Sự ra đời của công cụ hỗ trợ AI DeepSeek, với khả năng tiêu thụ năng lượng thấp hơn, đang đặt lại vấn đề về dự báo tiêu thụ điện của các trung tâm dữ liệu phục vụ trí tuệ nhân tạo (AI). Hình minh họa
Nhu cầu năng lượng giảm mạnh
Sự phát triển mạnh mẽ của AI đã làm gia tăng nhu cầu về sức mạnh tính toán, kéo theo đó là mức tiêu thụ điện ngày càng lớn của các trung tâm dữ liệu trên toàn cầu. Tuy nhiên, sự xuất hiện của DeepSeek, một công ty AI mới nổi đến từ Trung Quốc, đang làm thay đổi cuộc chơi với một mô hình tính toán tiết kiệm năng lượng hơn.
Mô hình R1 của DeepSeek, vừa vượt qua ChatGPT để trở thành ứng dụng được tải xuống nhiều nhất trên App Store Mỹ, chỉ cần khoảng 2.000 chip Nvidia để vận hành—một con số thấp hơn đáng kể so với các chương trình AI tương tự như hiện nay.
Tác động đến thị trường năng lượng
Trước đây, các tập đoàn công nghệ đầu tư mạnh vào trung tâm dữ liệu để đáp ứng nhu cầu AI, với dự báo tiêu thụ điện sẽ tăng theo cấp số nhân. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), các trung tâm dữ liệu hiện chiếm khoảng 1% tổng lượng điện tiêu thụ toàn cầu. Năm 2023, các ông lớn như Google, Microsoft và Amazon đã chi hàng tỷ USD để mở rộng cơ sở hạ tầng này, kéo theo nhu cầu điện tăng cao và góp phần đáng kể vào lượng khí thải nhà kính.
Tuy nhiên, với hiệu suất vượt trội của R1, DeepSeek có thể làm giảm đáng kể mức tiêu thụ điện mà vẫn duy trì hiệu suất xử lý mạnh mẽ. Sự xuất hiện của DeepSeek ngay lập tức tác động đến các tập đoàn năng lượng truyền thống. Cổ phiếu của các công ty như Constellation Energy đã giảm hơn 20% sau khi công bố hiệu suất vượt trội của DeepSeek. Các chuyên gia nhận định rằng nếu AI trở nên tiết kiệm điện hơn, nhu cầu tiêu thụ năng lượng từ các trung tâm dữ liệu có thể giảm, khiến các dự báo tăng trưởng của ngành năng lượng cần điều chỉnh lại.
Triển vọng trong tương lai
Theo IEA, mức tiêu thụ điện của các trung tâm dữ liệu dự kiến sẽ tăng gấp đôi từ năm 2022 đến 2026, tương đương với tổng lượng điện tiêu thụ hàng năm của Nhật Bản. Dù các công nghệ mới đã giúp cải thiện hiệu suất trung tâm dữ liệu, nhu cầu từ AI vẫn không ngừng tăng cao.
Tuy nhiên, các mô hình hiệu suất năng lượng như R1 của DeepSeek có thể làm chậm lại xu hướng này. Dù vậy, một số chuyên gia, như Andrew Lensen từ Đại học Victoria Wellington, cảnh báo về nghịch lý Jevons—một hiện tượng trong đó hiệu suất cao hơn có thể dẫn đến mức tiêu thụ tổng thể cao hơn, vì doanh nghiệp sẽ tận dụng lợi thế này để phát triển các mô hình AI ngày càng lớn và phức tạp hơn.
Hệ quả đối với chuyển đổi năng lượng
Nhiều tập đoàn công nghệ như Microsoft và Meta đã chủ động tìm kiếm các nguồn năng lượng sạch để vận hành trung tâm dữ liệu, nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của AI mà vẫn đảm bảo tính bền vững.
Tuy nhiên, nếu DeepSeek thực sự chứng minh được hiệu suất vượt trội của mô hình R1, điều đó có thể thay đổi hoàn toàn xu hướng này. Việc giảm bớt sự phụ thuộc vào nguồn điện truyền thống có thể tạo ra một hướng phát triển bền vững hơn cho ngành công nghệ, đồng thời giảm áp lực lên hạ tầng năng lượng toàn cầu.
Nh.Thạch
AFP