân dân cả về vật chất và tinh thần được cải thiện rõ rệt. Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay.
Không phải ngẫu nhiên mà từ chỗ một nước nghèo, sau hơn 30 năm chiến tranh, đã vươn lên mạnh mẽ như thế. Quy mô GDP không ngừng được mở rộng. Năm 2020 khi cả nước phải gồng mình chống chọi với đại dịch Covid-19, Việt Nam vẫn đạt 342,7 tỉ đô-la Mỹ (USD), trở thành nền kinh tế lớn thứ tư trong khối ASEAN. Theo đó, thu nhập bình quân đầu người tăng khoảng 17 lần, lên mức 3.512 USD. Trước đó vào năm 2008, nước ta đã ra khỏi nhóm các nước có thu nhập thấp.
Nền tảng ấy, đà vươn tới ấy tạo xung lực mới. Năm 2023 cũng là năm chúng ta đã lập nên những kỳ tích mới. Dự án 500kV mạch 3 Quảng Bình - Hưng Yên sau hơn sáu tháng thi công thần tốc đã hoàn thành. Nhiều tuyến đường bộ cao tốc được đưa vào sử dụng, nâng tổng chiều dài lên 2.021 km. Đặc biệt, phát triển doanh nghiệp có xu hướng tích cực. Thu hút FDI là điểm sáng, vốn thực hiện đạt 17,3 tỷ USD, tăng 8,9%, cao nhất trong nhiều năm qua, trong bối cảnh đầu tư toàn cầu sụt giảm. Với những bứt phá mạnh mẽ đó, tăng trưởng GDP năm 2024 ước đạt 6,8 - 7%, thuộc nhóm nước có tốc độ tăng trưởng cao trong khu vực và thế giới, được nhiều tổ chức quốc tế lớn, có uy tín đánh giá cao. Kỳ tích là ở chỗ đó, là thắng trong điều kiện tưởng không thể thắng, tưởng cố giữ được thăng bằng đã là tốt rồi.
Mặc dù còn những tồn tại, hạn chế và cả những yếu kém trong quá trình đi lên, nhất là nạn tham nhũng, lãng phí, tiêu cực như vết thương chưa lành vẫn nhức nhối, tấy buốt, vẫn ngày ngày nhắc chúng ta phải kiên trì, quyết liệt, trị tận gốc, nhưng nhất định ánh sáng sẽ đẩy lùi bóng tối. Không chần chừ, chờ đợi. Bắt đầu từ năm 2025, Xuân Ất Tỵ sẽ thổi luồng gió mới mạnh mẽ, trong lành, giục cánh buồm Việt Nam tiếp tục vươn khơi. Chúng ta xem đây là cơ hội chiến lược quan trọng, là giai đoạn nước rút để kiến tạo kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam. Đây là thời cơ để hiện thực hóa các mục tiêu trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2030, nước công nghiệp hiện đại theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào năm 2045.
Trên con đường đi tới không chỉ có mưa thuận gió hòa mà vẫn còn lắm thác nhiều ghềnh. Có những ý kiến băn khoăn rằng, cần xác định rõ hơn nội hàm của khái niệm kỷ nguyên mới để đề ra những chiến lược, mục tiêu sát thực, khả thi hơn, tạo sự chuyển động mạnh mẽ, dứt khoát, vượt qua thách thức, vượt qua chính mình, thực hiện khát vọng, vươn tới hạnh phúc, phồn vinh.
Nội hàm ấy thể hiện trong những chiến lược cụ thể. Đó là Chiến lược công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đáp ứng yêu cầu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 và quá trình toàn cầu hóa diễn ra nhanh chóng. Đó là Chiến lược phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo - nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu trong kỷ nguyên vươn mình. Đó là Chiến lược Phát triển nhanh và bền vững đòi hỏi tốc độ cao hơn trong tăng trưởng kinh tế, gia tăng sản xuất - kinh doanh, tạo điều kiện thu hẹp khoảng cách phát triển với các nước trong khu vực và trên thế giới…
Việt Nam vươn mình trong một thế giới hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển. Dẫu rằng đang có những diễn biến phức tạp, khó lường. Nguy cơ lan rộng chiến tranh vẫn đe dọa nhiều nơi, nhất là khu vực Trung Đông. Nhưng hòa bình, hợp tác vẫn là xu thế chủ đạo. Thời cơ mới trong kỷ nguyên mới xuất hiện cùng những thay đổi đột biến trong cục diện thế giới. Sự vươn mình của đất nước ta hoàn toàn phù hợp xu thế thời đại. Tháng 10/2024, cuộc họp lần thứ 16 của các nhà lãnh đạo Nhóm các nền kinh tế mới nổi (BRICS), có đại diện Chính phủ Việt Nam tham dự, được tổ chức tại Kazan, Nga, đã đánh dấu cơ chế BRICS bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên hợp tác mở rộng ra phạm vi toàn cầu. Các quốc gia cùng hướng tới mục tiêu xây dựng một trật tự thế giới mới, công bằng hơn, bình đẳng hơn - đó là tinh thần, là lương tâm thời đại!
