Tác động của xăng sinh học đến động cơ xe thế nào?

12 giờ trướcBài gốc

Bản chất của xăng sinh học

Theo Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam, Xăng sinh học từ E5 đến E25 được gọi là hỗn hợp ethanol thấp, từ E30 đến E85 là hỗn hợp ethanol cao. E100 là Ethanol nguyên chất sau khi sản xuất.

Gọi là xăng sinh học vì cồn sinh học ethanol (còn gọi là rượu ngũ cốc hay rượu ethyl, rượu êtylic, công thức hóa học là C2H5OH) dùng để phối trộn xăng được chế biến thông qua quá trình lên men các sản phẩm hữu cơ như tinh bột, cellulose, lignocellulose, thường là từ các loại ngũ cốc như ngô, lúa mì, đậu tương hoặc từ vỏ cây, bã mía...

Ethanol là một loại rượu trong nhóm rượu ethyl, khi chưng cất và pha loãng với nồng độ cồn thấp thì có thể uống được. Ethanol thu được sau quá trình chưng cất ngũ cốc lên men có dạng hỗn hợp gồm nước và ethanol, cần phải tách nước để lấy ethanol khan trước khi trộn với xăng. Cũng có thể dùng ethanol chưa khan nước (hydrous ethanol) nhưng chỉ cho các loại động cơ xe có chế tạo tương thích.

Chuyển đổi sang xăng sinh học là biện pháp bảo vệ môi trường.

Ethanol được trộn vào xăng có vai trò như một loại phụ gia nhiên liệu pha trộn vào xăng thay phụ gia chì. Ethanol hay chì hoặc các phụ gia khác được trộn vào xăng để tăng chỉ số octane và giúp động cơ có thể hoạt động được tốt hơn, bền hơn.

Xăng được nén ở trong xi-lanh động cơ xe ô tô và xe máy trước khi đốt, xăng càng được nén mạnh thì động cơ càng dễ đạt công suất cao, tuy nhiên nếu nén mạnh quá mà chưa kịp đốt thì xăng có thể tự kích nổ và bốc cháy, gây hại cho động cơ. Chỉ số octane (RON - Research Octane Number) vừa giúp nén xăng tốt hơn vừa giúp tăng khả năng chống tự kích nổ của xăng, do đó ngành công nghiệp xăng luôn tìm kiếm các phụ gia để gia tăng chỉ số octane cho xăng.

Tuy nhiên, ethanol không giống với các phụ gia khác ở chỗ bản thân nó có thể được xem như một loại nhiên liệu, với chỉ số octane lên tới 109 (xăng thông thường chưa trộn phụ gia có chỉ số octane khoảng 70, xăng A92 có RON là 92), về lý thuyết có thể thay thế hoàn toàn xăng thông thường, tuy nhiên động cơ phải được thiết kế phù hợp với loại nhiên liệu này.

Tên gọi gasohol cũng dùng để chỉ xăng pha cồn tỉ lệ thấp và không phải là nhiên liệu thay thế. Các hỗn hợp từ E85 trở lên mới được coi là nhiên liệu thay thế.

Hiện tại, xăng sinh học có tỉ lệ ethanol cao nhất là 85%. Các loại xe có thể sử dụng xăng E85 được gọi là flex fuel vehicles (FFVs) - xe nhiên liệu hỗn hợp, hoặc có thể gọi là ô tô nhiên liệu hỗn hợp do các động cơ loại này thường thấy trên ô tô.

Quá trình chế xuất ethanol cũng tương tự như một số loại nhiên liệu sinh học (biofuels) khác như dầu sinh học (biodiesel), khí sinh học (biogas), được chế xuất từ chất béo của động thực vật (mỡ động vật, dầu dừa...), chất thải trong nông nghiệp (rơm rạ, phân...), sản phẩm thải trong công nghiệp (mùn cưa, gỗ thải...).

Tại Việt Nam, xăng E5 (chứa 5% ethanol) được sử dụng từ 12/2015, và thay thế RON 92 từ năm 2018. Hiện Bộ Công Thương đang nghiên cứu để tham mưu Chính phủ ban hành lộ trình sử dụng xăng E10, dự kiến từ ngày 1/1/2026.

Việc sử dụng xăng ethanol đúng chuẩn sẽ không gây hại đến động cơ, hệ thống nhiên liệu của xe. Hầu hết các xe hiện nay đều được thiết kế để có thể chạy được với xăng E10 hoặc thấp hơn. Các sách hướng dẫn sử dụng hoặc nắp xăng trên mỗi xe đều đưa ra khuyến cáo về tỷ lệ ethanol trong xăng, để xe vẫn có thể vận hành một cách bình thường.

Xăng sinh học có an toàn cho động cơ?

Theo Tổ chức tư vấn chính sách giao thông độc lập của Vương quốc Anh - RAC Foundation, hầu hết ô tô chạy xăng sản xuất từ năm 2011 trở đi đều có thể sử dụng xăng E10 một cách an toàn. Thậm chí, ngay cả các xe được sản xuất từ sau năm 2000 cũng tương thích nhưng vẫn có một số trường hợp ngoại lệ, bao gồm các mẫu xe của các thương hiệu lớn như Audi, Ford, Mercedes-Benz, Toyota và Volkswagen.

