Tả là bệnh gì?

3 giờ trướcBài gốc

Tả do vi khuẩn Vibrio cholerae gây ra. Ảnh: News-Medical.

Tả là bệnh nhiễm trùng tiêu chảy cấp tính do ăn, uống thực phẩm hoặc nước bị nhiễm vi khuẩn Vibrio cholerae. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các nhà nghiên cứu ước tính mỗi năm, có khoảng 1,3-4 triệu ca mắc bệnh tả và 21.000-143.000 ca qua đời trên toàn thế giới do nhiễm trùng này.

Tả là bệnh rất nghiêm trọng, có thể gây tiêu chảy cấp tính nặng kèm theo mất nước nghiêm trọng. Bệnh tả ảnh hưởng đến cả trẻ em và người lớn, gây hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị.

Nguyên nhân

Theo WebMD, Vibrio cholerae thường được tìm thấy trong thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm bởi phân của người bị nhiễm trùng. Nếu mang vi khuẩn nhưng không có triệu chứng, người bệnh vẫn có thể truyền vi khuẩn tả qua phân (trong tối đa 2 tuần) làm ô nhiễm nguồn nước.

Các nguồn vi khuẩn gây bệnh tả phổ biến bao gồm:

- Nguồn cung cấp nước công cộng: Loại vi khuẩn này thường có trong nước giếng bị ô nhiễm ở những khu vực không có điều kiện vệ sinh tốt.

- Thức ăn và đồ uống đường phố: Bệnh tả có thể lây truyền qua đường này khi thức ăn chưa nấu chín hoặc người bán hàng không tuân thủ quy trình chế biến và vệ sinh thực phẩm tốt.

- Rau sống: Chúng lây lan bệnh tả khi được trồng bằng phân chuồng hoặc nước bị ô nhiễm. Điều này phổ biến hơn ở các nước đang phát triển.

- Cá và hải sản sống hoặc nấu chưa chín: Đợt bùng phát gần đây ở Mỹ đến từ hải sản đánh bắt ở vùng nước ô nhiễm tại Vịnh Mexico.

- Ngũ cốc: Nếu một loại ngũ cốc, chẳng hạn gạo, bị nhiễm tả sau khi nấu chín và sau đó để ở nhiệt độ phòng, vi khuẩn có thể phát triển.

Khi một người tiêu thụ thực phẩm hoặc nước bị ô nhiễm, vi khuẩn sẽ giải phóng độc tố vào ruột gây ra bệnh tiêu chảy nghiêm trọng. Một người khó có thể mắc bệnh tả khi tiếp xúc thông thường với người bị nhiễm bệnh.

Thức ăn và đồ uống đường phố là một trong những nguồn lây bệnh tả phổ biến nhất. Ảnh: Medium.

Triệu chứng nhận biết

Một số người nhiễm vi khuẩn tả có triệu chứng rất nhẹ hoặc không có triệu chứng. Đối với những người khác, triệu chứng bệnh tả có thể bắt đầu chỉ sau vài giờ hoặc thậm chí đến 5 ngày sau khi nhiễm bệnh. Thông thường, các triệu chứng rất nhẹ, nhưng đôi khi lại rất nghiêm trọng.

Tiêu chảy: Khoảng 1/20 người nhiễm bệnh bị tiêu chảy nặng, phân lỏng.
Nôn mửa: Nôn mửa xảy ra ngay sau khi bị nhiễm trùng và nhanh chóng dẫn đến mất nước.

Các triệu chứng mất nước bao gồm:

Nhịp tim không đều
Mất độ đàn hồi của da
Niêm mạc khô, bao gồm bên trong miệng, cổ họng, mũi và mí mắt
Huyết áp thấp
Khát nước
Chuột rút cơ
Mệt mỏi
Mắt trũng sâu
Không đi tiểu nhiều
Cáu kỉnh

Nếu không được điều trị, tình trạng mất nước do bệnh tả nặng có thể dẫn đến sốc và đe dọa tính mạng chỉ trong vài giờ.

Các giai đoạn của bệnh tả

Bệnh tả tác động đến cơ thể theo 3 giai đoạn, thường chuyển từ giai đoạn này sang giai đoạn khác rất nhanh chóng.

- Giai đoạn một được gọi là tống xuất. Giai đoạn này kéo dài 3-12 giờ và người bệnh có thể gặp các triệu chứng bao gồm đau bụng, nôn mửa, tiêu chảy và khát nước.

- Giai đoạn hai được gọi là suy sụp, người bệnh có thể ngất xỉu. Các triệu chứng bao gồm hạ thân nhiệt, huyết áp giảm rất thấp và mạch yếu. Người bệnh có thể bị mắt trũng sâu, thở nông và có thể không đi tiểu nhiều. Khát nước dữ dội cũng thường gặp trong giai đoạn này. Mất nước nghiêm trọng có thể gây nguy hiểm tính mạng trong giai đoạn hai.

- Giai đoạn ba là hồi phục. Lúc này, các triệu chứng có thể cải thiện, huyết áp và nhiệt độ tăng lên. Người bệnh sẽ bắt đầu đi tiểu trở lại. Tuy nhiên, trong giai đoạn này, người bệnh có thể bị nhiễm trùng khác, bao gồm cả viêm phổi.

Cách phòng ngừa

Mọi người có thể tránh bệnh tả bằng cách làm theo những lời khuyên dưới đây:

- Đảm bảo nguồn nước an toàn:

Uống nước đóng chai
Chọn nước có niêm phong còn nguyên vẹn; tránh uống nước từ ống, cốc hoặc túi
Xử lý nước bằng clo, đun sôi, sử dụng thuốc tẩy hoặc lọc nước

- Rửa tay thường xuyên:

Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch
Trước/sau khi chuẩn bị thức ăn, ăn uống, sử dụng nhà vệ sinh, dọn dẹp hoặc chăm sóc người bệnh
Sử dụng nước rửa tay có cồn nếu không có xà phòng và nước

- Chế biến thực phẩm an toàn:

Nấu chín thức ăn; ăn khi còn nóng, đậy kín và gọt vỏ trái cây/rau củ
Tránh ăn các loại thực phẩm sống, chưa gọt vỏ
Vệ sinh khu vực chế biến thực phẩm và dụng cụ bằng xà phòng và nước đã qua xử lý

- Chú ý vấn đề vệ sinh:

Sử dụng nhà vệ sinh hoặc cơ sở vệ sinh được quản lý
Tắm rửa và giặt quần áo tránh xa nguồn nước uống
Khử trùng nhà vệ sinh và các bề mặt bị nhiễm phân bằng dung dịch thuốc tẩy
Xử lý phân đúng cách; chôn hoặc sử dụng hố xí được chỉ định.

Mai Phương

Nguồn Znews : https://lifestyle.znews.vn/benh-ta-la-gi-post1583356.html