Tinh thần thời đại ấy cũng cần lan tỏa trong đội ngũ những người làm báo chúng ta. Từ đầu thế kỷ XXI, các nhà nghiên cứu báo chí đã đưa ra khái niệm “Báo chí trí tuệ” phù hợp với thời đại Internet phát triển. Hoạt động báo chí hướng tới sự “tăng cường hiểu biết, nhận thức thế giới”. Đặc biệt trong thời đại truyền thông số, lợi thế thuộc về những tờ báo bình luận hay hơn, phân tích sâu hơn, kiến giải tốt hơn, dự báo chuẩn xác hơn.
Phải chăng mục tiêu báo chí hướng tới trong kỷ nguyên mới chính là tham gia tích cực, chủ động vào quá trình chuyển đổi số? Trước vô vàn vấn đề mới, diễn biến mới, trước sự bùng nổ thông tin trong xã hội, tin giả loang nhanh như “que thuốc nổ đặt trong loa phóng thanh” (bình luận của báo New York Times, Mỹ). Trước sự chống phá của các thế lực thù địch, cơ hội chính trị, mỗi cơ quan báo chí, mỗi người làm báo phải luôn tỉnh táo, sáng tạo, trau dồi đạo đức nghề nghiệp. Mỗi tác phẩm “báo chí trí tuệ” có khả năng phân tích, bình luận thấu đáo, hàm lượng tri thức cao, có sức thuyết phục, đủ sức lật tẩy những chiêu trò, tiếng nói sai trái, lạc lõng.
Trí tuệ nhân tạo (AI) là do con người sáng tạo ra. Nó không thể thay thế trái tim, tâm hồn con người. AI muốn “sửa sai” thì cũng phải do con người. Khi ta sống trong đời sống, đi nhiều, đọc nhiều, “hòa tan” mình vào xã hội, vào thời cuộc thì sẽ nhìn thấy được “cái vô hình” và nghe thấy “cái vô thanh”.
Suy cho cùng, mục đích của người viết là để tìm hiểu, khám phá, chứ không phải để kiếm lời, cầu danh, đừng cầu danh thì danh sẽ tới. Đó là chuyện của mọi thời, viết bằng bút mực, bút bi hay viết trên bàn phím máy tính cũng vậy thôi. Đương nhiên, nếu nội dung là “Vua”, thì công nghệ là “Nữ hoàng”. Nội dung hấp dẫn, hình thức đẹp, được thiết kế, truyền tải trên nền tảng công nghệ tiên tiến thì sự thu hút công chúng sẽ tăng lên nhiều lần.
Đất nước ta, Dân tộc ta và mọi người dân đất nước bên bờ sóng đang vững bước trên trên đường đi tới. Đi tới trong kỷ nguyên vươn mình với nhiều cơ hội lớn, song cũng không ít thách thức cam go. Khi dân tộc sánh vai cùng thời đại, khi tương lai gõ lên từng cánh cửa thì niềm tin, sức mạnh được nhân lên. Kỷ nguyên độc lập dân tộc; kỷ nguyên hòa bình, thống nhất, đi lên chủ nghĩa xã hội; kỷ nguyên đổi mới - vươn mình, là một hành trình liên tục, sáng ngời bản lĩnh, trí tuệ, và ý chí Việt Nam.
Mặc dù còn những tồn tại, hạn chế và cả những yếu kém trong quá trình đi lên, nhất là nạn tham nhũng, lãng phí, tiêu cực như vết thương chưa lành vẫn nhức nhối, tấy buốt, vẫn ngày ngày nhắc chúng ta phải kiên trì, quyết liệt, trị tận gốc, nhưng nhất định ánh sáng sẽ đẩy lùi bóng tối. Không chần chừ, chờ đợi. Bắt đầu từ năm 2025, Xuân Ất Tỵ sẽ thổi luồng gió mới mạnh mẽ, trong lành, giục cánh buồm Việt Nam tiếp tục vươn khơi.
Hải Đường