Tuy nhiên, những xe đời cũ được sản xuất trước năm 2000 hoặc không có hệ thống phun xăng điện tử sẽ không hoàn toàn tương thích với xăng E10, từ đó có thể gặp một số rủi ro như ăn mòn gioăng cao su, ống dẫn xăng và oxy hóa các chi tiết kim loại. Bên cạnh đó, ethanol có thể làm bong tróc các cặn bẩn tích tụ lâu ngày trong bình xăng và hệ thống nhiên liệu, dẫn đến tắc kim phun, bơm xăng hoặc các bộ phận khác.

Theo các chuyên gia kỹ thuật, hầu hết các dòng xe máy hiện đại – đặc biệt từ các hãng lớn như Honda, Yamaha, Piaggio… đều đã được thiết kế để tương thích với nhiên liệu có chứa ethanol như E5 và E10.

Các dòng xe phổ thông, xe số, xe tay ga đời mới đều có hệ thống phun xăng điện tử hoặc chế hòa khí phù hợp, giúp động cơ vận hành ổn định khi sử dụng E10. Ethanol có đặc tính oxy hóa cao, giúp đốt cháy sạch hơn và giảm cặn trong động cơ, đồng thời góp phần giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch nhập khẩu.

Tuy nhiên, người dùng cần lưu ý một số trường hợp đặc biệt khi sử dụng xăng E10. Các dòng xe máy đời cũ, đặc biệt được sản xuất trước năm 2000 hoặc đầu những năm 2000, có thể gặp vấn đề do hệ thống nhiên liệu sử dụng vật liệu cao su hoặc kim loại không tương thích với ethanol. Việc sử dụng E10 trong các loại xe này có thể gây hỏng gioăng, rò rỉ đường ống nhiên liệu hoặc làm tắc chế hòa khí.

Với những xe ít sử dụng, nếu để nhiên liệu E10 trong bình quá lâu (trên 3 tháng), ethanol có thể hấp thụ nước, gây hiện tượng tách lớp, ăn mòn và dẫn đến khó khởi động hoặc hỏng hệ thống phun xăng.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) thực trạng hiện nay nhiều người dân chưa được cung cấp đầy đủ thông tin về xăng sinh học cũng như những lợi ích mà nó mang lại cho môi trường và sức khỏe cộng đồng. Ngoài ra, sự thiếu hiểu biết về cách sử dụng xăng sinh học cũng là một rào cản. Nhiều người e ngại rằng việc sử dụng xăng sinh học có thể gây hại cho động cơ xe của họ, mặc dù các nghiên cứu đã chứng minh rằng xăng sinh học an toàn và không gây ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu suất động cơ.

PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cũng lưu ý, muốn khuyến khích người dùng xăng E10 trong tương lai, chính sách về giá cả là cực kỳ quan trọng. Bởi, trong bối cảnh người tiêu dùng "thắt lưng buộc bụng" hơn cho các chi phí thiết yếu hàng ngày, giá cả hấp dẫn sẽ là yếu tố then chốt cho chính sách mới thành công. Vì vậy, Nhà nước cần dùng công cụ thuế, phí để khi bắt đầu lộ trình, mặt hàng xăng sinh học rẻ hơn so với xăng khoáng sẽ khuyến khích khách hàng sử dụng ngay.

Nhiều chuyên gia chung quan điểm, cần có nhóm giải pháp hỗ trợ đồng bộ để ổn định nguồn cung và giảm giá thành xăng E10, như: hỗ trợ giá ethanol nội địa; hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho xăng E10… Bên cạnh đó, cần sự vào cuộc mạnh mẽ hơn từ các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và tổ chức xã hội. Nếu được triển khai nghiêm túc và bài bản, xăng sinh học sẽ không chỉ là một lựa chọn, mà sẽ trở thành chuẩn mực trong phát triển năng lượng xanh bền vững của Việt Nam.

Dự kiến từ ngày 1/8 tới đây, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam Petrolimex sẽ thí điểm kinh doanh xăng sinh học E10 (xăng E10) ở các cửa hàng thuộc địa bàn TPHCM (trước sáp nhập) nhằm đánh giá thị trường và khả năng triển khai thực tiễn.

Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia về xăng, nhiên liệu diesel và nhiên liệu sinh học (QCVN 1:2009/BKHCN) định nghĩa xăng E5 là hỗn hợp của xăng không chì và ethanol nhiên liệu biến tính với hàm lượng ethanol từ 4 - 5% theo thể tích. Nếu pha từ 9 - 10% theo thể tích ethanol nhiên liệu biến tính với xăng không chì sẽ thu được E10. Ethanol nhiên liệu biến tính là ethanol được pha thêm các chất biến tính, để sử dụng pha chế trong nhiên liệu cho động cơ xăng và không được sử dụng cho mục đích chế biến đồ uống. Các chỉ tiêu kỹ thuật cơ bản của ethanol nhiên liệu biến tính được quy định rất rõ trong quy chuẩn nói trên, đặc biệt là hàm lượng nước phải nhỏ hơn 1% thể tích để đảm bảo chất lượng của xăng E5 và E10.

Tô Hội

Nguồn SK&ĐS : https://suckhoedoisong.vn/tac-dong-cua-xang-sinh-hoc-den-dong-co-xe-the-nao-169250726163021553.htm